Νέο ρεκόρ ημερήσιων καταγραφών υδροσιφώνων στο Αιγαίο

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης

ΕΑΑ-Πεντέλη, Τρίτη 21 Μαρτίου 2023, 23:00

Οι υδροσίφωνες είναι κατακόρυφες δίνες συμπυκνωμένων υδρατμών που προεξέχουν από τη βάση καταιγιδοφόρων νεφών και αλληλεπιδρούν με μια υδάτινη επιφάνεια. Αν και έχουν αρκετές ομοιότητες με τους ανεμοστρόβιλους, δηλαδή τους σίφωνες πάνω από την ξηρά, τις περισσότερες φορές έχουν διαφορετικούς μηχανισμούς δημιουργίας. Στην Ελλάδα καταγράφουμε κάθε χρόνο περίπου 100 υδροσίφωνες αλλά είναι δύσκολο να κατασκευάσουμε την κλιματολογία τους για τη χώρα μας, μιας και αποτελούν ιδιαίτερα τοπικά φαινόμενα, μερικές φορές δύσκολα αντιληπτά αν υπάρχει βροχόπτωση. Επιπρόσθετα, σπάνια δεχόμαστε αναφορές για υδροσίφωνες μακριά από τις ακτές και φυσικά τις βραδινές ώρες είναι ακόμη πιο δύσκολο να παρατηρηθούν.

Υπάρχουν περιοχές όπου έχουμε μεγάλο αριθμό καταγραφών, όπως για παράδειγμα στην Κέρκυρα, στη Δυτική Πελ/νησο, τη Ρόδο και τη Βόρεια Κρήτη. Σε αυτές τις περιοχές υπάρχουν πολλοί ερασιτέχνες μετεωρολόγοι που μας αναφέρουν με λεπτομέρειες τα χαρακτηριστικά των σιφώνων, καθώς υπάρχουν και εγκατεστημένες κάμερες καιρού κοντά στις ακτές που καταγράφουν υδροσίφωνες. Οι καταγραφές που συλλέγουμε δηλαδή επηρεάζονται άμεσα από τον πληθυσμό και το ενδιαφέρον που δείχνουν οι παρατηρητές για δημοσίευση εικόνων και βίντεο. Πλέον τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επιτρέπουν την άμεση διάδοση της πληροφορίας και τα χρησιμοποιούμε ως εργαλεία για την καταγραφή υδροσιφώνων.

Ένας από τους 14 υδροσίφωνες που κατέγραψε ο Σταύρος Κεσεδάκης στη Ρόδο την Παρασκευή 3 Φεβρουαρίου 2023

Μέχρι σήμερα, το ρεκόρ παρατήρησης των περισσότερων υδροσιφώνων σε ένα 24ωρο ανήκε Ηράκλειο της Κρήτης, όπου τον Σεπτέμβριο του 2006 είχαν καταγραφεί 30 υδροσίφωνες. Το ρεκόρ αυτό καταρρίφθηκε την Παρασκευή 3 Φεβρουαρίου 2023, όταν καταγράφηκαν συνολικά 35 υδροσίφωνες στο Ανατολικό και Νοτιοανατολικό Αιγαίο, μεταξύ Χίου και Ρόδου. 

Στην παρακάτω δορυφορική εικόνα απεικονίζονται τα νέφη καταιγίδων που παρήγαγαν τους υδροσίφωνες, και επισημαίνεται μέσα στις κόκκινες ελλείψεις ο αριθμός των υδροσιφώνων που καταγράφηκαν σε λιγότερο από 12 ώρες στις 3 Φεβρουαρίου. Σημειώνεται ότι είναι πολύ πιθανόν να δημιουργήθηκαν περισσότεροι υδροσίφωνες, οι οποίοι ακόμη δεν έχουν καταγραφεί. 

Μια πρώτη ανάλυση των μετεωρολογικών συνθηκών που ευνόησαν τη δημιουργία του πλήθους υδροσιφώνων δείχνει την παρουσία ισχυρής αστάθειας στο Αιγαίο (μεγάλη πτώση της θερμοκρασίας με το ύψος), και την απότομη αλλαγή της φοράς και της έντασης του ανέμου τα πρώτα εκατοντάδες μέτρα ύψος από την επιφάνεια της θάλασσας κατά τη διάρκεια του περάσματος μιας διαταραχής ανώτερης τροπόσφαιρας. Το φαινόμενο αξίζει περαιτέρω μελέτης με υψηλής ανάλυσης αριθμητικά δεδομένα. 

Χρειαζόμαστε τη συμβολή όλων για την καταγραφή των υδροσιφώνων και παρακαλούμε όσους έχουν φωτογραφίσει ή βιντεοσκοπήσει υδροσίφωνες, να επικοινωνήσουν με το meteo.gr. Οι καταγραφές βελτιώνουν σημαντικά τις γνώσεις μας για αυτά τα ακραία, και παράλληλα, ενδιαφέροντα καιρικά φαινόμενα.