Εκτιμήσεις της ισχύος των καταιγίδων που έπληξαν τη Βαλένθια με βάση τις παρατηρήσεις των μετεωρολογικών δορυφόρων

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Γ. Κύρος, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Πέμπτη 31 Οκτωβρίου 2024, 19:00

Εντυπωσιακά στοιχεία προκύπτουν σχετικά με τις φονικές πλημμύρες στης Βαλένθια της Ισπανίας από μια πρώτη ανάλυση των εικόνων και δεδομένων που μας  παρέχουν οι μετεωρολογικοί δορυφόροι. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr λαμβάνει και επεξεργάζεται τα πολύτιμα αυτά δεδομένα.  Στην Εικόνα 1 παρουσιάζεται καταιγιδοφόρο νέφος που έπληξε την περιοχή της Βαλένθια στη Ισπανία, όπως το κατέγραψε ο μετεωρολογικός δορυφόρος MTG-I1 την Τρίτη 29/10 στις 20:00 ώρα Ελλάδας. Η χρωματική κλίμακα συνδέεται με την θερμοκρασία της κορυφής του νέφους, με τις κόκκινες αποχρώσεις να υποδεικνύουν χαμηλότερες θερμοκρασίες. Σε αυτό φαίνεται χαρακτηριστικά ο V-σχηματισμός (V-shape) που συνδέεται με πολύ ισχυρές καταιγίδες.

Εικόνα 1. Ψευδοχρωματισμένη εικόνα υπερύθρου του οργάνου Flexible Combined Imager MTG-I1 στις 18:00 της Τρίτης 29/10.

Χρησιμοποιώντας εξειδικευμένο λογισμικό και δεδομένα του δορυφόρου MSG, εκτιμήθηκε ότι η ελάχιστη θερμοκρασία της κορυφής των νεφών των καταιγίδων που έπληξαν την περιοχή της Βαλένθια ήταν κάτω των -60 ^oC, τα ύψη τους σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνούσαν τα 13 χιλιόμετρα ενώ οι ρυθμοί βροχόπτωσης ήταν κατά διαστήματα μεγαλύτεροι των 50 χιλιοστών/ώρα.

Τέλος, ισχυρή ηλεκτρική δραστηριότητα συνόδευσε τα φαινόμενα. Σύμφωνα με τις καταγραφές του δορυφόρου MTG-I1 (Εικόνα 2), κατά την Τρίτη 29/10 εντός ακτίνας 200 χιλιομέτρων γύρω από την περιοχή της Βαλένθια καταγράφηκαν 96.283 ηλεκτρικές εκκενώσεις*.

Εικόνα 2. Οι ηλεκτρικές εκκενώσεις που καταγράφηκαν από το όργανο Lightning Imager του μετεωρολογικού δορυφόρου MTG-I1 την Τρίτη 29/10.

* Η ηλεκτρική δραστηριότητα καταγράφεται από το όργανο Lightning Imager του μετεωρολογικού δορυφόρου MTG-I1. Οι καταγραφές του περιλαμβάνουν τους κεραυνούς (ηλεκτρικές εκκενώσεις προς το έδαφος) αλλά και τις ηλεκτρικές εκκενώσεις μεταξύ νεφών ή μεταξύ νεφών και καθαρού αέρα χωρίς διάκριση.

Ο πιο ξηρός Οκτώβριος των τελευταίων 15 ετών

Σύνταξη άρθρου: Κ. Λαγουβάρδος, Σ. Ντάφης, Γ. Κύρος, Χ. Πετρόπουλος
Ε.Α.Α - Πεντέλη, Πέμπτη 31 Οκτωβρίου 2024, 11:00

Ακραία συμπεριφορά της ξηρασίας τον Οκτώβριο στη χώρα μας, σύμφωνα με τις καταγραφές 118 σταθμών του δικτύου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr οι οποίοι έχουν τουλάχιστον 15 χρόνια λειτουργίας. Ο χάρτης δείχνει την ποσοστιαία απόκλιση του ύψους βροχής τον φετινό Οκτώβριο από την μέση μηνιαία τιμή της τελευταίας 15ετίας. 

Ο φετινός Οκτώβριος ήταν εξαιρετικά ξηρός σχεδόν σε όλη τη χώρα:

• Σε 95 σταθμούς το ύψος βροχής ήταν μηδενικό ή ελάχιστο, παρουσιάζοντας μία απόκλιση από 80 έως 95 % σχετικά με τις κανονικές τιμές του Οκτωβρίου.
• Σε κανέναν σταθμό το μηνιαίο ύψος βροχής δεν ήταν υψηλότερο από την μέση τιμή των τελευταίων 15 ετών

Σημειώνεται επίσης ότι σύμφωνα με τις καταγραφές των σταθμών, ο φετινός Οκτώβριος ήταν πιο ξηρός τουλάχιστον των τελευταίων 15 ετών (με εξαίρεση περιοχές της Βορειοδυτικής Ελλάδας όπως η Κέρκυρα και τα Ιωάννινα) όπου ο φετινός Οκτώβριος ήταν ο δεύτερος πιο ξηρός.

Οι ελάχιστες θερμοκρασίες της Πέμπτης 31 Οκτωβρίου 2024

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Πέμπτη 31 Οκτωβρίου 2024, 09:00

Οριακά αρνητική ήταν η χαμηλότερη τιμή ελάχιστης θερμοκρασίας το πρωί της Πέμπτης 31/10, η οποία καταγράφηκε στο Οχυρό Νευροκοπίου με -0,6 °C. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr οι οκτώ χαμηλότερες ελάχιστες θερμοκρασίες τις πρωινές ώρες της Πέμπτης 31/10, παρουσιάζονται στον παρακάτω Πίνακα.  

Χαμηλές θερμοκρασίες στα ηπειρωτικά – Κοντά στον 1 °C η θερμοκρασία στην Ήπειρο

Σύνταξη άρθρου: Ι. Κωλέτσης, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Τετάρτη 30 Οκτωβρίου 2024, 08:45

Χαμηλές θερμοκρασίες σημειώθηκαν τις πρωινές ώρες της Τετάρτης 30/10, κυρίως στα κεντρικά και βόρεια ηπειρωτικά τμήματα, με τη χαμηλότερη ελάχιστη θερμοκρασία να καταγράφεται στη Βωβούσα Ιωαννίνων με 1,1 °C.

Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr οι οκτώ χαμηλότερες ελάχιστες θερμοκρασίες κατά τις πρωινές ώρες της Τετάρτης 30/10, παρουσιάζονται στον ενσωματωμένο πίνακα της παρακάτω εικόνας. Η εικόνα προέρχεται από την κάμερα στο Περτούλι Τρικάλων και ανήκει στο δίκτυο καμερών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr. Περισσότερες όμορφες φθινοπωρινές εικόνες από διάφορα μέρη της χώρας μας, μπορείτε να δείτε στις μετεωρολογικές κάμερες του δικτύου μας.    

Πίνακας. Οι οκτώ χαμηλότερες ελάχιστες θερμοκρασίες της Τετάρτης 30/10/2024, όπως καταγράφτηκαν από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, με τη φθινοπωρινή εικόνα της μετεωρολογικής κάμερας στο Περτούλι Τρικάλων, η οποία ανήκει στο δίκτυο καμερών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.  

Οι ελάχιστες θερμοκρασίες της Τρίτης 29 Οκτωβρίου  

Σύνταξη άρθρου: Ι. Κωλέτσης, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Τρίτη 29 Οκτωβρίου 2024, 08:45

Άλλο ένα πρωινό με αρνητικές ελάχιστες θερμοκρασίες, κυρίως στα βόρεια ηπειρωτικά τμήματα, σημειώθηκε την Τρίτη 29/10 με τη χαμηλότερη ελάχιστη θερμοκρασία να καταγράφεται στο Οχυρό Νευροκοπίου με -1,2 °C. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr οι οκτώ χαμηλότερες ελάχιστες θερμοκρασίες τις πρωινές ώρες της Τρίτης 29/10, παρουσιάζονται στον παρακάτω Πίνακα.    

Πίνακας. Οι οκτώ χαμηλότερες ελάχιστες θερμοκρασίες της Τρίτης 29/10/2024, όπως καταγράφτηκαν από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.  

Αρνητικές ελάχιστες θερμοκρασίες στα βόρεια το πρωινό της 28^ης Οκτωβρίου  

Σύνταξη άρθρου: Ι. Κωλέτσης, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Δευτέρα 28 Οκτωβρίου 2024, 09:00

Αρνητικές ελάχιστες θερμοκρασίες σημειώθηκαν τις πρωινές ώρες της Δευτέρας 28/10 κυρίως στα βόρεια ηπειρωτικά τμήματα, με τη χαμηλότερη ελάχιστη θερμοκρασία να καταγράφεται στο Οχυρό Νευροκοπίου με -4,3 °C. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr οι οκτώ χαμηλότερες ελάχιστες θερμοκρασίες τις πρωινές ώρες της Δευτέρας 28/10, παρουσιάζονται στον παρακάτω Πίνακα.    

Πίνακας. Οι οκτώ χαμηλότερες ελάχιστες θερμοκρασίες της Δευτέρας 28/10/2024, όπως καταγράφτηκαν από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.  

Σημειώνεται ότι σε σταθμούς του δικτύου που λειτουργούν σε χιονοδρομικά κέντρα και ορεινά καταφύγια (δεν περιλαμβάνονται στον πίνακα) καταγράφηκαν ακόμη χαμηλότερες θερμοκρασίες, με την απόλυτη ελάχιστη θερμοκρασία των σταθμών του δικτύου να κααγράφεται στο Βαθύσταλο Παρνασσού με -10,6 °C.

Οι ελάχιστες θερμοκρασίες το πρωί της Κυριακής 27/10

Σύνταξη άρθρου: Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Κυριακή 27 Οκτωβρίου 2024, 08:00

Τοπικά αρνητικές ελάχιστες θερμοκρασίες σημειώθηκαν το πρωί της Κυριακής 27/10 κυρίως σε τμήματα της Βόρειας Ελλάδας. Η χαμηλότερη ελάχιστη θερμοκρασία καταγράφηκε στο μετεωρολογικό σταθμό στο Οχυρό Νευροκοπίου και ήταν ίση με -4.8 ˚C. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr που κατέγραψαν τις χαμηλότερες θερμοκρασίες το πρωί της Κυριακής 27/10.

Οι ελάχιστες θερμοκρασίες το πρωί του Σαββάτου 26/10

Σύνταξη άρθρου: Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2024, 09:15

Τοπικά αρνητικές ελάχιστες θερμοκρασίες σημειώθηκαν το πρωί του Σαββάτου 26/10 σε τμήματα της Βόρειας Ελλάδας. Η χαμηλότερη ελάχιστη θερμοκρασία καταγράφηκε στο μετεωρολογικό σταθμό στο Οχυρό Νευροκοπίου και ήταν ίση με -1.8 ˚C. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr που κατέγραψαν τις χαμηλότερες θερμοκρασίες το πρωί του Σαββάτου 26/10.

Οι ελάχιστες θερμοκρασίες το πρωί της Παρασκευής 25/10

Σύνταξη άρθρου: Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Παρασκευή 25 Οκτωβρίου 2024, 09:15

Τοπικά αρνητικές ελάχιστες θερμοκρασίες σημειώθηκαν το πρωί της Παρασκευής 25/10 κυρίως σε τμήματα της Βόρειας Ελλάδας. Η χαμηλότερη ελάχιστη θερμοκρασία καταγράφηκε στο μετεωρολογικό σταθμό στο Οχυρό Νευροκοπίου και ήταν ίση με -2.1 ˚C. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr που κατέγραψαν τις χαμηλότερες θερμοκρασίες το πρωί της Παρασκευής 25/10.

Οι ελάχιστες θερμοκρασίες το πρωί της Πέμπτης 24/10

Σύνταξη άρθρου: Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Πέμπτη 24 Οκτωβρίου 2024, 09:00

Τοπικά αρνητικές ελάχιστες θερμοκρασίες σημειώθηκαν το πρωί της Πέμπτης 24/10 κυρίως σε τμήματα της Βόρειας Ελλάδας. Η χαμηλότερη ελάχιστη θερμοκρασία καταγράφηκε στο μετεωρολογικό σταθμό στο Οχυρό Νευροκοπίου και ήταν ίση με -4.4 ˚C. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr που κατέγραψαν τις χαμηλότερες θερμοκρασίες το πρωί της Πέμπτης 24/10.

Αξιολογώντας τις θερμοκρασιακές αποκλίσεις του καλοκαιριού 2024

Σύνταξη άρθρου: Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Τρίτη 22 Οκτωβρίου 2024, 18:00

Η αξιολόγηση των θερμοκρασιακών αποκλίσεων πάνω από μια περιοχή μπορεί να γίνει με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους χρησιμοποιώντας διάφορες μεθόδους και δεδομένα, όπως για παράδειγμα παρατηρήσεις μετεωρολογικών σταθμών, ραδιοβολήσεων καθώς και δεδομένα αριθμητικών μοντέλων καιρού.

Στο συγκεκριμένο άρθρο παρουσιάζουμε καταρχάς την ανάλυση της θερμοκρασίας στο επίπεδο των 850 hPa (~1500 μέτρα πάνω από την επιφάνεια), επίπεδο το οποίο επιτρέπει την παρακολούθηση των θερμικών χαρακτηριστικών των αερίων μαζών που επηρεάζουν μια περιοχή.

Ο χάρτης που ακολουθεί δείχνει για το τρίμηνο Ιουνίου-Αυγούστου 2024 τη συνολική απόκλιση της θερμοκρασίας στη στάθμη των 1500 μέτρων πάνω από το Βόρειο ημισφαίριο και ο οποίος δείχνει ότι στο μεγαλύτερο μέρος αυτού η μέση θερμοκρασία κινήθηκε πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα. Οι μεγαλύτερες θετικές θερμοκρασιακές αποκλίσεις (> 2-3 ˚C) εντοπίζονται σε τμήματα της Ανατολικής και Κεντρικής Ευρώπης, της Βόρειας Αμερικής, του Αρκτικού Ωκεανού και της Κεντρικής Ασίας.

Στην χώρα μας η θερμοκρασία κινήθηκε πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα και σχεδόν στο σύνολο της χώρας η θερμοκρασιακή απόκλιση ξεπέρασε τους 3 βαθμούς Κελσίου, καθιστώντας το ως το θερμότερο που έχει καταγραφεί.

Γράφημα 1: Θερμοκρασιακές αποκλίσεις στο ισοβαρικό επίπεδο των 850 hPa (~1500 μέτρα πάνω απο την επιφάνεια) κατα τους καλοκαιρινούς μήνες (Ιούνιο-Αύγουστο) του 2024 για το Βόρειο ημισφαίριο.

Στη συνέχεια επικεντρωνόμαστε στη χώρα μας και κατατάσσουμε τα τελευταία 45 καλοκαίρια (1979-2024) υπολογίζοντας το άθροισμα των ωρών όπου η θερμοκρασία στο ισοβαρικό επίπεδο των 850 hPa (~1500 μέτρα πάνω από την επιφάνεια) υπερβαίνει το 99% των τιμών κατανομής της θερμοκρασίας που έχουν παρατηρηθεί μεταξύ 1981-2010 και τις οποίες ορίζουμε ως ακραία θερμές ώρες.

Η ανάλυση δείχνει ότι το καλοκαίρι του 2024 ήταν το πιο ακραία θερμό τα τελευταία 45 χρόνια με 259 ακραία θερμές ώρες, καταρρίπτοντας έτσι το πρόσφατο ρεκόρ του 2021 με 17 περισσότερες ακραία θερμές ώρες (Γράφημα 2).  Τα συγκεκριμένα αποτελέσματα όπως είναι φυσικό συσχετίζονται με τις πολλαπλές περιόδους πολύ υψηλών θερμοκρασιών που επηρέασαν την χώρα μας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 2024.

Γράφημα 2: Άθροισμα των ακραία θερμών ωρών ανά καλοκαίρι (Ιούνιο-Αύγουστο) κατά την περίοδο 1979-2024.

Πηγή δεδομένων: Η ανάλυση βασίζεται στα δεδομένα reanalysis του ERA5 από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μεσοπρόθεσμων Μετεωρολογικών Προγνώσεων (ECMWF).

Οι ελάχιστες θερμοκρασίες το πρωί της Τρίτης 22/10

Σύνταξη άρθρου: Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τρίτη 22 Οκτωβρίου 2024, 08:15

Τοπικά αρνητικές ελάχιστες θερμοκρασίες σημειώθηκαν το πρωί της Τρίτης 22/10 κυρίως σε τμήματα της Βόρειας Ελλάδας. Η χαμηλότερη ελάχιστη θερμοκρασία καταγράφηκε στο μετεωρολογικό σταθμό στο Οχυρό Νευροκοπίου και ήταν ίση με -3.6 ˚C. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr που κατέγραψαν τις χαμηλότερες θερμοκρασίες το πρωί της Τρίτης 22/10.

Οι ελάχιστες θερμοκρασίες το πρωί της Δευτέρας 21/10

Σύνταξη άρθρου: Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Δευτέρα 21 Οκτωβρίου 2024, 08:15

Τοπικά αρνητικές ελάχιστες θερμοκρασίες σημειώθηκαν το πρωί της Δευτέρας 21/10 στο νομό Δράμας. Η χαμηλότερη ελάχιστη θερμοκρασία καταγράφηκε στο μετεωρολογικό σταθμό στο Οχυρό Νευροκοπίου και ήταν ίση με -3.7 ˚C. Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr που κατέγραψαν τις χαμηλότερες θερμοκρασίες το πρωί της Δευτέρας 21/10.

Αρνητικές θερμοκρασίες στον νομό Δράμας την Κυριακή 20 Οκτωβρίου 2024

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Κυριακή 20 Οκτωβρίου 2024, 12:00

Αρνητικές θερμοκρασίες καταγράφηκαν στον νομό Δράμας, το πρωί της Κυριακής 20/10. Η ελάχιστη σημειώθηκε στο Οχυρό Νευροκοπίου και ήταν ίση με -3.4 °C. Στον σχετικό πίνακα παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του meteo.gr /Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών που κατέγραψαν τις χαμηλότερες θερμοκρασίες την Κυριακή 20/10.

Υψηλές θερμοκρασίες σε Κρήτη και Δωδεκάνησα το Σάββατο 19/10

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Σάββατο 19 Οκτωβρίου 2024, 16:30

Σε αντίθεση με την υπόλοιπη χώρα, υψηλές θερμοκρασίες σημειώθηκαν τις μεσημεριανές ώρες του Σαββάτου 19/10 στην Κρήτη και στα Δωδεκάνησα. Η υψηλότερη μέγιστη θερμοκρασία καταγράφηκε στο Πετροκεφάλι Ηρακλείου όπου ο υδράργυρος έφτασε στους 26,8 °C. Στον πίνακα παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr που κατέγραψαν τις υψηλότερες θερμοκρασίες.