Ορατή από το Διάστημα η πυρκαγιά στην Κορινθία

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Θ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

ΕΑΑ-Πεντέλη, 23 Ιουλίου 2020, 21:00

Η μεγάλη δασική πυρκαγιά που μαίνεται από την Τετάρτη 22 Ιουλίου 2020 στην Κορινθία συνεχίζει το καταστροφικό της έργο και τις βραδινές ώρες της Πέμπτης 23/07, ενώ η καμμένη έκταση είναι πλέον ορατή από το Διάστημα. Οι παρακάτω εικόνες 2 ευρωπαϊκών δορυφόρων που επεξεργαστήκαμε στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr δείχνουν τις φλόγες και την έκταση που κάλυπτε ο καπνός λίγες ώρες μετά την έναρξη της πυρκαγιάς στις 12:30 την Τετάρτη 22/07, καθώς και το πυρο-νέφος (pyro-cumulus) για το οποίο υπάρχει αναλυτική περιγραφή στο αμέσως ακόλουθο άρθρο. Τέλος, η δεύτερη δορυφορική εικόνα που λάβαμε στις 11:45 το πρωί της Πέμπτης 23/07, δείχνει την καμμένη έκταση κάτω από το πυκνό νέφος καπνού καθώς η πυρκαγιά είναι ακόμη ενεργή. 

Πώς μια πυρκαγιά δημιουργεί το δικό της καιρό;

Σύνταξη άρθρου: Θ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

Σε κάθε μεγάλη πυρκαγιά, είναι σύνηθες να αναφέρεται πως "η φωτιά δημιουργεί το δικό της καιρό". Αυτό συνέβη και στη χθεσινή (Τετάρτη 22 Ιουλίου 2020) μεγάλη πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στις Κεχριές Κορινθίας και η οποία συνοδεύτηκε από τη δημιουργία ενός νέφους pyrocumulus¹ (πυρό-σωρείτης). Τα συγκεκριμένα νέφη δημιουργούνται από τις ισχυρές ανοδικές κινήσεις του αέρα που τροφοδοτούνται από τη θερμότητα που εκλύει μία πυρκαγιά (ή αντίστοιχα, μία ηφαιστειακή έκρηξη). Στο επόμενο βίντεο παρουσιάζεται με απλό τρόπο ο μηχανισμός δημιουργίας του pyrocumulus στην περίπτωση της πυρκαγιάς στις Κεχριές. Λεπτομέρεις δίνονται στη συνέχεια του άρθρου.  

Πώς δημιουργείται ένα pyrocumulus;

Η έντονη θέρμανση που προκαλεί μία πυρκαγιά εξαναγκάζει τον αέρα να κινηθεί βίαια προς τα πάνω, εκκινώντας μία κυκλοφορία κατά την οποία ο αέρας ρέει προς την πυρκαγιά, θερμαίνεται και κινείται ανοδικά. Ο ανερχόμενος θερμός αέρας είναι εξαιρετικά τυρβώδης, ώστε κατά την ανοδική του κίνηση αναμιγνύεται με ψυχρότερο αέρα και αρχίζει να ψύχεται. Καθώς το πλούμιο του κανπνού συνεχίζει να ανέρχεται σε μεγαλύτερα ύψη στην ατμόσφαιρα, η ελάττωση της ατμοσφαιρικής πίεσης οδηγεί στην οριζόντια διασπορά του καπνού και την περαιτέρω ψύξη του. Εάν ο καπνός φτάσει σε αρκετά μεγάλο ύψος, η συνεχιζόμενη ψύξη του οδηγεί τελικά σε συμπύκνωση των υδρατμών επάνω στα σωματίδια της στάχτης, οπότε και δημιουργείται το νέφος pyrocumulus. Κατά τη διεργασία της συμπύκνωσης απελευθερώνεται λανθάνουσα θερμότητα, η οποία θερμαίνει τον αέρα μέσα στο pyrocumulus, συντηρώντας έτσι την ανοδική κίνηση και μεγέθυνση του νέφους. 

Τι σημασία έχει ένα pyrocumulus για μία πυρκαγιά;

Η δημιουργία νεφών pyrocumulus είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα πυρκαγιών οι οποίες εύκολα μπορούν να καταστούν ανεξέλεγκτες. Ειδικότερα, η δημιουργία αυτών των νεφών υποδεικνύει την ανάπτυξη τοπικής κυκλοφορίας αέρα, γεγονός που μπορεί να ενισχύσει σημαντικά τον άνεμο στην ευρύτερη περιοχή της πυρκαγιάς, οδηγώντας έτσι στην ταχύτερη εξάπλωση μιας πυρκαγιάς. Σε ακραίες περιπτώσεις, νέφη pyrocumulus μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε δημιουργία κεραυνών και, συνεπακόλουθα, στη δημιουργία νέων εστιών, ακόμα και σε πολύ μεγάλες αποστάσεις από τα κύρια μέτωπα της πυρκαγιάς.   

¹Η επίσημη ονομάσια, με βάση τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό, των νεφών αυτών είναι flammagenitus. 
Ευχαριστούμε θερμά τον Γιάννη Καλαντζή για την παραχώρηση φωτογραφιών του pyrocumulus από τη φωτιά στις Κεχριές Κορινθίας. 

Χρονογράφημα της φωτιάς στην Κορινθία

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 22 Ιουλίου 2020, 21:15

Συνεχίζει να καίει η φωτιά που ξέσπασε το μεσημέρι της Τετάρτης σε δασική περιοχή στις Κεχριές του νομού Κορινθίας. Σύμφωνα με τις τελευταίες ενημερώσεις έχουν εκκενωθεί 4 οικισμοί. Η εταιρία ΣΤΡΑΒΩΝ έχει εγκαταστήσει μετεωρολογική κάμερα κοντά στο μετεωρολογικό σταθμό του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr στο Λουτράκι, η οποία κατέγραψε την εξέλιξη της φωτιάς από νωρίς το απόγευμα, την οποία και μπορείτε να δείτε στο video που ακολουθεί.

Πυρκαγιές σε Κορινθία (Κεχριές) και Μεσσηνία (Πεταλίδι) – Ενεργοποιήσεις του προγνωστικού συστήματος IRIS

Σύνταξη άρθρου: Θ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη
ΕΑΑ - Πεντέλη, Τετάρτη 22 Ιουλίου 2020 Ω/16:50

Το προγνωστικό σύστημα ταχείας απόκρισης IRIS του ΜΕΤΕΟ/ΕΑΑ ενεργοποιήθηκε σήμερα, 22 Ιουλίου 2020, για τις δύο μεγάλες πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν νωρίς το μεσημέρι και βρίσκονται σε εξέλιξη στις Κεχριές Κορινθίας και το Πεταλίδι Μεσσηνίας. Η ενεργοποίηση του συστήματος έγινε από το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων(ΕΣΚΕ) του Πυροσβεστικού Σώματος (ΠΣ). Οι συνολικές ενεργοποιήσεις του IRIS έφτασαν τις 16 για την τρέχουσα αντιπυρική περίοδο.  

Στις επόμενες δύο εικόνες δίνεται η πρόγνωση του IRIS για τα δύο περιστατικά, κάποιες ώρες μετά την έναρξη τους. Τα ακριβή στοιχεία είναι στη διάθεση του ΕΣΚΕ και θα δοθούν στη δημοσιότητα αργότερα.

Εικόνα 1. Προβλομένη εξάπλωση για την πυρκαγιά στις Κεχριές Κορινθίας. 

Εικόνα 2. Προβλεπόμενη εξάπλωση για την πυρκαγιά στο Πεταλίδι Μεσσηνίας. 

Η πυρκαγιά στις Κεχριές είναι επίσης ορατή και μέσα από την κάμερα που λειτουργεί η ΣΤΡΑΒΩΝ, συνεργάτης του ΜΕΤΕΟ/ΕΑΑ, στον επόμενο σύνδεσμο: https://stravon.gr/meteocams/geraneia. 

Στο παρακάτω στιγμιότυπο, φαίνεται μάλιστα και η δημιουργία νέφους pyrocumulus (πυρό-σωρείτης). Τα συγκεκριμένα νέφη δημιουργούνται εξαιτίας της ισχυρής θέρμανσης του αέρα πάνω από την πυρκαγιά και η παρουσία τους είναι δηλωτική υψηλού θερμικού φορτίου και αστάθειας της ατμόσφαιρας, στοιχεία που μπορούν να καταστήσουν μία πυρκαγιά ανεξέλεγκτη. Τα νέφη αυτά, αποτελούν επίσης ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα του πώς μία πυρκαγιά μπορεί να δημιουργήσει το δικό της καιρό.  

Ενισχυμένο το μελτέμι την Τετάρτη 22 Ιουλίου – Αυξημένος ο κίνδυνος πυρκαγιάς

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Θ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 22 Ιουλίου 2020, 09:30

Αυξημένος είναι ο κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιάς την Τετάρτη 22/07, λόγω των υψηλών θερμοκρασιών και των ενισχυμένων ανέμων που θα επικρατήσουν. Σύμφωνα με τον Καναδικό πυρομετεωρολογικό δείκτη CFWI, όπως φαίνεται στον χάρτη που ακολουθεί, υψηλή επικινδυνότητα εκδήλωσης και εξάπλωσης πυρκαγιάς υπάρχει σε πολλές περιοχές της χώρας αλλά κυρίως στη Θράκη, στην Ανατολική Στερεά Ελλάδα και Πελοπόννησο και στο Αιγαίο. Ο Καναδικός πυρομετεωρολογικός δείκτης CFWI υπολογίζεται από Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών και περιλαμβάνεται στις υπηρεσίες και προϊόντα που αναπτύχτηκαν στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος Drought and fIre ObServatory and eArly waRning systeM (DISARM).

Οι άνεμοι στο Αιγαίο θα πνέουν από βόρειες διευθύνσεις 4 έως 6 μποφόρ, τοπικά όμως στο Κεντρικό και Νοτιοανατολικό Αιγαίο από το πρωί έως και το απόγευμα θα φτάνουν τα 7 έως 8 μποφόρ. Στο Ιόνιο οι άνεμοι θα πνέουν από μεταβαλλόμενες διευθύνσεις 2 έως 4 μποφόρ, όμως το μεσημέρι και απόγευμα θα γίνουν βορειοδυτικοί 3 έως 5 και τοπικά έως 6 μποφόρ. Στο σχετικό χάρτη παρουσιάζονται οι περιοχές όπου ο άνεμος αναμένεται να ξεπεράσει τα 7 μποφόρ. Η θερμοκρασία στα ηπειρωτικά θα φτάσει κατά τόπους τους 37 έως 38 βαθμούς, στο Ιόνιο, στα υπόλοιπα ηπειρωτικά και στο Ανατολικό Αιγαίο τους 34, ενώ στο υπόλοιπο Αιγαίο, λόγω των ενισχυμένων βορείων ανέμων, δεν αναμένεται να ξεπεράσει τους 30 βαθμούς.

Δύο χρόνια από τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι - Πόσο έτοιμοι είμαστε σήμερα;

Στις 23 Ιουλίου 2020 συμπληρώνονται 2 έτη από την πυρκαγιά στο Μάτι, η οποία στοίχισε τη ζωή σε 102 συνανθρώπους μας και αποτελεί τη δεύτερη πιο φονική φυσική καταστροφή στη νεότερη ιστορία της Ελλάδας¹. Η φονική αυτή πυρκαγιά ανέδειξε, με τον πλέον δραματικό τρόπο, την επιτακτική ανάγκη υιοθέτησης ολοκληρωμένων, αντικειμενικών, και επιστημονικά τεκμηριωμένων εργαλείων και υπηρεσιών για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.

Σε αυτή την κατεύθυνση, αντλώντας εμπειρία και από την πυρκαγιά στο Μάτι, η μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) έχει αναπτύξει/αναβαθμίσει μία ολοκληρωμένη πλατφόρμα εργαλείων και υπηρεσιών με στόχο την επιχειρησιακή υποστήριξη του Πυροσβεστικού Σώματος (ΠΣ). Η ανάπτυξη/αναβάθμιση αυτών των εργαλείων και υπηρεσιών έλαβε χώρα στα πλαίσια του διακρατικού ερευνητικού έργου DISARM, αφιέρωμα στο οποίο πραγματοποίησε το ευρωπαϊκό ειδησεογραφικό δίκτυο Euronews.  

Συνοπτικά, το ΜΕΤΕΟ/ΕΑΑ παρέχει σήμερα επιχειρησιακή υποστήριξη του ΠΣ μέσα από τις ακόλουθες υπηρεσίες και εργαλεία:
- Εκτεταμένο, πυκνό δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών για την παρακολούθηση των μετεωρολογικών και πυρό-μετεωρολογικών συνθηκών σε πραγματικό χρόνο. 
- Προγνώσεις επικινδυνότητας για την εκδήλωση και εξάπλωση δασικών πυρκαγιών, μέσα από τον υπολογισμό εξειδικευμένων και βαθμονομημένων πυρό-μετεωρολογικών δεικτών. 
- Εξειδικευμένες προγνώσεις εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών, μέσα από την εφαρμογή του προγνωστικού συστήματος ταχείας απόκρισης IRIS, το οποίο ενεργοποιήθηκε σε 17 περιστατικά δασικών πυρκαγιών κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου του 2019, ενώ κατά την τρέχουσα αντιπυρική περίοδο έχει ήδη ενεργοποιηθεί για 14 συμβάντα. 

Συνοψίζοντας, δύο χρόνια μετά τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι, υπάρχουν διαθέσιμα εργαλεία και υπηρεσίες, τα οποία μπορούν να υποστηρίξουν (και υποστηρίζουν) επιχειρησιακά το δύσκολο έργο της αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών. Λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, η πλήρης αξιοποίηση των διαθέσιμων εργαλείων και υπηρεσιών θα πρέπει να αποτελέσει τη μόνη οδό για την καλύτερη και αποτελεσματικότερη θωράκιση της χώρας μας απέναντι στις δασικές πυρκαγιές. Σε αυτή την κατεύθυνση, το ΜΕΤΕΟ/ΕΑΑ συνεχίζει την ανάπτυξη/αναβάθμιση και την επιχειρησιακή λειτουργία των σχετικών εργαλείων και υπηρεσίων, στα πλαίσια και του εμβληματικού ερευνητικού έργου CLIMPACT, το οποίο χρηματοδοτείται από τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας (ΓΓΕΤ).   

¹Η πιο φονική φυσική καταστροφή στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας είναι ο καύσωνας του Ιουλίου του 1987, ο οποίος στοίχισε τη ζωή 1300 ανθρώπων. 
Μπορείτε να βρείτε ολόκληρο το αφιέρωμα του Euronews στο έργο DISARM στον επόμενο σύνδεσμο: https://gr.euronews.com/2020/07/20/disarm-ena-ergaleio-egairis-proidopoiisis-dasikon-pirkagion.

Προγνωστικό σύστημα IRIS: Δύο ενεργοποιήσεις σήμερα (20/07/2020) για πυρκαγιές σε Άνδρο και Ηλεία

Σύνταξη άρθρου: Θ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

Το προγνωστικό σύστημα IRIS ενεργοποιήθηκε σήμερα (Δευτέρα 20 Ιουλίου 2020) για δύο περιστατικά δασικών πυρκαγιών που εκδηλώθηκαν κατά τις μεσημεριανές ώρες σε Άνδρο και Ηλεία. Ειδικότερα, το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων (ΕΣΚΕ) του Πυροσβεστικού Σώματος (ΠΣ) ενεργοποίησε το IRIS στις 12:45 για την πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στο νότιο τμήμα της Άνδρου, με την 6ώρη πρόγνωση να αποστέλλεται στις 13:08 και την 24ώρη στις 13:39. Ακολούθησε, στις 15:44 η ενεργοποίηση του IRIS για την πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στην ευρύτερη περιοχή των Κρεστένων (Ηλεία), με την 6ώρη πρόγνωση να αποστέλλεται στις 16:08 και την 24ώρη στις 16:39. Ο χρόνος απόκρισης του προγνωστικού συστήματος IRIS ήταν και στις δύο περιπτώσεις μικρότερος της 1 ώρας για την αποστολή της 24ώρης πρόγνωσης, ενώ οι συνολικές ενεργοποιήσεις του συστήματος για την τρέχουσα αντιπυρική περίοδο (01/05 - 31/10/2020) έφτασαν τις 14. Στις επόμενες δύο εικόνες δίνεται η προβλέπομενη από το IRIS εξάπλωση για κάθε μία πυρκαγιά, μερικές ώρες από την έναρξη της. Όπως σημειώθηκε παραπάνω, τα ακριβή στοιχεία έχουν ήδη αποσταλλεί στο ΕΣΚΕ.

Εικόνα 1. Πρόγνωση εξάπλωσης IRIS για την πυρκαγιά της Άνδρου.  

Εικόνα 2. Πρόγνωση εξάπλωσης IRIS για την πυρκαγιά της Ηλείας.  

Αναλύοντας τις πλημμύρες του Φεβρουαρίου 2019 στην Κρήτη

Σύνταξη άρθρου: Κ. Λαγουβάρδος, Σ. Ντάφης, Χ. Γιάνναρος, Α. Καραγιαννίδης και Β. Κοτρώνη

Στα μέσα του Ιουλίου του 2020 δημοσιεύτηκε στο διεθνές επιστημονικό περιοδικό CLIMATE η μελέτη της μονάδας METEO του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών σχετικά με τις καταστροφικές πλημμύρες του Φεβρουαρίου του 2019 στην Κρήτη. Η μελέτη βασίστηκε σε ανάλυση βροχομετρικών δεδομένων από το δίκτυο των 48 αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών που λειτουργεί η μονάδα METEO στην Κρήτη, μετεωρολογικών χαρτών και δορυφορικών δεδομένων με έμφαση και στην ανάλυση της εδαφικής υγρασίας. Η πλήρης επιστημονική δημοσίευση (στα αγγλικά) δίνεται στη σελίδα https://www.mdpi.com/2225-1154/8/7/87

Υπενθυμίζουμε ότι μέσα στον μήνα δύο ισχυρές κακοκαιρίες έπληξαν τη χώρα: η Χιόνη από τις 13 έως τις 17 Φεβρουαρίου και η Ωκεανίδα από τις 24 έως τις 26 Φεβρουαρίου 2019. Στο παρακάτω γράφημα παρουσιάζεται η κατανομή του συνολικού ύψους βροχής (σε χιλιοστά) που μετρήθηκε κατά τη διάρκεια των δύο κακοκαιριών.

Η ανάλυση όλων αυτών των δεδομένων οδήγησε στα παρακάτω συμπεράσματα:

• Οι βροχές που σημειώθηκαν στο νησί κατά τη διάρκεια αυτών των δύο κακαιριών αλλά και ολόκληρο τον Φεβρουάριο του 2019 έφτασε σε επίπεδα ρεκόρ σε ορισμένους σταθμούς της Δυτικής Κρήτης όπως στου Ασκύφου, στον Σέμπρωνα και στην Ασή Γωνιά Χανίων. Το συνολικό ύψος βροχής για όλο τον Φεβρουάριο του 2019 έφτασε στα 1225 χιλιοστά στου Ασκύφου, στα 1108 χιλιοστά στην Ασή Γωνιά και στα 1094 χιλιοστά στον Σέμπρωνα. Σημειώνουμε εδώ ότι τα 1225 χιλιοστά στου Ασκύφου αποτελεί ρεκόρ μηνιαίου ύψους βροχής σε όλη την Ευρώπη.

• Τα δύο επεισόδια παρουσίασαν αρκετά παρόμοια χαρακτηριστικά ως προς τη συνοπτική τους κατάσταση, με την επικράτηση ενός βαθέως βαρομετρικού χαμηλού στην περιοχή νοτίως της Κρήτης και ενός συστήματος υψηλών πιέσεων (αντικυκλώνας) στη Δυτική Ευρώπη. Ειδικά στο δεύτερο επεισόδιο της Ωκεανίδας, σημαντικό ρόλο έπαιξε ο πολύ ισχυρός αντικυκλώνας στην Δυτική Ευρώπη ο όποιος προκάλεσε θερμοκρασίες ρεκόρ για την εποχή στη Γαλλία και την Αγγλία ενώ ταυτόχρονα ισχυρή ψυχρή εισβολή σημειώθηκε στην Ανατολική Μεσόγειο και στην περιοχή της Κρήτης.

• Και στις δύο κακοκαιρίες η μεταφορά υγρών αερίων μαζών πάνω από το Αιγαίο προς την Κρήτη έπαιξε σημαντικό ρόλο στη δημιουργία νεφών και στην εμμονή της βροχής κυρίως στα δυτικά τμήματα του νησιού όπου βρίσκονται και οι υψηλότερες κορυφές των Λευκών Ορέων και του Ψηλορείτη.

• Η λεπτομερής ανάλυση των δορυφορικών δεδομένων κατέδειξε ότι στην περίπτωση της κακοκαιρίας Χιόνη σημειώθηκαν έντονες ανοδικές κινήσεις και μεγάλες ραγδαιότητες βροχόπτωσης, εναλλασσόμενες με περιόδους πιο ασθενούς βροχής. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης κακοκαιρίας, της Ωκεανίδας οι έντονες ανοδικές κινήσεις ήταν πιο ισχυρές, με μεγαλύτερη χρονική διάρκεια, προκαλώντας μεγάλα ύψη βροχής κυρίως κοντά στους ορεινούς όγκους των Λευκών Ορέων και του Ψηλορείτη.

• Σημαντικό ρόλο έπαιξαν και οι διεργασίες μέσα στα νέφη κυρίως λόγω της δημιουργίας συσσωματωμάτων πάγου μέσα στα νέφη τα οποία στη συνέχεια οδήγησαν σε πολύ μεγάλα ύψη βροχής στο έδαφος.

• Η ανάλυση της εδαφικής υγρασίας από δορυφορικά δεδομένα έδωσε επίσης πολύ σημαντικές πληροφορίες, όπως αναφέρεται και λεπτομερειακά στην επιστημονική δημοσίευση. Η εδαφική υγρασία αυξήθηκε αρκετά κατά τη διάρκεια της πρώτης κακοκαιρίας Χιόνη στη Δυτική Κρήτη με αποτέλεσμα όταν μετά από επτά ημέρες εκδηλώθηκε η κακοκαιρία Ωκεανίδα, το έδαφος να είναι κορεσμένο και να δημιουργηθούν έντονα πλημμυρικά επεισόδια. Ο συνδυασμός της εντονότερης βροχόπτωσης κατά τη διάρκεια της Ωκεανίδας και του κορεσμένου σε νερό εδάφους στην Δυτική Κρήτη από την προηγούμενη κακοκαιρία εξηγεί το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της Ωκεανίδας συνέβησαν και τα περισσότερα πλημμυρικά επεισόδια, με καταστροφικές συνέπειες κυρίως στο οδικό δίκτυο της Δυτικής Κρήτης.

Λεπτομερείς επιστημονικές αναλύσεις αυτού του είδους βοηθούν πολύ στην κατανόηση των διεργασιών που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια έντονων βροχοπτώσεων και η κατανόηση αυτή βοηθάει στο να βελτιώσουμε την πρόγνωση καιρού στην Κρήτη αλλά και στις υπόλοιπες περιοχές της χώρας.
Τονίζουμε για μία ακόμα φορά την μεγάλη σημασία της ύπαρξης πυκνού δικτύου μετεωρολογικών σταθμών στο νησί και ελπίζουμε ότι σε συνεργασία με την Περιφέρεια, τους Δήμους του νησιού αλλά και τους ερασιτέχνες μετεωρολόγους, το δίκτυο αυτό θα πυκνώσει ώστε να έχουμε ακόμα πιο λεπτομερή καταγραφή των μετεωρολογικών συνθηκών στην Κρήτη.

Βροχές στα βόρεια και ισχυροί βοριάδες στο Αιγαίο

Σύνταξη άρθρου: Ιωάννης Κωλέτσης, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Σάββατο 18 Ιουλίου 2020, 20:15

Βροχές και τοπικές καταιγίδες εκδηλώθηκαν στα βόρεια, το Σάββατο 18/07, ενώ στο Αιγαίο και τα ανατολικά ηπειρωτικά έπνεαν ισχυροί άνεμοι βορείων διευθύνσεων.

Το μεγαλύτερο ύψος βροχής καταγράφτηκε στο μετεωρολογικό σταθμό της Φλώρινας (δυτικά της πόλης) με 29 mm. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr, τα οκτώ μεγαλύτερα ύψη βροχής έως και το απόγευμα του Σαββάτου 18/07 καταγράφονται στον Πίνακα 1.   

Πίνακας 1. Τα οκτώ μεγαλύτερα ύψη βροχής όπως καταγράφτηκαν από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr έως περίπου στις 20:00 του Σαββάτου 18/07.

Παράλληλα, οι ριπές των βορείων ανέμων στο Αιγαίο ξεπέρασαν τα 70 km/h, με την υψηλότερη ριπή του ανέμου να καταγράφεται στο μετεωρολογικό σταθμό της Παξιμάδας με 74 km/h. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr, οι οκτώ υψηλότερες ριπές του ανέμου έως και το απόγευμα του Σαββάτου 18/07 καταγράφονται στον Πίνακα 2.

Πίνακας 2. Οι οκτώ υψηλότερες ριπές του ανέμου, όπως καταγράφτηκαν από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr έως περίπου στις 20:00 του Σαββάτου 18/07.

Ο κομήτης Neowise πάνω από τα τοπία της Σάμου

Σύνταξη άρθρου: Μ. Θράβαλος

Ο κομήτης Neowise πάνω από το νησάκι του Αγίου Νικολάου στη Σάμο τα ξημερώματα της 11ης Ιουλίου στις 04:40.

Ο κοσμικός μας επισκέπτης βρήκε τελικά τον δρόμο του προς το κέντρο του ηλιακού συστήματος, ομορφαίνοντας τις νύχτες μας. Το παραπάνω στιγμιότυπο από το ταξίδι του καταγράφηκε τα ξημερώματα της 12ης Ιουλίου στις 04:44 στο Κοκκάρι της Σάμου.

Ένα πορτραίτο του κοσμικού μας επισκέπτη Neowise από τα ξημερώματα της 12ης Ιουλίου.

Ο Μίκυ, ο άσπρος γατούλης - σήμα κατατεθέν του Κοκκαρίου, ποζάρει κάτω από τον κομήτη Neowise τα ξημερώματα της 12ης Ιουλίου στις 04:57.

Τι πιο ρομαντικό από το να κάθεσαι σε ένα παγκάκι με το ταίρι σου και να παρακολουθείς μαζί του τον κοσμικό ταξιδιώτη Neowise, σε ένα σπάνιο πέρασμά του μέσα στις χιλιετίες από το κέντρο του ηλιακού μας συστήματος.. Το παραπάνω στιγμιότυπο από το ταξίδι του καταγράφηκε τα ξημερώματα της 13ης Ιουλίου στις 04:35 στα Αυλάκια της Σάμου, και για την φωτογραφία χρησιμοποιήθηκαν 2 λήψεις για focus stacking.

Μία "μπουσταρισμένη" φωτογραφία από τον κομήτη Neowise στη Σάμο και την εξόρμηση τα ξημερώματα της 13ης Ιουλίου με δύο φίλους για ρομαντζάδα και φωτογράφιση!
Οφείλω να αναφέρω, ότι η συγκεκριμένη εικόνα είναι αποτέλεσμα εικαστικής παρέμβασης. Στις 05:11 που βγήκε αυτό το κάδρο, μόλις που μπορούσαμε να διακρίνουμε τον κομήτη μέσα στο λυκαυγές. Η προσθήκη του κομήτη σε αυτήν την περίπτωση έγινε από λήψεις που βγήκαν περίπου μισή ώρα πριν, σε μία προσπάθεια να ολοκληρώσω το υλικό που θα έδινα στα παιδιά που με βοήθησαν με αυτήν τη φωτογράφιση τη Δευτέρα τα ξημερώματα.

Ο κομήτης είναι πλέον ορατός και στα Βορειοδυτικά, μία ώρα περίπου μετά τη δύση του ήλιου, και για τις επόμενες λίγες μέρες! Κυάλια μαζί σας για να είναι η ζωή σας εύκολη και δώστε χρόνο στα μάτια σας να συνηθίσουν το σκοτάδι, για να μπορέσετε να τον εντοπίσετε λίγο πιο δεξιά από το σημείο που δύει ο ήλιος.. Οι φωτογράφοι ξεχυθείτε ελεύθερα σε παραλίες, βουνοκορφές, μπαλκόνια και ταράτσες!

Προγνωστικό Σύστημα IRIS: Πυρκαγιά στο Λαύριο - 16 Ιουλίου 2020

Σύνταξη άρθρου: Θ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

Την Πέμπτη 16 Ιουλίου 2020 και ώρα 13:04 ενεργοποιήθηκε από το Πυροσβεστικό Σώμα (ΠΣ) το προγνωστικό σύστημα IRIS για την παροχή πρόγνωσης εξάπλωσης της πυρκαγιάς που εκδηλώθηκε στην περιοχή μεταξύ Λαυρίου και Σουνίου. Στο βίντεο, παρουσιάζεται η 24ωρη πρόγνωση του IRIS, από 16/07 Ω/13:00 έως 17/07 Ω/12:30. Με τα κόκκινα χρώματα απεικονίζεται η προβλεπόμενη εξάπλωση της πυρκαγιάς.

Η συγκεκριμένη πρόγνωση δεν λαμβάνει υπόψη τις ενέργειες πυρόσβεσης, αποτελώντας έτσι πρόγνωση χείριστου σεναρίου εξάπλωσης. Λαμβάνοντας υπόψη την πρόγνωση του IRIS, προκύπτει ότι η άμεση κινητοποίηση και επέμβαση των πυροσβεστικών δυνάμεων, σε συνδυασμό με τις ευνοϊκές μετεωρολογικές συνθήκες (χαμηλές εντάσεις ανέμου), απέτρεψαν την προς νότο εξάπλωση της πυρκαγιάς.

Το προγνωστικό σύστημα IRIS αποτελεί ένα σύστημα ταχείας απόκρισης για την πρόγνωση της εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών στην Ελλάδα, το οποίο αναπτύχθηκε από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr στα πλαίσια του ερευνητικού έργου DISARM. Εφαρμόστηκε πιλοτικά στη χώρα μας κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου 2018 και από το 2019 είναι πλήρως επιχειρησιακό, υποστηρίζοντας το έργο του Πυροσβεστικού Σώματος.

Μετεωρολογικός Σταθμός στη Μάνδρα Αττικής – Πυκνώνει το δίκτυο παρακολούθησης στην Αττική

Σύνταξη άρθρου: Ιωάννης Κωλέτσης, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Πέμπτη 16 Ιουλίου 2020, 17:30

Έχουν περάσει περίπου 2,5 χρόνια από τις καταστροφικές πλημμύρες στη Μάνδρα Αττικής, όπου στοίχισε τη ζωή σε 24 συνανθρώπους μας.

Η αποτύπωση και παρακολούθηση ενός τέτοιου έντονου καιρικού φαινομένου, χρησιμοποιώντας δεδομένα σύγχρονων μετεωρολογικών οργάνων τα οποία διαθέτει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / Meteo.gr, όπως το σύστημα κεραυνικής δραστηριότητας ΖΕΥΣ, τα δορυφορικά δεδομένα, αλλά κυρίως του δικτύου των αυτόματων  μετεωρολογικών σταθμών του, μπορεί να αποτυπώσει την πορεία και τη δημιουργία, αλλά κυρίως να προειδοποιήσει και να προλάβει παρόμοια καιρικά φαινόμενα.  

Κινούμενο σε αυτά τα πλαίσια το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / Meteo.gr, την Τρίτη 14/07/2020, εγκατέστησε στην περιοχή Παλαιοκούνδουρα Μάνδρας, αυτόματο μετεωρολογικό σταθμό (Εικόνα). Ο συγκεκριμένος σταθμός θα αποτελέσει μια σημαντική προσθήκη στο δίκτυο σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr, πυκνώνοντας το δίκτυο σταθμών του στην Αττική (Μετεωρολογικό και Κλιματικό Παρατηρητήριο Αττικής)  και λαμβάνοντας δεδομένα από μια περιοχή όπου τα τελευταία χρόνια έχει έρθει αντιμέτωπη, με καταστροφικά πλημμυρικά φαινόμενα.           

Εικόνα. Αυτόματος μετεωρολογικός σταθμός Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr, στη θέση Παλαιοκούνδουρα Μάνδρας Αττικής. Στο βάθος διακρίνεται το Όρος Πατέρα.    

Σε αυτό το σημείο, νιώθουμε την ανάγκη να ευχαριστήσουμε θερμά τα ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΕΤΡΕΛΑΙΑ (ΕΛΠΕ) για τη χορηγία του μετεωρολογικού σταθμού (πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια της συνεργασίας μας με την εταιρία), τον Πρόεδρο του Εξωραϊστικού Συλλόγου Παλαιοκούνδουρας Μάνδρας κ. Μελέτη Ζαφείρη, το μόνοιμο κάτοικο της περιοχής κ. Μαρίνο Παπάζογλου, καθώς επίσης και την κ. Γεωργία Δούκα, η οποία παραχώρησε χώρο ιδιοκτησίας της, για τη φιλοξενία του μετεωρολογικού σταθμού.

Η τοποθέτηση του μετεωρολογικού σταθμού στη συγκεκριμένη περιοχή, δεν θα ήταν εφικτή, εάν δεν υπήρχε η συνεργασία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Μeteo.gr, με τους τοπικούς φορείς, την εθελοντική συνεισφορά των κατοίκων και την υποστήριξη των ΕΛΠΕ, αποτελώντας παράδειγμα προς μίμηση για μελλοντικές δράσεις με κοινό στόχο των εμπλεκομένων, την αποτροπή παρόμοιων καταστροφικών γεγονότων.

Μπορείτε να παρακολουθείτε τις τρέχουσες καιρικές συνθήκες στην περιοχή της Παλαιοκούνδουρας στη Μάνδρα Αττικής, στον παρακάτω σύνδεσμο

https://penteli.meteo.gr/stations/mandra/

Πυρκαγιά στο Λαύριο – Ενεργοποίηση του συστήματος IRIS

Σύνταξη άρθρου: Θ. Γιάνναρος, Ι. Κωλέτσης , Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Πέμπτη 16 Ιουλίου 2020, 18:00

Σήμερα, Πέμπτη 16 Ιουλίου 2020, και ώρα 13:04 ενεργοποιήθηκε από το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων (ΕΣΚΕ) το προγνωστικό σύστημα IRIS, για την παροχή πρόγνωσης εξάπλωσης για τη δασική πυρκαγιά που εκδηλώθηκε σε περιοχή του Δήμου Λαυρεωτικής. Στις 13:27 εστάλη στο ΕΣΚΕ η 6ώρη πρόγνωση της εξάπλωσης, ενώ στις 13:58 εστάλη η αντίστοιχη 24ώρη πρόγνωση. Στην παρακάτω εικόνα παρουσιάζεται η προβλεπόμενη από το IRIS εξάπλωση, κάποιες ώρες μετά την έναρξη της πυρκαγιάς. Οι ακριβείς πληροφορίες έχουν ήδη προωθηθεί στο Πυροσβεστικό Σώμα, μέσω του ΕΣΚΕ, και θα δοθούν στη δημοσιότητα αργότερα.  (Εικόνα 1).        

Εικόνα 1. Προβλεπόμενη από το IRIS εξάπλωση, κάποιες ώρες μετά την έναρξη της πυρκαγιάς στη Λαυρεωτική την Πέμπτη 16/07/2020.    

Σημαντική είναι η συμφωνία μεταξύ της πρόγνωσης του συστήματος IRIS και της πραγματικής κατάστασης, για την πυρκαγιά που εκδηλώθηκε νωρίτερα το μεσημέρι στο Δήμο Λαυρεωτικής. Στην Eικόνα 2, παρουσιάζεται σε υπόβαθρο Google Earth η πρόγνωση του IRIS στις 16:00, ενώ στην ένθετη εικόνα απεικονίζεται η πραγματική κατάσταση περίπου την ίδια ώρα (πηγή φωτογραφίας: Πυροπροστασια Δασων Λαυρεωτικης). Με τα λευκά γράμματα έχουν σημειωθεί σημεία ελέγχου για την αντιπαραβολή των δύο "εικόνων".

Εικόνα 2. Σε υπόβαθρο Google Earth η πρόγνωση του IRIS στις 16:00 της Πέμπτης 16/07/2020, ενώ στην ένθετη εικόνα απεικονίζεται η πραγματική κατάσταση περίπου την ίδια ώρα.

Πολύ μεγάλος αριθμός ημερών με ισχυρό μελτέμι στο Αιγαίο το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου

Σύνταξη άρθρου: Κ. Λαγουβάρδος, Ι. Κωλέτσης

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Τετάρτη 15 Ιουλίου 2020, 14:00

Ο πίνακας που ακολουθεί (πατήστε πάνω του για μεγέθυνση) δίνει τις ημέρες με ισχυρό μελτέμι στο Αιγαίο από το 2009 ως και το 2020 για το πρώτο δεκαπενθήμερο του Ιουλίου. Ως κριτήριο για τον χαρακτηρισμό της ημέρας τέθηκε το όριο των 50 km/h ως μέγιστη ριπή ανέμου στο σταθμό του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/Meteo.gr στην Τήνο-Δημαρχείο.

Όπως διακρίνεται, φέτος ήταν η πρώτη φορά τα τελευταία 12 χρόνια (έτη λειτουργίας του σταθμού στο νησί) όπου σχεδόν όλες τις ημέρες του πρώτου δεκαπενθήμερου, σημειώθηκε ισχυρό μελτέμι στο Αιγαίο (14 από τις 15 ημέρες).

Υπενθυμίζουμε ότι για την καλύτερη καταγραφή του ανεμολογικού πεδίου στην περιοχή, τον Ιούλιο του 2019 τοποθετήθηκε και δεύτερος σταθμός στην Τήνο, στην περιοχή Πόρτο, στο νότιο τμήμα του νησιού. Ο σταθμός αυτός καλύπτει με μετρήσεις ανέμου την περιοχή του στενού Τήνου-Μυκόνου, περιοχή η οποία είναι γνωστή για τις μεγάλες ταχύτητες ανέμου όλες τις εποχές του χρόνου, επομένως θα αποτελέσει ένα σημαντικό βοήθημα για τη ναυσιπλοΐα στην περιοχή. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι τη Δευτέρα 13/07, ο μετεωρολογικός σταθμός στην περιοχή Πόρτο, κατέγραψε ριπή ανέμου στα 113 km/h.

Οι μετρήσεις του σταθμού δίνονται στην ιστοσελίδα

http://www.meteo.gr/stations/tinosporto

Διατηρούνται οι ισχυροί άνεμοι και ο υψηλός κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιών στα ανατολικά την Τρίτη 14/07

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Θ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Τρίτη 14 Ιουλίου 2020, 09:30

Ενισχυμένοι θα πνέουν οι βόρειοι άνεμοι στο Αιγαίο και στα ανατολικά ηπειρωτικά την Τρίτη 14/07, με αποτέλεσμα τον αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης και εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών. Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr, οι βόρειοι άνεμοι κατά τη διάρκεια της ημέρας θα φτάσουν σε ένταση τα 7-8 μπόφορ στο Αιγαίο (Χάρτης 1) με σταδιακή εξασθένηση στο Βόρειο Αιγαίο και το Δυτικό Κρητικό Πέλαγος από το απόγευμα.  Στο Ιόνιο, βορειοδυτικοί άνεμοι θα πνέουν αρχικά ισχυροί έως 6 και τοπικά 7 μποφόρ αλλά μετά το μεσημέρι της Τρίτης 14/07 θα εξασθενήσουν σημαντικά και θα πνέουν από μεταβλητές διευθύνσεις, ασθενείς.       

Χάρτης 1. Εκτιμώμενες μέγιστες εντάσεις ανέμων (πορτοκαλί αποχρώσεις), κατά τη διάρκεια της Τρίτης 14/07/2020, σύμφωνα με το αριθμητικό μοντέλο πρόγνωσης καιρού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr.    

Υψηλός παραμένει και ο κίνδυνος για την εκδήλωση και εξάπλωση δασικών πυρκαγιών κυρίως στην Αττική, στην Εύβοια, στην Κρήτη, στα νησιά του Αιγαίου, σύμφωνα με τον Καναδικό πυρο-μετεωρολογικό δείκτη, όπως υπολογίζεται από το μοντέλο πρόγνωσης καιρού του Εθνικού Αστεροσκοπείο Αθηνών / Meteo.gr και παρουσιάζεται στον Χάρτη 2, ο οποίος ακολουθεί.  

Χάρτης 2. Καναδικός πυρο-μετεωρολογικός δείκτης για την Τρίτη 14/07/2020, όπως υπολογίστηκε από το μετεωρολογικό μοντέλο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr.  

Στα 113 km/h το μελτέμι στο Αιγαίο

Σύνταξη άρθρου: Ιωάννης Κωλέτσης, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Δευτέρα 13 Ιουλίου 2020, 20:30

Θυελλώδεις άνεμοι πνέουν από τις πρωινές της Δευτέρας 13/07 στο Αιγαίο, με τις ριπές των βορείων ανέμων να φτάνουν στον Άγιο Ιωάννη (Πόρτο) της Τήνου τα 113 km/h. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr, οι οκτώ μεγαλύτερες ριπές των ανέμων κατά τη διάρκεια της Δευτέρας 13/07, παρουσιάζονται στον παρακάτω Πίνακα.

Πίνακας. Οι οκτώ μεγαλύτερες ριπές των ανέμων όπως καταγράφτηκαν από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr για τη Δευτέρα 13/07.

Ενισχυμένοι άνεμοι και πολύ υψηλός κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιών στα ανατολικά τη Δευτέρα 13/07

Σύνταξη άρθρου: Ιωάννης Κωλέτσης, Θ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Δευτέρα 13 Ιουλίου 2020, 09:30

Ενισχυμένοι θα πνέουν οι βόρειοι άνεμοι στο Αιγαίο και στα ανατολικά ηπειρωτικά  τη Δευτέρα 13/07, με αποτέλεσμα τον αυξημένο κίνδυνο δημιουργίας και εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών. Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr, οι βόρειοι άνεμοι κατά τη διάρκεια της ημέρας θα φτάσουν σε ένταση τα 7-8 μπόφορ (Χάρτης 1).        

Χάρτης 1. Εκτιμώμενες μέγιστες εντάσεις ανέμων (πορτοκαλί αποχρώσεις), κατά τη διάρκεια της Δευτέρας 13/07/2020, σύμφωνα με το αριθμητικό μοντέλο πρόγνωσης καιρού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr.    

Πολύ υψηλός θα είναι ο κίνδυνος για την εκδήλωση και την εξάπλωση δασικών πυρκαγιών κυρίως στην Αττική, στην Εύβοια, στη Νότια Κρήτη, στα νησιά του Κεντρικού και Ανατολικού Αιγαίου, σύμφωνα με τον Καναδικό πυρο-μετεωρολογικό δείκτη, όπως υπολογίζεται από το μοντέλο πρόγνωσης καιρού του Εθνικού Αστεροσκοπείο Αθηνών / Meteo.gr και παρουσιάζεται στο Χάρτη 2, ο οποίος ακολουθεί.  

Χάρτης 2. Καναδικός πυρο-μετεωρολογικός δείκτης για τη Δευτέρα 13/07/2020, όπως υπολογίστηκε από το μετεωρολογικό μοντέλο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr.  

10+1 ενεργοποιήσεις του προγνωστικού συστήματος IRIS για την υποστήριξη του Πυροσβεστικού Σώματος

Σύνταξη άρθρου: Θ. Γιάνναρος, Β. Κοτρώνη, Κ. Λαγουβάρδος

Τα 11 έφτασαν σε αριθμό, τα περιστατικά δασικών πυρκαγιών για τα οποία ζητήθηκε η ενεργοποίηση του προγνωστικού συστήματος IRIS από το Ενιαίο Συντονιστικό Κέντρο Επιχειρήσεων (ΕΣΚΕ) του Πυροσβεστικού Σώματος (ΠΣ), κατά τη διάρκεια της τρέχουσας αντιπυρικής περιόδου (01/05 – 11/07/2020). Ειδικότερα, το προγνωστικό σύστημα IRIS ενεργοποιήθηκε για 4 δασικές πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν στην Εύβοια, 2 στην Αττική (η μία στην Αίγινα), και από 1 σε Φθιώτιδα, Αχαΐα, Κρήτη, Χίο και Ζάκυνθο, οι θέσεις έναρξης των οποίων παρουσιάζονται στην επόμενη εικόνα.

Εικόνα 1. Θέσεις έναρξης των 11 δασικών πυρκαγιών για τις οποίες ζητήθηκε από το ΕΣΚΕ η ενεργοποίηση του προγνωστικού συστήματος IRIS από 01/05 έως και 11/07/2020.

Υπενθυμίζεται ότι το IRIS αποτελεί ένα προγνωστικό σύστημα ταχείας απόκρισης το οποίο αναπτύχθηκε από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ) και το meteo.gr με στόχο την επιχειρησιακή υποστήριξη του ΠΣ μέσα από την παροχή λεπτομερών προγνώσεων εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών. Η ανάπτυξη του συστήματος έλαβε χώρα στα πλαίσια του διακρατικού ερευνητικού έργου DISARM. Σήμερα, η εφαρμογή του IRIS είναι πλήρως αυτοματοποιημένη και ελέγχεται από τους Αξιωματικούς του ΠΣ στο ΕΣΚΕ. Ο μέσος χρόνος απόκρισης του συστήματος υπολογίζεται σε περίπου 20 min για την παροχή 6ώρης πρόγνωσης εξάπλωσης και σε λιγότερο από 60 min για την παροχή 24ώρης πρόγνωσης.

Για την υλοποίηση της πρόγνωσης εξάπλωσης, το IRIS λαμβάνει υπόψη του τις αμφίδρομες αλληλεπιδράσεις μεταξύ της φωτιάς και του καιρού («η φωτιά δημιουργεί το δικό της καιρό»), αλλά δεν λαμβάνει υπόψη τις ενέργειες πυρόσβεσης. Κατά τον τρόπο αυτό, το IRIS παρέχει στο ΠΣ το χειρότερο δυνατό σενάριο για την εξάπλωση μιας δασικής πυρκαγιάς. Ως παράδειγμα, το επόμενο βίντεο παρουσιάζει την πρόγνωση εξάπλωσης του IRIS για την πιο πρόσφατη δασική πυρκαγιά, η οποία εκδηλώθηκε το μεσημέρι του Σαββάτου 11 Ιουλίου 2020 στην περιοχή των Ραπταίων στην Κεντρική Εύβοια.

Στα 121 km/h η ταχύτητα των ανέμων στο Αιγαίο

Επιμέλεια: Στρατής Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Παρασκευή 10 Ιουλίου 2020, 20:00

Μια ακόμη ημέρα με πολύ ενισχυμένο μελτέμι πνέει στο Αιγαίο ήταν η Πέμπτη 10 Ιουλίου 2020, με τις ριπές του ανέμου στο Άκρωτήριο Παξιμάδα Καρύστου να φτάνουν τα 121 km/h. Στον παρακάτω Πίνακα παρουσιάζονται οι οκτώ μεγαλύτερες ριπές του ανέμου έως τις 10:30 το πρωί, όπως κατεγράφησαν από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.

10 Ιουλίου 2020. Ένας χρόνος από την υπερκυτταρική καταιγίδα στην Χαλκιδική – Η ανάγκη για αποτελεσματικές μεθόδους πρόγνωσης και παρακολούθησης των καιρικών φαινόμενων

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Παρασκευή 10 Ιουλίου 2020, 08:00

Συμπληρώθηκε ένας χρόνος από την υπερκυτταρική καταιγίδα στη Χαλκιδική που άφησε πίσω της σημαντικότατες ζημιές και κόστισε τη ζωή σε 7 ανθρώπους. Το φαινόμενο εκδηλώθηκε το βράδυ της Τετάρτης 10 Ιουλίου 2019. Στο βίντεο που ακολουθεί παρουσιάζονται κάποια από τα κυριότερα χαρακτηριστικά της, τα οποία συνοπτικά είναι:

• Πολύ μεγάλη οριζόντια διάμετρος της καταιγίδας (~160 Km)
• Κορυφές νεφών άνω των 13 Km
• Ισχυρότατες ριπές ανέμου που έφτασαν τα 132 Km/h
• Εντυπωσιακή πτώση της θερμοκρασίας, που έφτασε τους 7 περίπου βαθμούς σε 10 λεπτά
• Σημαντική κεραυνική δραστηριότητα

Γεγονότα όπως αυτό καταδεικνύουν την ανάγκη για έγκυρη και έγκαιρη πρόγνωση αλλά και για την συνεχή παρακολούθηση των καιρικών φαινομένων. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr βελτιώνει συνεχώς τις προγνώσεις του χρησιμοποιώντας προγνωστικά μοντέλα υψηλής ανάλυσης τα οποία προσφέρουν προγνώσεις τόσο των καιρικών συνθηκών, όσο και σχετιζόμενων παραμέτρων όπως οι συγκεντρώσεις σκόνης, το ύψος κύματος και η πιθανότητα εκδήλωσης δασικών πυρκαγιών.

Παράδειγμα πρόγνωσης θερμοκρασίας (αριστερά) και ύψους κύματος στις Ελληνικές θάλασσες (δεξιά)

Παράλληλα αυξάνει συνεχώς τον αριθμό των μετεωρολογικών σταθμών του δικτύου του, ώστε να υπάρχει επαρκής κάλυψη όλων των περιοχών της χώρας, και χρησιμοποιεί τόσο το σύστημα εντοπισμού κεραυνών «ΖΕΥΣ» όσο και προϊόντα βραχυπρόθεσμης πρόγνωσης βασισμένα σε δορυφορικά δεδομένα, ώστε να παρακολουθεί συνεχώς και με μεγάλη ακρίβεια την εξέλιξη των φαινομένων.

Το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr

Η φύση πάντοτε θα μας εκπλήσσει. Η ενημέρωση και η εφαρμογή απλών κανόνων προστασίας από τα καιρικά φαινόμενα είναι απαραίτητα και σε πολλές περιπτώσεις ικανά να αποτρέψουν καταστροφές και κυρίως την απώλεια ανθρώπινων ζωών.

Πολύ ενισχυμένο το μελτέμι στο Αιγαίο - Ξεπέρασε τα 100 km/h  

Σύνταξη άρθρου: Στρατής Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Πέμπτη 9 Ιουλίου 2020, 10:40

Σε συμφωνία με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr πολύ ενισχυμένο μελτέμι πνέει στο Αιγαίο την Πέμπτη 9 Ιουλίου 2020, με τις ριπές του ανέμου στoν Άγιο Ιωάννη - Πόρτο Τήνου να φτάνουν τα 108 km/h. Στον παρακάτω Πίνακα παρουσιάζονται οι οκτώ μεγαλύτερες ριπές του ανέμου έως τις 10:30 το πρωί, όπως κατεγράφησαν από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.

Μετά την αστάθεια, ενισχυμένο μελτέμι στο Αιγαίο

Σύνταξη άρθρου: Στρατής Βουγιούκας, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 8  Ιουλίου 2020, 10:30

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr η αστάθεια που επικράτησε τις τελευταίες ημέρες στη χώρα μας υποχωρεί σημαντικά, ενώ το κύριο χαρακτηριστκό του καιρού το διήμερο Τετάρτη 08/07 και Πέμπτη 09/07 θα είναι το ενισχυμένο μελτέμι στο Αιγαίο. 

Όπως φαίνεται στους χάρτες που ακολουθούν, οι εντάσεις των βόρειων ανέμων την Τετάρτη αναμένεται θα φτάνουν τα 8 μποφόρ, ενώ την Πέμπτη θα παρουσιάσουν μικρή εξασθένηση φτάνοντας γενικά τα 7 μποφόρ και πιθανόν πρόσκαιρα τοπικά και τα 8 μποφόρ.