Εφαρμογή κατηγοριοποίησης υψηλών θερμοκρασιών για 6 μεγάλες πόλεις της Ελλάδας

Σύνταξη άρθρου: Χ. Γιάνναρος, Ε. Γαλανάκη, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη

ΕΑΑ – Πεντέλη, Δευτέρα 3 Ιουλίου 2023, 07:00

Οι καύσωνες αποτελούν την πιο θανατηφόρο φυσική καταστροφή, παρόλο που δεν συνοδεύονται από την ένταση και τη βία που χαρακτηρίζει άλλα φαινόμενα (π.χ. πλημμύρες, θύελλες). Το γεγονός αυτό, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα της κλιματικής κρίσης, καθιστά επιτακτική την ανάγκη αναγνώρισης και κατηγοριοποίησης των κινδύνων που εισάγουν οι καύσωνες στο ανθρώπινο περιβάλλον. 

Σε αυτό το πλαίσιο, η μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), σε συνεργασία με την επιστημονική επιτροπή του Arsht-Rock Resilience Center του ιδρύματος Atlantic Council έχει ξεκινήσει από την καλοκαιρινή περίoδο του 2022 την πιλοτική κατηγοριοποίηση των ημερών με υψηλές θερμοκρασίες για την πόλη της Αθήνας. 

Για το 2023, η κατηγοριοποίηση γίνεται πλέον επιχειρησιακά για 6 μεγάλες πόλεις της χώρας: Αθήνα,  Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Ιωάννινα, Πάτρα και Ηράκλειο, ενώ στην ομάδα εργασίας συμμετέχει και το ελληνικό γραφείο της Διεθνούς Ομοσπονδίας Ερυθρού Σταυρού και Ερυθράς Ημισελήνου (IFRC).

Το σύστημα κατηγοριοποίησης βασίζεται σε έναν αλγόριθμο πρόγνωσης των επιπτώσεων επερχόμενων ημερών με υψηλές θερμοκρασίες στην υγεία των κατοίκων των έξι πόλεων*. Ο αλγόριθμος λαμβάνει υπόψη του, εκτός από την θερμοκρασία, και άλλες παραμέτρους που επηρεάζουν την ανθρώπινη θερμική αίσθηση, όπως η υγρασία και ο άνεμος.

Η κατηγοριοποίηση περιλαμβάνει τέσσερις κατηγορίες ταξινόμησης, όπως διακρίνεται στον παρακάτω πίνακα και σχήμα.

Η κατηγοριοποίηση ανανεώνεται καθημερινά και ο σχετικός χάρτης για τις 6 πόλεις δίνεται εδώ:

https://meteo.gr/heatwave.cfm

*Τα στοιχεία επιπτώσεων στην ανθρώπινη υγεία που χρησιμοποιήθηκαν για την ανάπτυξη του παραπάνω συστήματος κατηγοριοποίησης, παρασχέθηκαν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).

Ιούνιος 2023: Αρνητικές αποκλίσεις θερμοκρασίας σε όλη τη χώρα

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Γ. Κύρος, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, Κυριακή 2 Ιουλίου 2023, 08:30

Σύμφωνα με το δίκτυο 50 μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr που λειτουργούν ανελλιπώς από το 2010 μέχρι σήμερα, τον φετινό Ιούνιο η μέση τιμή των μεγίστων ημερήσιων θερμοκρασιών κυμάνθηκαν χαμηλότερα από τον μέσο όρο της περιόδου 2010-2019.

Για ορισμένες περιοχές ήταν ο ψυχρότερος μήνας για Ιούνιο την τελευταία 14ετία. Στη Θεσσαλία καταγράφηκαν οι μεγαλύτερες αρνητικές αποκλίσεις θερμοκρασίας με τη θερμοκρασία να κυμαίνεται περίπου 1.6°C κάτω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα. Οι μεγαλύτερες αρνητικές αποκλίσεις θερμοκρασίας σε όλη τη χώρα καταγράφηκαν μεταξύ 16-17 Ιουνίου.

Ο χάρτης δείχνει τις αποκλίσεις της μέσης μέγιστης θερμοκρασίας τον Ιούνιο 2023 ανά γεωγραφικό διαμέρισμα.

Το επόμενο γράφημα παρουσιάζει την κατάταξη του μήνα Ιουνίου ανά έτος, ανάλογα με τη μέση μηνιαία τιμή της μέγιστης θερμοκρασίας. Για τη Θεσσαλία ήταν ο πιο ψυχρός Ιούνιος από το 2010. Για τη Βόρεια Ελλάδα και τα νησιά του Αιγαίου, συμπεριλαμβανομένης της Κρήτης, ήταν ο 2ος πιο ψυχρός μήνας από το 2010, και για τη Στερεά Ελλάδα ήταν ο 3ος πιο ψυχρός μήνας τα τελευταία 14 χρόνια. 

Στη Θεσσαλονίκη και οι 30 ημέρες του μήνα ήταν ψυχρότερες από τη μέση τιμή της περιόδου 2010-2019, όπου η μέση μέγιστη θερμοκρασία του μήνα κυμάνθηκε 2,3ºC κάτω από τα κανονικά επίπεδα. Στα Χανιά της Κρήτης σημειώθηκαν 26 ημέρες αρνητικών αποκλίσεων της θερμοκρασίας. Στην Αθήνα η μέση μηνιαία τιμή απόκλισης της μέγιστης θερμοκρασίας ήταν -1,0°C, με 18 από τις 30 ημέρες του μήνα να είναι ψυχρότερες από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα. Οι περισσότερες ημέρες (οριακά) θετικών αποκλίσεων θερμοκρασίας σημειώθηκαν στη Δυτική Ελλάδα και τα νησιά του Ιονίου. 

Στο τελευταίο γράφημα εμφανίζονται οι τιμές των αποκλίσεων και για τους 50 μετεωρολογικούς σταθμούς. 

Μπορείτε να βλέπετε τις αποκλίσεις των τιμών της μέγιστης θερμοκρασίας ανά περιφέρεια και ανά μήνα από τη σελίδα μας πατώντας εδώ. 

Στους 35-36 βαθμούς έφτασε η θερμοκρασία στη Θεσσαλία και στη Στερεά το Σάββατο 01/07

Σύνταξη/Επιμέλεια: Στρατής Βουγιούκας, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Σάββατο 1 Ιουλίου 2023, 17:00               

Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, αρκετή ζέστη επικράτησε στη χώρα το Σάββατο 01/07, με τις μέγιστες θερμοκρασίες να φτάνουν στους 35-36 βαθμούς Κελσίου σε περιοχές της Θεσσαλίας και της Στερεάς Ελλάδας. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί που κατέγραψαν τις υψηλότερες μέγιστες θερμοκρασίες.

Kαπνός από τις μέγα-πυρκαγιές του Καναδά έφτασε έως το Ιόνιο και την Κρήτη την Παρασκευή 30.06.2023

Σύνταξη άρθρου: Γ. Παπαβασιλείου, Θ. Μ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Παρασκευή 30 Ιουνίου 2023, 18:30

Σε συνέχεια προηγούμενης μας ανακοίνωσης για την έλευση καπνού από τις μέγα-πυρκαγιές του Καναδά στην Ευρώπη, υψηλές συγκεντρώσεις καπνού στη μέση και ανώτερη τροπόσφαιρα του Ιονίου και της Κρήτης έγιναν ορατές από δορυφορικές εικόνες του αμερικανικού δορυφόρου NOAA-20 των NASA/NOAA το μεσημέρι της Παρασκευής 30.06 (Εικόνα 1).

Ιδιαίτερα αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι ο καπνός ήταν τόσο πυκνός που μείωσε την εισερχόμενη ηλιακή ακτινοβολία που φτάνει στο έδαφος σε τμήματα της Δυτικής Κρήτης έως 10%, όπως διακρίνεται και στο παρακάτω γράφημα από τον μετεωρολογικό σταθμό του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr στην Κίσσαμο, Χανίων και στην εικόνα από την webcam της παραλίας Φαλάσαρνων, Χανίων (Εικόνα 2).

Ξεπέρασε τους 35 βαθμούς η θερμοκρασία την Πέμπτη 29/06

Σύνταξη/Επιμέλεια: Στρατής Βουγιούκας, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Πέμπτη 29 Ιουνίου 2023, 16:00               

Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, οι μέγιστες θερμοκρασίες την Πέμπτη 29 Ιουνίου ξεπέρασαν τοπικά τους 35 βαθμούς Κελσίου. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί που κατέγραψαν τις υψηλότερες μέγιστες θερμοκρασίες.

Στους 35-36 βαθμούς ο υδράργυρος την Τετάρτη 28/06

Σύνταξη/Επιμέλεια: Στρατής Βουγιούκας, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 28 Ιουνίου 2023, 16:30               

Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, την Τετάρτη 28 Ιουνίου οι μέγιστες θερμοκρασίες έφτασαν κατά τόπους στους 35-36 βαθμούς Κελσίου. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί που κατέγραψαν τις υψηλότερες μέγιστες θερμοκρασίες.

Πυκνός καπνός από τις μέγα-πυρκαγιές του Καναδά κάλυψε τη Δυτική Ευρώπη - Η χειρότερη ιστορικά αντιπυρική περίοδος

Σύνταξη άρθρου: Γ. Παπαβασιλείου, Θ. Μ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Τρίτη 27 Ιουνίου 2023, 16:30

Έως και σήμερα (27/06/2023) ο Καναδάς βιώνει την χειρότερη αντιπυρική περίοδο στην σύγχρονη ιστορία της χώρας με περισσότερα από 77.000.000 στρέμματα καμένης έκτασης και ενώ βρισκόμαστε ακόμα στο πρώτο μισό της αντιπυρικής περιόδου του 2023 (Εικόνα 1). 

Εικόνα 1: Καμένες εκτάσεις στον Καναδά ανά έτος από το 1983 έως το 2023

Εν αντιθέσει με τη μέση κλιματολογική συμπεριφορά, από τις αρχές Μαΐου του 2023 έως και σήμερα (27/06) πολλαπλές ακραίες δασικές πυρκαγιές ξέσπασαν σε μεγάλο μέρος του Καναδά (συμπεριλαμβανομένου των βορείων δασών - τάιγκα). Βασική αιτία που τροφοδότησε αυτές τις δασικές πυρκαγιές ήταν ο συνδυασμός της ξηρασίας που προηγήθηκε τον περασμένο χειμώνα με την επικράτηση δυσμενών πυρομετεωρολογικών συνθηκών λόγω της ανάπτυξης ενός επίμονου και σχεδόν στάσιμου αντικυκλώνα για αρκετές εβδομάδες πάνω από τον Καναδά (Εικόνα 2).

Εικόνα 2: Γεωδυναμικά ύψη στα 500hPa και οι κλιματικές αποκλίσεις τους κατά την περίοδο 1 Μαΐου - 20 Ιουνίου 2023.

 
Τις τελευταίες ημέρες οι δασικές πυρκαγιές στα ανατολικά τμήματα του Καναδά είχαν ιδιαίτερη ένταση και σε συνδυασμό με την ζωνική κυκλοφορία πάνω από τον Βόρειο Ατλαντικό (Εικόνα 3) είχαν ώς αποτέλεσμα την γρήγορη μεταφορά πυκνών καπνών στη μέση και ανώτερη τροπόσφαιρα πάνω από τη Δυτική Ευρώπη (Εικόνα 4).

Εικόνα 3: Η ατμοσφαιρική κυκλοφορία πάνω από τον Β. Ατλαντικό ευνοεί τη μεταφορά καπνού από τις δασικές πυρκαγιές του Καναδά προς την Ευρώπη

Εικόνα 4: Δορυφορική εικόνα το πρωί της Τρίτης 27/06/2023 με τη μεταφορά καπνού από τις δασικές πυρκαγιές του Καναδά πάνω από τη Δυτική Ευρώπη.

Ιδιαίτερα αξιοσημείωτο αποτελεί το γεγονός ότι ο καπνός ήταν τόσο πυκνός που μείωσε σχεδόν κατά 10-20% την εισερχόμενη ηλιακή ακτινοβολία που φτάνει στο έδαφος σε μεγάλος μέρος της Δυτικής Ευρώπης, όπως διακρίνεται και στο παρακάτω γράφημα από τον μετεωρολογικό σταθμό στο São Martinho do Porto της Πορτογαλίας στην παρακάτω εικόνα από webcam στις ακτές της Πορτογαλίας (Εικόνα 5).

Εικόνα 5: Μείωση της εισερχόμενης ηλιακής ακτινοβολίας στις ακτές της Πορτογαλίας λόγω του καπνού.

Ο καπνός να τονίσουμε ότι έχει φτάσει ξανά πάνω από την Ευρώπη και τη χώρα μας τις τελευταίες εβδομάδες, αλλά σε μικρότερες συγκεντρώσεις, ενώ κλιματικά καπνός από τις δασικές πυρκαγιές του Βορείου Ημισφαιρίου εντοπίζεται στην ανώτερη τροπόσφαιρα και κατώτερη στρατόσφαιρα κυρίως την περίοδο Αύγουστο-Οκτώβριο.

Κοντά στους 35°C η μέγιστη θερμοκρασία τη Δευτέρα 26 Ιουνίου 2023

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Δευτέρα 26 Ιουνίου 2023, 17:00

Πλησίασε τους 35°C η θερμοκρασία το μεσημέρι της Δευτέρας 26/06. Σύμφωνα με τις καταγραφές του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, η υψηλότερη μέγιστη καταγράφηκε στο Κρανίδι και ήταν ίση με 34.9°C. Στον σχετικό πινάκα παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου που κατέγραψαν τις υψηλότερες θερμοκρασίες τη Δευτέρα 26/06.  

Βροχές και καταιγίδες σε αρκετές περιοχές της ηπειρωτικής χώρας την Κυριακή 25/06 – Περισσότεροι από 7.000 κεραυνοί

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Κυριακή 25 Ιουνίου 2023, 19:00

Βροχές και καταιγίδες εκδηλώθηκαν σε αρκετές περιοχές της ηπειρωτικής χώρας από το μεσημέρι της Κυριακής 25/06. Έως τις 18:00 περίπου ώρα Ελλάδας και με τα φαινόμενα να συνεχίζονται, το σύστημα καταγραφής κεραυνών «ΖΕΥΣ» του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr κατέγραψε περισσότερους από 7.000 κεραυνούς.

Στη δορυφορική εικόνα που ακολουθεί αποτυπώνονται οι νεφώσεις στη χώρα στις 17:25 ώρα Ελλάδας, ψευδοχρωματισμένες για θερμοκρασίες κορυφής κάτω των -20 ^oC. Όπως φαίνεται σε αυτή, οι κορυφές των νεφών ξεπερνούσαν σε κάποιες περιπτώσεις τα 12 - 13 km και ήταν ψυχρότερες των -40 ^oC. Στην ίδια εικόνα παρουσιάζονται σε ενσωματωμένο πίνακα τα μεγαλύτερα ύψη βροχής έως την ίδια ώρα, σύμφωνα μα τις καταγραφές του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr. Όπως προκύπτει από αυτόν, το μεγαλύτερο ύψος βροχής καταγράφηκε στη Χαλανδρίτσα Αχαΐας και ήταν ίσο με 35 χιλιοστά.

Άστατος ο καιρός της Κυριακής των εκλογών, 25 Ιουνίου 2023

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Σάββατο 24 Ιουνίου 2023, 11:00

Διαταραχή της μέσης τροπόσφαιρας, ταχέως κινούμενη προς ανατολικά, θα επηρεάσει τον καιρό της χώρας την Κυριακή των εκλογών, 25/06. Σύμφωνα με τα τελευταία προγνωστικά δεδομένα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, η μεταβολή του καιρού θα ξεκινήσει από το μεσημέρι του Σαββάτου 24/06 με τοπικές βροχές και σποραδικές καταιγίδες στα ορεινά  ηπειρωτικά, οι οποίες θα εξασθενήσουν σημαντικά έως το βράδυ. Από τις προμεσημβρινές ώρες της Κυριακής 25/06 τα φαινόμενα θα ενισχυθούν εκ νέου και κατά τόπους θα επεκταθούν σταδιακά σε περιοχές χαμηλότερου υψομέτρου της ηπειρωτικής χώρας και του Ιονίου. Ιδιαίτερα στα ορεινά ηπειρωτικά υπάρχει πιθανότητα εκδήλωσης χαλαζοπτώσεων. Νέα εξασθένησή των φαινομένων αναμένεται από τις πρώτες βραδινές ώρες της Κυριακής 25/06. Η θερμοκρασία, η οποία δεν αναμένεται να  παρουσιάσει αξιόλογη μεταβολή, θα φτάσει κατά τόπους στα ηπειρωτικά τους 35^oC ενώ οι άνεμοι στα πελάγη δεν θα ξεπεράσουν τα 5 μποφόρ. Οι συγκεντρώσεις σκόνης στην ατμόσφαιρα των ηπειρωτικών και του Ιονίου θα είναι σχετικά αυξημένες. Στους Χάρτες 1 και 2 που ακολουθούν παρουσιάζεται ενδεικτικά ο υετός που αναμένεται το μεσημέρι (12:00 – 15:00) και τις πρώτες απογευματινές ώρες (15:00-18:00) της Κυριακής 25/06.

Χάρτης 1. Ο υετός που αναμένεται το μεσημέρι (12:00 – 15:00) της Κυριακής 25/06

Χάρτης 2. Ο υετός που αναμένεται τις πρώτες απογευματινές ώρες (15:00-18:00) της Κυριακής 25/06

Σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση του επεισοδίου βροχόπτωσης (RPI), η οποία εφαρμόζεται από τη μονάδα Meteo του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, το επεισόδιο βροχόπτωσης για την Κυριακή 25/06 κατατάσσεται στην Κατηγορία 2 (Μέτρια). Πληροφορίες σχετικά με την εν λόγω κατηγοριοποίηση των επεισοδίων βροχόπτωσης μπορείτε να δείτε στο επεξηγηματικό βίντεο που ακολουθεί.

Στους 36°C η μέγιστη θερμοκρασία την Παρασκευή 23 Ιουνίου 2023

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, Παρασκευή 23 Ιουνίου 2023, 18:00

Υψηλές θερμοκρασίες καταγράφηκαν το μεσημέρι της Παρασκευής 23/6 στις περισσότερες περιοχές της χώρας. Η απολύτως μέγιστη θερμοκρασία καταγράφηκε στο Αρσάκειο Πάτρας και ήταν ίση με 36.2^oC. Στον χάρτη της εικόνας που ακολουθεί παρουσιάζεται η μέγιστη θερμοκρασία στη χώρα σύμφωνα με τις καταγραφές του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών /meteo.gr. Όπως επίσης φαίνεται σε αυτή, η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 33^oC σε 124 από τους 480 επί του παρόντος ενεργούς σταθμούς του δικτύου (ποσοστό 26%) και τους 35^oC σε 16 σταθμούς. Ενδεικτικό των υψηλών θερμοκρασιών που επικράτησαν στην χώρα είναι ότι η μέση μέγιστη θερμοκρασία μεταξύ των 480 ενεργών σταθμών ήταν υψηλότερη των 30^oC και συγκεκριμένα έφτασε τους 30.8^oC.

Ξεπέρασε τους 35°C η θερμοκρασία σε 31 σταθμούς την Πέμπτη 22 Ιουνίου 2023

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, Πέμπτη 22 Ιουνίου 2023, 18:00

Άνοδος της θερμοκρασίας παρατηρήθηκε την Πέμπτη 22/6 σε σχέση με την Τετάρτη 21/6, η οποία στη Μακεδονία και τα Νησιά του Ανατολικού Αιγαίου ήταν ιδιαίτερα αισθητή, με αύξηση περίπου 3 έως 5 βαθμών Κελσίου σε ένα 24ωρο. Η υψηλότερη θερμοκρασία καταγράφηκε στα Γιαννιτσά όπου ο σταθμός του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών /meteo.gr κατέγραψε 36°C. 

Στον χάρτη της εικόνας που ακολουθεί παρουσιάζεται η μέγιστη θερμοκρασία στη χώρα σύμφωνα με τις καταγραφές του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών /meteo.gr. Όπως προκύπτει από τις επιπλέον πληροφορίες που παρέχονται στην εικόνα, η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 33^oC σε 139 από τους 471 επί του παρόντος ενεργούς σταθμούς του δικτύου και τους 35^oC σε 31 σταθμούς.  

1

Στους 35^oC πλησίασε η θερμοκρασία την Τετάρτη 21 Ιουνίου 2023

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 21 Ιουνίου 2023, 17:15

Τους 35^oC πλησίασε η θερμοκρασία το μεσημέρι της Τετάρτης 21/06. Πιο συγκεκριμένα, στον μετεωρολογικό σταθμό του Ισθμού της Κορίνθου το θερμόμετρο έφτασε τους 34.9^oC. Στο χάρτη της εικόνας που ακολουθεί παρουσιάζεται η μέγιστη θερμοκρασία στη χώρα σύμφωνα με τις καταγραφές του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών /meteo.gr. Όπως προκύπτει από τις επιπλέον πληροφορίες που παρέχονται στην εικόνα, η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 30^oC σε 235 από τους 473 επί του παρόντος ενεργούς σταθμούς του δικτύου (ποσοστό 50%) και τους 33^oC σε 51 σταθμούς.  

Σταδιακή άνοδος της θερμοκρασίας έως το Σάββατο 24 Ιουνίου 2023

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ - Πεντέλη, Τρίτη 20 Ιουνίου 2023, 10:30

Οι υψηλές πιέσεις που θα επικρατήσουν στην Κεντρική και Δυτική Μεσόγειο κατά τις επόμενες ημέρες θα έχουν ως αποτέλεσμα τη μεταφορά θερμών αερίων μαζών κυρίως προς την Ιταλία, την Κεντρική Ευρώπη και τα Δυτικά Βαλκάνια όπου και αναμένονται αρκετά υψηλές θερμοκρασίες. Όμως η προαναφερθείσα μεταφορά θερμών αερίων μαζών θα επηρεάσει και τη χώρα μας, όπου θα καταγραφεί σταδιακή άνοδος της θερμοκρασίας. Σύμφωνα με τα έως τώρα διαθέσιμα προγνωστικά δεδομένα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr η άνοδος αυτή αναμένεται να κορυφωθεί από την Παρασκευή 23/06 και να φτάσει κατά τόπους τους 36 έως 37 βαθμούς Κελσίου.

Στο βίντεο που ακολουθεί παρουσιάζεται η απόκλιση της θερμοκρασίας από την μέση τιμή της περιόδου 1979-2010 σε ύψος 1500 μέτρων περίπου έως και την Κυριακή 25/06. Με πορτοκαλί/κόκκινο σκιάζονται οι περιοχές όπου η θερμοκρασία θα είναι υψηλότερη της μέσης κλιματικής τιμής και με γαλάζιο/μπλε οι περιοχές όπου θα είναι χαμηλότερη. Όπως φαίνεται σε αυτό, η απόκλιση της θερμοκρασίας σε ύψος 1500 μέτρων θα ξεπεράσει κατά τόπους τους 4 βαθμούς Κελσίου. Σημειώνεται ότι η τελική διαμόρφωση της θερμοκρασίας κοντά στην επιφάνεια του εδάφους εξαρτάται και από πολλούς ακόμη παράγοντες όπως οι νεφώσεις, τα φαινόμενα, ο άνεμος κλπ.

NERO: Νέο πανευρωπαϊκό δίκτυο για την μελέτη και την πρόγνωση των ακραίων δασικών πυρκαγιών

Σύνταξη άρθρου: Θ.Μ. Γιάνναρος & τα μέλη της Μονάδας ΜΕΤΕΟ
ΕΑΑ - Πεντέλη, Δευτέρα 19 Ιουνίου 2023, 20:00

Το συντονισμό ενός νέου πανευρωπαϊκού δικτύου με αντικείμενο τη μελέτη και την πρόγνωση των ακραίων δασικών πυρκαγιών αναλαμβάνει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ). Πρόκειται για τη Δράση με τίτλο “European Network on Extreme Fire Behavior” (NERO), η οποία επιλέχθηκε πρόσφατα να χρηματοδοτηθεί από το διακυβερνητικό οργανισμό COST (European Cooperation in Science and Technology) για τα επόμενα 4 έτη (2023 – 2027). Το συντονισμό και την εποπτεία της Δράσης NERO, εκπροσωπώντας το ΕΑΑ και την Ελλάδα, θα αναλάβει ο Δρ. Θοδωρής Μ. Γιάνναρος, Εντεταλμένος Ερευνητής του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ) και μέλος της Μονάδας ΜΕΤΕΟ με εξειδίκευση στον τομέα της Πυρομετεωρολογίας.

Το δίκτυο της Δράσης NERO δεν στοχεύει στην παραγωγή επιστημονικής γνώσης για την γνώση. Αντίθετα, φιλοδοξεί να φέρει στο ίδιο τραπέζι την επιστημονική/ερευνητική κοινότητα και τους επιχειρησιακούς φορείς ανά την Ευρώπη, με στόχο την από κοινού εξέταση των επιχειρησιακών αναγκών και τη συμπαραγωγή των εργαλείων και υπηρεσιών που θα μπορούσαν αποτελεσματικά να συνεισφέρουν στην αποδοτικότερη και ασφαλέστερη διαχείριση/αντιμετώπιση των ακραίων δασικών πυρκαγιών. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, εντάσσεται η αντιμετώπιση πέντε βασικών προκλήσεων:

1. Ο συντονισμός της βασικής έρευνας για τις ακραίες δασικές πυρκαγιές σε διεθνές επίπεδο.
2. Η μεταφορά των αποτελεσμάτων της βασικής έρευνας στο πεδίο διαχείρισης και αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών με την μορφή προγνωστικών εργαλείων/υπηρεσιών.
3. Η εδραίωση ουσιαστικής συνεργασίας μεταξύ ερευνητών/επιστημόνων και επαγγελματιών (π.χ., πυροσβεστικές υπηρεσίες) για την από κοινού παραγωγή νέας γνώσης και καινοτόμων εργαλείων/υπηρεσιών.
4. Η ενίσχυση της ικανότητας διαχείρισης των ακραίων δασικών πυρκαγιών μέσα από συντονισμένες και βελτιωμένες εκπαιδευτικές δραστηριότητες και δράσεις τεχνικής κατάρτισης.
5. Η ευαισθητοποίηση των επαγγελματιών και του κοινού για τις ακραίες δασικές πυρκαγιές.

Ο ρόλος του ΕΑΑ και της Μονάδας ΜΕΤΕΟ είναι ο συντονισμός της ερευνητικής προσπάθειας που γίνεται στην Ευρώπη επάνω στις ακραίες δασικές πυρκαγιές, με την προσπάθεια αυτή να επεκτείνεται σε πολλαπλά επίπεδα καθώς οι ακραίες δασικές πυρκαγιές αποτελούν ένα διεπιστημονικό πρόβλημα. Το δίκτυο της Δράσης NERO επιχειρεί να φέρει στο ίδιο τραπέζι όλους τους "παίκτες", τόσο από την επιστημονική/ερευνητική όσο και από την επιχειρησιακή κοινότητα, ώστε να μπορέσει να προωθήσει την επιστημονική γνώση. Στη Δράση NERO συμμετέχουν ήδη από τη φάση της υποβολής της πρότασης 22 ευρωπαϊκές χώρες, ο Καναδάς και οι ΗΠΑ, ενώ τη Δράση υποστηρίζουν ενεργά με τη συμμετοχή τους το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Προγνώσεων Καιρού (European Centre for Medium-range Weather Forecasts – ECMWF) και το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Δασών (European Forest Institute – EFI). Το δίκτυο είναι ωστόσο ανοιχτό και αναμένεται η συμμετοχή και άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Η μεγάλη ομοιότητα των ακραίων δασικών πυρκαγιών είναι ότι ξεπερνούν τις δυνατότητες διαχείρισης οποιουδήποτε πυροσβεστικού μηχανισμού. Ακόμη και των πλέον εξελιγμένων και σύγχρονων. Σε επίπεδο βασικής έρευνας, συντονίζοντας τις προσπάθειες πολλών ερευνητών από όλη την Ευρώπη, η Δράση NERO θα προσπαθήσει να ανιχνεύσει ποιες είναι εκείνες οι συνθήκες που οδηγούν στην εκδήλωση αυτών των φαινομένων. Η υλοποίηση της Δράσης NERO έρχεται σε μία χρονική περίοδο όπου οι ακραίες δασικές πυρκαγιές τείνουν να μετατραπούν σε μία νέα κανονικότητα, καθώς συμβαίνουν με ολοένα μεγαλύτερη συχνότητα και ένταση. Απέναντι σε αυτή την πρόκληση, η Μονάδα ΜΕΤΕΟ του ΕΑΑ αποσκοπεί μέσα από τη δράση NERO στην εδραίωση μίας νέας ευρωπαϊκής κουλτούρας που θα εκτείνεται πέρα από το διαμοιρασμό εναέριων και επίγειων μέσων δασοπυρόσβεσης, προχωρώντας στην κατεύθυνση της αποδοτικής ανταλλαγής εμπειρογνωμοσύνης και γνώσης μεταξύ των κρατών. Συνδέοντας την επιστήμη με την πράξη, η Δράση NERO φιλοδοξεί να σπάσει στεγανά που μέχρι σήμερα κρατούν σε μεγάλο βαθμό απομονωμένες τις δύο κοινότητες, συνεισφέροντας έτσι στην ενίσχυση της απόδοσης και της ασφάλειας των επιχειρήσεων διαχείρισης και αντιμετώπισης των ακραίων δασικών πυρκαγιών.

Η έναρξη των εργασιών της Δράσης NERO αναμένεται μεταξύ Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου 2023. Περισσότερες πληροφορίες για το πλαίσιο υλοποίησης της Δράσης NERO είναι διαθέσιμες στο σύνδεσμο: https://www.cost.eu/actions/CA22164/.