Νεότερα στοιχεία για τη δασική πυρκαγιά στη Βαρυμπόμπη

Σύνταξη άρθρου: Θ.Μ. Γιάνναρος, Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ - Πεντέλη, Τετάρτη 4 Αυγούστου 2021, 06:00

Δασική πυρκαγιά εκδηλώθηκε νωρίς το μεσημέρι (13:25) της Τρίτης 3 Αυγούστου 2021 στους πρόποδες της Πάρνηθας, στη Βαρυμπόμπη (Αττική). Κατά την ώρα εκδήλωσης της πυρκαγιάς (13:25) και κατά τη διάρκεια των πρώτων 2 ωρών εξάπλωσής της (13:30 - 15:30), στην ευρύτερη περιοχή έπνεαν άνεμοι με μέσες εντάσεις 2 - 4 Bf και ριπές στα 5 Bf, όπως προκύπτει από τις μετρήσεις των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του δικτύου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) - meteo.gr (Εικόνα 1). 

Εικόνα 1. Μέγιστες καταγραφές ανέμου και ριπών από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του ΕΑΑ - meteo.gr στην ευρύτερη περιοχή της δασικής πυρκαγιάς της Βαρυμπόμπης, την Τρίτη 3 Αυγούστου 2021 στο χρονικό διάστημα 13:30 - 15:30. 

Από τις καταγραφές που υπάρχουν, η πυρκαγιά φαίνεται ότι εκδηλώθηκε αρχικά σε πυκνόφυτη δασική έκταση. Η πυκνή και εξαιρετικά ξηρή διαθέσιμη καύσιμη ύλη, σε συνδυασμό με την απουσία ισχυρού ανέμου, επέτρεψε στην πυρκαγιά να αναπτύξει ισχυρή επαγωγική στήλη, η οποία έγινε ορατή ως ένα πυκνό νέφος καπνού που ανέρχεται σχεδόν κατακόρυφα πάνω από την πυρκαγιά και το οποίο αποτυπώθηκε πολύ χαρακτηριστικά στο επόμενο χρονογράφημα από τις κάμερες του ΕΑΑ - meteo.gr στην Πεντέλη. Μία πυρκαγιά αναπτύσσει επαγωγική στήλη μέσα από την καύση πυκνής και ξηρής καύσιμης ύλης, η οποία θερμαίνει τον υπερκείμενο αέρα και τελικά οδηγεί σε ισχυρά ανοδικά ρεύματα. Ενδεικτικό της έντασης των ανοδικών ρευματών στην πυρκαγιά της Βαρυμπόμπης είναι το γεγονός πως καταγράφηκαν παροδικά νέφη πυροσωρειτών, ακριβώς πάνω από το πλούμιο του καπνού (Φωτογραφία 1). 

Φωτογραφία 1. Δημιουργία πυροσωρείτη πάνω από τη δασική πυρκαγιά στη Βαρυμπόμπη (Αττική) την Τρίτη 3 Αυγούστου 2021. Φωτογραφία του Μιχάλη Καρδαμάκη. 

Μία πυρκαγιά που αναπτύσσει επαγωγική στήλη επηρεάζεται ελάχιστα από τον συνοπτικό άνεμο. Αντίθετα, δημιουργεί τη δική της τοπική κυκλοφορία ανέμου (το δικό της καιρό), η οποία ανατροφοδοτείται όσο η πυρκαγιά συνεχίζει να συναντά πλούσια και ξηρή καύσιμη ύλη. Είναι χαρακτηριστικό πώς όταν το πύρινο μέτωπο πλησίασε στην περιοχή που είναι εγκατεστημένος ο αυτόματος μετεωρολογικός σταθμός του ΤατοΪου, καταγράφηκε απότομη αύξηση της ταχύτητας του ανέμου (από 6 σε 20 km/h) και της θερμοκρασίας (από 40 σε 45 ^oC) (Εικόνα 2). Οι παρατηρήσεις αυτές φαίνεται να επιβεβαιώνουν το γεγονός πως πράγματι η φωτιά της Βαρυμπόμπης δημιούργησε το δικό της καιρό, ενισχύοντας τους επιφανειακούς ανέμους που καθοδηγούν την εξάπλωση των μετώπων. Επιπρόσθετα, η δημιουργία της επαγωγικής στήλης συνετέλεσε στην σημαντική αύξηση της πυκνότητας των κηλιδώσεων, δηλαδή στην μεταφορά καιόμενης ύλης (καύτρες) και την έναρξη νέων εστιών.

Εικόνα 2. Καταγραφές ανέμου και θερμοκρασίας από τον αυτόματο μετεωρολογικό σταθμό του ΕΑΑ - meteo.gr στο Τατόι την Τρίτη 3 Αυγούστου 2021.  

Συνοψιζόντας, από την εξέταση των στοιχείων που έχει στη διάθεση του το ΕΑΑ - meteo.gr προκύπτουν τα επόμενα προκαταρκτικά συμπεράσματα: 

- Η πυρκαγιά της Βαρυμπόμπης ανέπτυξε ακραία συμπεριφορά πυρός, εξαιτίας της πυκνής και εξαιρετικά ξηρής διαθέσιμης καύσιμης ύλης (αποτέλεσμα της παρατεταμμένης ανομβρίας, του καύσωνα των τελευταίων ημερών, και των κακοκαιριών του χειμώνα - Ιανός, Μήδεια). 

- Η εξάπλωση των μετώπων της πυρκαγιάς φαίνεται ότι καθοδογήθηκε κύρια από τον καιρό που δημιούργησε η ίδια η φωτιά και λιγότερο από το συνοπτικό άνεμο.

- Σημαντικό ρόλο έπαιξε και το γεγονός πως η πυρκαγιά εξαπλώθηκε σε ζώνη μίξης οικιστικών και δασικών περιοχών, οπότε και ανά περιοχές αυξήθηκε το θερμικό φορτίο λόγω της καύσης τεχνητών υλικών. 

Το ΕΑΑ - meteo.gr προτίθεται να προχωρήσει σε περαιτέρω διερεύνηση των παραγόντων που συνετέλεσαν σε αυτή την ακραία πυρκαγιά, αξιοποιώντας την τεχνογνωσία που διαθέτει και εργαλεία όπως το προγνωστικό σύστημα IRIS 2.0, το οποίο είναι σε θέση να προσομοιώνει την εξάπλωση δασικών πυρκαγιών, λαμβάνοντας υπόψη του το γεγονός πως η φωτιά δημιουργεί το δικό της καιρό. 

Σε ό,τι αφορά, τέλος, την εξέλιξη των πυρομετεωρολογικών συνθηκών στην ευρύτερη περιοχή της δασικής πυρκαγιάς, τα τελευταία διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία του ΕΑΑ - meteo.gr δείχνουν βελτιωμένες συνθήκες έως νωρίς το πρωί της Τετάρτης 4 Αυγούστου, με επιδείνωση από νωρίς το μεσημέρι και προς το απόγευμα της ίδιας ημέρας (04.08.2021), οπότε και περιμένουμε ενίσχυση των ανέμων (Γράφημα 1). 

Γράφημα 1. Πυρομετεώγραμμα για την Τετάρτη 4 Αυγούστου 2021, για τη δασική πυρκαγιά στη Βαρυμπόμπη (Αττική). 

Ξεπέρασε τους 47 βαθμούς η θερμοκρασία τη Τρίτη 03/08 - Σε 205 περιοχές ήταν μεγαλύτερη των 40 βαθμών

Σύνταξη άρθρου: Γ. Παπαβασιλείου, Σ. Ντάφης, Γ. Κύρος, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Τρίτη 03 Αυγούστου 2021, 18:30

Συνθήκες καύσωνα επικράτησαν και τη Τρίτη 03/08 σε ολόκληρη τη χώρα. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr ο υδράργυρος έφτασε ή ξεπέρασε τους 40 βαθμούς Κελσίου σε 205 σταθμούς (Γράφημα 1), τους 43 βαθμούς Κελσίου σε 59 σταθμούς,  ενώ η απολύτως μέγιστη θερμοκρασία ήταν 47.1 βαθμοί Κελσίου στο Λαγκαδά, Θεσσαλονίκης. Αξιοσημείωτο ειναι το γεγονός οτι η θερμοκρασία ξεπέρασε για δεύτερη συνεχόμενη ημέρα τους 46 βαθμούς Κελσίου στο δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr. Οι περιοχές όπου καταγράφηκαν οι οκτώ υψηλότερες μέγιστες παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί.

Γράφημα 1: Μετεωρολογικοί σταθμοί του δικτύου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr όπου η μέγιστη θερμοκρασία ξεπέρασε τους 40 βαθμούς Κελσίου τη Τρίτη 03 Αυγούστου 2021.

Στην Αττική η υψηλότερη θερμοκρασία στο δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr καταγράφηκε στους σταθμούς του Ασπροπύργου και Σιδηροδρομικό Κέντρο Αχαρνών (ΣΚΑ). Ωστόσο στα παραθαλάσσια η επίδραση της θαλάσσιας αύρας διατήρησε τη θερμοκρασία αισθητά πιο χαμηλή στα επίπεδα των 37 βαθμών Κελσίου με υψηλή ωστόσο την αίσθηση της δυσφορίας λόγω της αυξημένης υγρασίας (Γράφημα 2).

Γράφημα 2: Η μέγιστη θερμοκρασία στους μετεωρολογικούς σταθμούς του δικτύου του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr την Τρίτη 03 Αυγούστου 2021.

Στους 44-46 βαθμούς οι μέγιστες θερμοκρασίες τη Τρίτη 03/08 - Πολύ υψηλός ο κίνδυνος εκδήλωσης και εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών

Σύνταξη άρθρου: Γ. Παπαβασιλείου, Θ. Μ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Τρίτη 03 Αυγούστου 2021, 09:45

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, μέγιστες θερμοκρασίες της τάξης των 44-46 βαθμών Κελσίου αναμένονται τη Τρίτη 3 Αυγούστου 2021, ενώ πολύ υψηλός διατηρείται και ο κίνδυνος εκδήλωσης και εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών τουλάχστον το επόμενο διήμερο Τρίτη-Τετάρτη (03/08-04/08). Στον προγνωστικό χάρτη που ακολουθεί αποτυπώνονται οι μέγιστες θερμοκρασίες για τη Τρίτη 03/08 με την πιο λευκή απόχρωση να αντιστοιχεί σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 42 βαθμών Κελσίου (Εικόνα 1).

Εικόνα 1: Μέγιστες θερμοκρασίες για τη Τρίτη 03/08/2021 απο το προγνωστικό μοντέλο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr. 

Επίσης, ιδιαίτερα δυσμενείς πυρο-μετεωρολογικές συνθήκες αναμένεται να επικρατήσουν στη χώρα μας καθόλη τη διάρκεια της εβδομάδας. Έτσι η κορύφωση του κύματος καύσωνα αναμένεται να συνοδευτεί από κορύφωση της επικινδυνότητας για εκδήλωση και εξάπλωση δασικών πυρκαγιών. Με βάση τον Καναδικό πυρομετεωρολογικό δείκτη που υπολογίζει επιχειρησιακά το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr, πολύ υψηλή επικινδυνότητα αναμένεται σήμερα, Τρίτη 3 Αυγούστου 2021, σε Αττική, Βοιωτία, Φθιώτιδα, Εύβοια, Πελοπόννησο, Κρήτη, Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Μυτιλήνη, Λήμνο, Σαμοθράκη, Χίο, Σάμο, Ικαρία, Λευκάδα, Κεφαλλονιά, Ζάκυνθο, Ήπειρο, Δυτική Στερεά, Μακεδονία, Θεσσαλία, και κατα τόπους στον Έβρο (Εικόνα 2).

Εικόνα 2: Eπικινδυνότητα για εκδήλωση και εξάπλωση δασικών πυρκαγιών με βάση τον Καναδικό πυρομετεωρολογικό δείκτη που υπολογίζει επιχειρησιακά το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr για τη Τρίτη 03/08/2021.

Η αυριανή ημέρα, Τετάρτη 4 Αυγούστου 2021, αναμένεται εξίσου επικίνδυνη, καθώς πολύ υψηλή επικινδυνότητα περιμένουμε στο μεγαλύτερο τμήμα της χώρας μας, και ειδικότερα σε: Αττική, Βοιωτία, Φθιώτιδα, Εύβοια, Πελοπόννησο, Κρήτη, Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Μυτιλήνη, Σαμοθράκη, Χίο, Σάμο, Ικαρία, Λευκάδα, Κεφαλλονιά, Ζάκυνθο, Ήπειρο, Δυτική Στερεά, Θεσσαλία, και κατά τόπους σε Μακεδονία και Θράκη (Εικόνα 3).   

Επισημαίνεται ότι οι παρατεταμένες συνθήκες καύσωνα που επικρατούν στη χώρα μας έχουν αυξήσει την ευφλεκτότητα της νεκρής καύσιμης ύλης σε ακραία υψηλά επίπεδα στο σύνολο σχεδόν της επικράτειας, καθιστώντας εξαιρετικά επικίνδυνη οποιαδήποτε χρήση φωτιάς. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr απευθύνει έκκληση για αποφυγή οποιασδήποτε χρήσης φωτιάς σήμερα και τις επόμενες λίγες ημέρες, ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο έναρξης πυρκαγιάς.

Εικόνα 3: Eπικινδυνότητα για εκδήλωση και εξάπλωση δασικών πυρκαγιών με βάση τον Καναδικό πυρομετεωρολογικό δείκτη που υπολογίζει επιχειρησιακά το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr για τη Τετάρτη 04/08/2021.

IRIS 2.0: Ενεργοποίηση για τη φωτιά στη Ζήρια (Αχαϊα)

Σύνταξη άρθρου: Θ.Μ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη
ΕΑΑ - Πεντέλη, Δευτέρα 2 Αυγούστου 2021, 21:15

Στο ακόλουθο βίντεο παρουσιάζεται η πρόγνωση που παρείχε το IRIS 2.0 για τη δασική πυρκαγιά που εκδηλώθηκε στη Ζήρια (Αχαΐα) το μεσημέρι του Σαββάτου, 31 Ιουλίου 2021, κατόπιν ενεργοποίησης του από το Πυροσβεστικό Σώμα (ΠΣ). Η προβλεπόμενη πορεία των πύρινων μετώπων αναπαρίσταται με τις κόκκινες αποχρώσεις, ενώ με τη λευκή γραμμή απεικονίζεται η περίμετρος της πυρκαγιάς όπως αυτή χαρτογραφήθηκε την Κυριακή 1 Αυγούστου 2021 στις 12:30 από την υπηρεσία Copernicus EMS. 

Στην επόμενη εικόνα παρουσιάζεται η σύγκριση μεταξύ της προβλεπόμενης (κόκκινο) και της πραγματικής (μαύρο) περιμέτρου της πυρκαγιάς την Κυριακή 1 Αυγούστου 2021 στις 12:30. Όπως φαίνεται, υψηλός είναι ο βαθμός συμφωνίας μεταξύ της πρόγνωσης που παρείχε το IRIS 2.0 και της πραγματικής εξάπλωσης της πυρκαγιάς. Μέρος της υπερεκτίμησης της εξάπλωσης της πυρκαγιάς αποδίδεται στο γεγονός πως το IRIS 2.0 δε λαμβάνει υπόψη του τις προσπάθειες κατάσβεσης και ελέγχου. Υπό αυτή την έννοια, η πληροφορία που παρέχεται από το IRIS 2.0 αφορά το χειρότερο σενάριο κατά το οποίο η φωτιά εξαπλώνεται ανεξέλεγκτα.  

Το IRIS 2.0 αποτελεί τη νέα, σημαντικά αναβαθμισμένη έκδοση του IRIS, ενός συστήματος για την πρόγνωση της εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών που ανέπτυξε και υλοποιεί επιχειρησιακά το ΕΑΑ/ΜΕΤΕΟ από το 2019 μέχρι και σήμερα. Συγκρινόμενο με τον προκάτοχο του, το IRIS 2.0 έχει αναβαθμιστεί ώστε να παρέχει λεπτομερέστερη πληροφορία (50 x 50 m) για την αναμενόμενη κίνηση των πύρινων μετώπων (με βάση την τοπογραφία, τον καιρό, και την καύσιμη ύλη), λαμβάνοντας πάντα υπόψη του τις πολύ σημαντικές αμφίδρομες αλληλεπιδράσεις μεταξύ της φωτιάς και του καιρού («η φωτιά δημιουργεί το δικό της καιρό»). Πιο σημαντικά ωστόσο, το IRIS 2.0 μπορεί σήμερα να παρέχει προγνωστική καθοδήγηση για την αναμενόμενη συμπεριφορά πυρός μιας δασικής πυρκαγιάς. Αυτό συνέβη και στην περίπτωση της πρόσφατης πυρκαγιάς στη Ζήρια (Αχαΐα), όπου το IRIS 2.0 ενεργοποιήθηκε από το ΠΣ και παρείχε εντός 30’ 6ωρη πρόγνωση συμπεριφοράς και εξάπλωσης, και εντός 70’ την αντίστοιχη 24ωρη πρόγνωση. 

Ξεπέρασε τους 46 βαθμούς η θερμοκρασία τη Δευτέρα 02/08 - Σε 143 περιοχές ήταν μεγαλύτερη των 40 βαθμών

Σύνταξη άρθρου: Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Δευτέρα 02 Αυγούστου 2021, 18:30

Συνθήκες καύσωνα επικράτησαν και τη Δευτέρα 02/08 σε ολόκληρη τη χώρα. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr ο υδράργυρος έφτασε ή ξεπέρασε τους 40 βαθμούς Κελσίου σε 143 σταθμούς, τους 43 βαθμούς Κελσίου σε 22 σταθμούς,  ενώ η απολύτως μέγιστη θερμοκρασία ήταν 46.3 βαθμοί Κελσίου στη Μακρακώμη, Φθιώτιδας. Η καταγραφή αυτή αποτελεί και την μεγαλύτερη θερμοκρασία που έχει καταγράψει ιστορικά το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr. Οι περιοχές όπου καταγράφηκαν οι οκτώ υψηλότερες μέγιστες παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί.

Πάνω από 3.000 στρέμματα η πρώτη εκτίμηση των καμένων περιοχών στην Αχαΐα

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Κυριακή 1 Αυγούστου 2021, 22:00

Ο περιβαλλοντικός δορυφόρος Sentinel-2 «είδε» στις 12:30 το μεσημέρι της Κυριακής 01/08 τις καμένες περιοχές στην Αχαΐα. Σύμφωνα με τις εικόνες του δορυφόρου και τους υπολογισμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών /meteo.gr, οι καμένες περιοχές ξεπερνούν σε έκταση τα 3.000 στρέμματα. Σημειώνεται όμως ότι καθόσον η φωτιά δεν είχε τεθεί ακόμη σε πλήρη έλεγχο, ο αριθμός αυτός αναμένεται να αλλάξει. Στον σχετικό χάρτη (άποψη από βορειοανατολικά), με καφέ αποχρώσεις παρουσιάζονται οι καμένες περιοχές.

Στους 43 βαθμούς η θερμοκρασία την Κυριακή 01/08 - Σε 82 περιοχές ξεπέρασε τους 40

Σύνταξη/Επιμέλεια: Στρατής Βουγιούκας, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Κυριακή 1 Αυγούστου 2021, 20:00

Συνθήκες καύσωνα επικράτησαν την Κυριακή 01/08 σε ολόκληρη τη χώρα, για έκτη διαδοχική ημέρα. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr ο υδράργυρος έφτασε ή ξεπέρασε τους 40 βαθμούς Κελσίου, σε 82 σταθμούς ενώ η απολύτως μέγιστη θερμοκρασία ήταν 43,3 βαθμοί Κελσίου. Οι περιοχές όπου καταγράφηκαν οι οκτώ υψηλότερες μέγιστες παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί.

Πτήση με θερμική κάμερα πάνω από το κέντρο της Αθήνας εν μέσω καύσωνα - 1 Αυγούστου 2021

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος
Πλάνα και επιμέλεια βίντεο: Up Stories

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Κυριακή 1 Αυγούστου 2021, 14:00

Πτήσεις με drone πάνω από την Ακρόπολη και την πλατεία της Ομόνοιας με χρήση θερμικής κάμερας πραγματοποίησε η ομάδα Up Stories σε συνεργασία με το meteo.gr την Κυριακή 1 Αυγούστου 2021. Καθώς βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη το κύμα καύσωνα που πλήττει το σύνολο της χώρας, το φαινόμενο της Αστικής Θερμικής Νησίδας γίνεται καθημερινά ολοένα και πιο έντονο, ιδιαίτερα στην Αθήνα.  

Στα πλάνα του βίντεο θα παρακολουθήσετε μερικά στιγμιότυπα από τον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης όπου η θερμοκρασία εδάφους ξεπερνούσε τοπικά τους 55°C (βαθύ κόκκινο χρώμα και λευκό), όπως και στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας, στην Πλατεία Ομονοίας. Την ίδια ώρα η θερμοκρασία αέρα σύμφωνα με τους μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr στο κέντρο της Αθήνας κυμαινόταν μεταξύ 36-37°C. Οι υψηλότερες τιμές θερμοκρασίας καταγράφηκαν στην άσφαλτο και σε στέγες παλαιών κτιρίων με κλιματιστικές μονάδες (άνω των 60°C), και οι μικρότερες τιμές στις προσόψεις νέων κτιρίων και στο νέο συντριβάνι της Πλατείας Ομονοίας (έως 35°C).

Στους 42-43 βαθμούς οι μέγιστες την Κυριακή 01/08 - Ακραίες και εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες καύσωνα έως και την Πέμπτη 05/08

Σύνταξη άρθρου: Στρατής  Βουγιούκας, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Κυριακή 1 Αυγούστου 2021, 10:00

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, μέγιστες θερμοκρασίες της τάξης των 42-43 βαθμών Κελσίου κατά μέσο όρο, αναμένονται την Κυριακή 01/08. Στον προγνωστικό χάρτη που ακολουθεί αποτυπώνονται οι εκτιμώμενες μέγιστες θερμοκρασίες με την πιο λευκή απόχρωση να αντιστοιχεί σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 42 βαθμών Κελσίου.

Ωστόσο, από τη Δευτέρα 02/08 η τροφοδότηση θερμών αερίων μαζών από την Αφρική αναμένεται να ενταθεί. Έτσι η θερμοκρασία θα παρουσιάσει περαιτέρω αισθητή άνοδο και μέχρι την Πέμπτη 05/08 θα επικρατήσουν συνθήκες ακραίου καύσωνα οι οποίες θα είναι πολύ δυσμενείς για τον πληθυσμό και συστήνεται ιδιαίτερη προσοχή. Οι μέγιστες που αναμένονται θα είναι της τάξης των 43-45 βαθμών κατά μέσο όρο, ενώ σε τοπικό επίπεδο, λόγω του αναγλύφου της χώρας και των μεταβολών της διεύθυνσης του ανέμου, οι μέγιστες ενδέχεται να φτάσουν τους 46-47 βαθμούς Κελσίου.

Υποχώρηση της θερμοκρασίας περιμένουμε από την Παρασκευή 06/08.

Ιούλιος 2021: Ο πιο θερμός Ιούλιος της δεκαετίας για τα νησιά του Αιγαίου, ο δεύτερος πιο θερμός για τα ηπειρωτικά

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Γ. Κύρος, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ-Πεντέλη, Δευτέρα 2 Αυγούστου 2021, 14:00

Σε όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας οι μετεωρολογικοί σταθμοί του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr κατέγραψαν τιμές θερμοκρασίας πάνω από τον μέσο όρο της περιόδου 2010-2019 για τον μήνα Ιούλιο. Τα διαστήματα με θερμοκρασία ελαφρώς κάτω από τις κανονικές για την εποχή τιμές ήταν σύντομα, μεταξύ 3-5 και 18-25 Ιουλίου, ενώ δύο κύματα καύσωνα χαρακτήρισαν το υπόλοιπο του μήνα (κυρίως τις 2 πρώτες και 5 τελευταίες ημέρες).

Στα νησιά του Αν. Αιγαίου, τις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα ήταν ο πιο θερμός Ιούλιος της δεκαετίας, θερμότερος κατά 0,1°C από τον ακραίο μήνα του 2018. Στα ηπειρωτικά τμήματα και στην Κρήτη, ο φετινός Ιούλιος ήταν περίπου 1°C πιο ψυχρός από τον εξαιρετικά θερμό Ιούλιο του 2012. Ο χάρτης παρουσιάζει τις αποκλίσεις της μέγιστης ημερήσιας θερμοκρασίας σε 7 γεωγραφικά διαμερίσματα της Ελλάδας.

Ειδικότερα, στη Βόρεια Ελλάδα καταγράψαμε μέση τιμή μεγίστων θερμοκρασιών 33,0°C, στη Δυτική Ελλάδα και τα Επτάνησα 33,8°C, στη Θεσσαλία 34,5°C, στη Στερεά Ελλάδα 34,0°C, στην Πελοπόννησο 34,2°C, στην Κρήτη 32,4°C και στα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου 31,7°C.

Οι τελευταίες ημέρες του μήνα χαρακτηρίστηκαν από ακραία υψηλές θερμοκρασίες κατά τη διάρκεια του καύσωνα που βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, με έως και 8°C πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα.

Στους 44-46 βαθμούς οι μέγιστες θερμοκρασίες τη Δευτέρα 02/08 - Πολύ υψηλός ο κίνδυνος εκδήλωσης και εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών

Σύνταξη άρθρου: Γ. Παπαβασιλείου, Θ. Μ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Δευτέρα 02 Αυγούστου 2021, 10:00

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, μέγιστες θερμοκρασίες της τάξης των 44-46 βαθμών Κελσίου αναμένονται τη Δευτέρα 2 Αυγούστου 2021, ενώ πολύ υψηλός διατηρείται και ο κίνδυνος εκδήλωσης και εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών τουλάχστον το επόμενο διήμερο Δευτέρα-Τρίτη (02/08-03/08). Στον προγνωστικό χάρτη που ακολουθεί αποτυπώνονται οι μέγιστες θερμοκρασίες για τη Δευτέρα 02/08 με την πιο λευκή απόχρωση να αντιστοιχεί σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 42 βαθμών Κελσίου (Εικόνα 1).

Εικόνα 1: Μέγιστες θερμοκρασίες για τη Δευτέρα 02/08/2021 απο το προγνωστικό μοντέλο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr. 

Επίσης, ιδιαίτερα δυσμενείς πυρο-μετεωρολογικές συνθήκες αναμένεται να επικρατήσουν στη χώρα μας καθόλη τη διάρκεια της εβδομάδας. Έτσι η κορύφωση του κύματος καύσωνα αναμένεται να συνοδευτεί από κορύφωση της επικινδυνότητας για εκδήλωση και εξάπλωση δασικών πυρκαγιών. Με βάση τον Καναδικό πυρομετεωρολογικό δείκτη που υπολογίζει επιχειρησιακά το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr, πολύ υψηλή επικινδυνότητα αναμένεται σήμερα, Δευτέρα 2 Αυγούστου 2021, σε Αττική, Βοιωτία, Νότια Εύβοια, Πελοπόννησο, Κρήτη, Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Μυτιλήνη, Χίο, Σάμο, Ικαρία, Λευκάδα, Κεφαλλονιά, Ζάκυνθο, Ήπειρο, Δυτική Στερεά, Δυτική Μακεδονία, Δυτική Θεσσαλία, και κατά τόπους σε Κεντρική Μακεδονία και Έβρο (Εικόνα 2).

Εικόνα 2: Eπικινδυνότητα για εκδήλωση και εξάπλωση δασικών πυρκαγιών με βάση τον Καναδικό πυρομετεωρολογικό δείκτη που υπολογίζει επιχειρησιακά το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr για τη Δευτέρα 02/08/2021.

Η αυριανή ημέρα, Τρίτη 3 Αυγούστου 2021, αναμένεται ακόμη περισσότερο επικίνδυνη, καθώς πολύ υψηλή επικινδυνότητα περιμένουμε στο μεγαλύτερο τμήμα της χώρας μας, και ειδικότερα σε: Αττική, Βοιωτία, Φθιώτιδα, Εύβοια, Πελοπόννησο, Κρήτη, Κυκλάδες, Δωδεκάνησα, Μυτιλήνη, Λήμνο, Σαμοθράκη, Χίο, Σάμο, Ικαρία, Λευκάδα, Κεφαλλονιά, Ζάκυνθο, Ήπειρο, Δυτική Στερεά, Μακεδονία, Θεσσαλία, και κατά τόπους στον Έβρο (Εικόνα 3).   

Επισημαίνεται ότι οι παρατεταμένες συνθήκες καύσωνα που επικρατούν στη χώρα μας έχουν αυξήσει την ευφλεκτότητα της νεκρής καύσιμης ύλης σε ακραία υψηλά επίπεδα στο σύνολο σχεδόν της επικράτειας, καθιστώντας εξαιρετικά επικίνδυνη οποιαδήποτε χρήση φωτιάς. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr απευθύνει έκκληση για αποφυγή οποιασδήποτε χρήσης φωτιάς σήμερα και τις επόμενες λίγες ημέρες, ώστε να αποφευχθεί το ενδεχόμενο έναρξης πυρκαγιάς.

Εικόνα 3: Eπικινδυνότητα για εκδήλωση και εξάπλωση δασικών πυρκαγιών με βάση τον Καναδικό πυρομετεωρολογικό δείκτη που υπολογίζει επιχειρησιακά το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr για τη Τρίτη 03/08/2021.

Δορυφορικές εικόνες της πυρκαγιάς στη Ζήρια το Σάββατο 31/07

Σύνταξη άρθρου: Γ. Παπαβασιλείου, Θ. Μ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Σάββατο 31 Ιουλίου 2021, 22:30

Δορυφορικές εικόνες απο τους δορυφόρους της NASA απεικονίζουν την μεγάλη ένταση και έκταση της πυρκαγιάς που ξέσπασε κοντά στη Ζήρια, Αχαΐας σήμερα το μεσημέρι. Λίγο μετα την εκκίνηση της πυρκαγιάς ο πυκνος καπνός είχε καλύψει μεγάλο μέρος του Κορινθιακού κόλπου καθώς οι δυτικοί άνεμοι που έπνεαν καθ’ύψος μετέφεραν τον καπνό προς τα ανατολικά (Γράφημα 1).

Γράφημα 1: Δορυφορική εικόνα απο τον δορυφόρο Suomi NPP της NASA λίγο μετά την εκκίνηση της πυρκαγιάς στη Ζήρια, Αχαΐας το Σάββατο 31/07.

Επίσης, δορυφορικές εκτιμήσεις των δορυφόρων SUOMI NPP και NOAA-20 αποκαλύπτουν τη μεγάλη έκταση της πυρκαγιάς 3 ώρες περίπου μετά την εκκίνηση της καθώς τόσο η διαθέσιμη καύσιμη ύλη όσο και οι μετεωρολογικές συνθήκες ευνοούσαν την ταχεία εξάπλωση αυτής (Γράφημα 2).

Γράφημα 2: Δορυφορική εικόνα των εκτιμώμενων θερμικών στιγμάτων (hot spots) απο τους δορυφόρους Suomi NPP και NOAA-20 της πυρκαγιάς στη Ζήρια, Αχαΐας το Σάββατο 31/07.

Ξεπέρασε τους 44 βαθμούς η θερμοκρασία το Σάββατο - Σε 87 περιοχές ήταν μεγαλύτερη των 40 βαθμών

Σύνταξη/Επιμέλεια: Στρατής Βουγιούκας, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Σάββατο 31 Ιουλίου 2021, 18:15

Συνθήκες καύσωνα επικράτησαν το Σάββατο 31/07 σε ολόκληρη τη χώρα. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr ο υδράργυρος έφτασε ή ξεπέρασε τους 40 βαθμούς Κελσίου, σε 87 σταθμούς ενώ η απολύτως μέγιστη θερμοκρασία ήταν 44,6 βαθμοί Κελσίου. Οι περιοχές όπου καταγράφηκαν οι οκτώ υψηλότερες μέγιστες παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί.

107 μετεωρολογικοί σταθμοί με θερμοκρασίες άνω των 40 βαθμών την Παρασκευή 30/07 -Στους 43,3 C η απόλυτη μέγιστη

Σύνταξη/Επιμέλεια: Στρατής Βουγιούκας, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Παρασκευή 30 Ιουλίου 2021, 18:00

Συνθήκες καύσωνα επικράτησαν την Παρασκευή 30/07 σε ολόκληρη τη χώρα. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr ο υδράργυρος έφτασε ή ξεπέρασε τους 40 βαθμούς Κελσίου, σε 107 σταθμούς ενώ η απολύτως μέγιστη θερμοκρασία ήταν 43,3 βαθμοί Κελσίου. Οι περιοχές όπου καταγράφηκαν οι οκτώ υψηλότερες μέγιστες παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί.

Στους 42-44 βαθμούς οι μέγιστες το Σαββατοκύριακο - Δυσμενείς συνθήκες με πολύ υψηλές ελάχιστες στα αστικά κέντρα

Σύνταξη άρθρου: Στρατής  Βουγιούκας, Γιώργος Παπαβασιλείου, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Σάββατο 31 Ιουλίου 2021, 09:30

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, μέγιστες θερμοκρασίες της τάξης των 42-44 βαθμών Κελσίου αναμένονται το Σάββατο 31/07 και την Κυριακή 01/08, ενώ περαιτέρω αισθητή άνοδο θα σημειώσει η θερμοκρασία τη νέα εβδομάδα. Στον προγνωστικό χάρτη που ακολουθεί αποτυπώνονται οι μέγιστες θερμοκρασίες για το Σάββατο 31/07 με την πιο λευκή απόχρωση να αντιστοιχεί σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 42 βαθμών Κελσίου.

Παράλληλα, καθώς το κύμα καύσωνα επιμένει, ιδιαίτερα θερμά καθίστανται τα αστικά κέντρα κατά τη διάρκεια της νύχτας, τόσο λόγω της μεγάλης θερμοχωρητικότητας των υλικών όσο και λόγω του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας. Οι υψηλές ελάχιστες θερμοκρασίες οδηγούν στην αύξηση του αισθήματος δυσφορίας, προκαλώντας δυσμενείς συνθήκες για τους κατοίκους. Στον προγνωστικό χάρτη που ακολουθεί αποτυπώνονται οι ελάχιστες θερμοκρασίες για την Κυριακή 01/08, με τη θερμοκρασία εντός του αστικού ιστού της Αθήνας να διατηρείται στα επίπεδα των 30-32 βαθμών Κελσίου.

Ο έντονος κυματισμός του αεροχειμάρου οδηγεί σε ένα ιστορικό κύμα καύσωνα

Σύνταξη άρθρου: Γ. Παπαβασιλείου, Σ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ - Πεντέλη, Παρασκευή 30 Ιουλίου 2021, 08:30

Σύμφωνα και με τα νεότερα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr οι υψηλές θερμοκρασίες στη χώρα μας θα διατηρηθούν κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου οι οποίες θα κορυφωθούν την Δευτέρα 02/08 και θα ξεπεράσουν τοπικά τους 45˚C.

Γράφημα 1: Με μωβ χρωματισμένες γραμμές αποτυπώνεται η ταχύτητα και θέση του αεροχειμάρου τη Δευτέρα 02/08 το μεσημέρι όπως προβλέπεται απο το μοντέλο GFS, ενώ οι μάυρες καμπύλες γραμμές δείχνουν ποια θα ήταν η κανονική για την εποχή θέση του αεροχειμάρου.

Ποιος είναι όμως ο λόγος που αυτό το κύμα καύσωνα έχει τόσο μεγάλη διάρκεια και συνοδεύεται από τόσο υψηλές θερμοκρασίες; Η απάντηση βρίσκεται 10 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της γης και στην κίνηση του αεροχειμάρου. Ο αεροχείμαρος είναι ένα ισχυρό ρεύμα αέρα σε ύψος περίπου 10 χιλιομέτρων από την επιφάνεια της γης με κίνηση από τα δυτικά προς τα ανατολικά. Ο αεροχείμαρος εντοπίζεται σε περιοχές όπου υπάρχει έντονη θερμοκρασιακή διάφορα μεταξύ δυο αερίων μαζών, ενώ η κίνηση του αεροχειμάρου καθορίζει την δημιουργία και τη κίνηση των βαρομετρικών συστημάτων.

Τις τελευταίες ημέρες ο αεροχείμαρος εντοπίζεται εκτοπισμένος πιο νότια από την μέση κλιματική του θέση στην περιοχή της Δυτικής Ευρώπης κάτι το οποίο είχε και ως αποτέλεσμα την ανάπτυξη ενός πεδίου υψηλών πιέσεων πάνω από την περιοχή μας και τη σταδιακή άνοδο της θερμοκρασίας. Αυτό το μοτίβο καιρού αναμένεται να συνεχιστεί με ιδιαιτερη εμμονή έως τουλάχιστον τις αρχές της νέας εβδομάδας με κορύφωση την Δευτέρα οπότε και αναμένεται περαιτέρω ενίσχυση του πεδίου υψηλών πιέσεων πάνω από την νότια Βαλκανική και τη χώρα μας με αποτέλεσμα την περαιτέρω άνοδο της θερμοκρασίας σε επίπεδα ρεκόρ για πολλές περιοχές (Γράφημα 1).

Γράφημα 2: Ο αθροιστικός υετός στην Ευρώπη μέχρι το βράδυ της Δευτέρας 02/08, όπως προβλέπεται απο το προγνωστικό μοντέλο του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr. 

Παράλληλα, αυτή η ατμοσφαιρική κυκλοφορία τις επόμενες ημέρες θα ευνοήσει την μεταφορά υγρών και θερμών αερίων μαζών προς την περιοχή των Άλπεων όπου θα εκδηλώνονται ραγδαίες βροχοπτώσεις με μεγάλα ύψη υετού, ενώ δεν αποκλείεται να εκδηλωθούν και τοπικά πλημμυρικά επεισόδια σε βόρεια Ιταλία, Ελβετία και Αυστρία. Βροχερός καιρός και χαμηλότερες θερμοκρασίες για την εποχή αναμένονται στα υπόλοιπα τμήματα της κεντρική και βόρειας Ευρώπης βόρεια του αεροχειμάρου, ενώ  απουσία βροχοπτώσεων αναμένεται στην νοτιοανατολική Ευρώπη νοτίως του αεροχειμάρου.

Όσων αφορά στον καιρό της Παρασκευής 30/07 στη χώρα μας, σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, οι μέγιστες θερμοκρασίες σε πολλές περιοχές θα ξεπεράσουν τους 40 βαθμούς, ενώ οι απολύτως μέγιστες θα φτάσουν στα ηπειρωτικά στους 42-44 βαθμούς, στο Ιόνιο στους 41 βαθμούς και στο Ανατολικό Αιγαίο τους 41-42 βαθμούς Κελσίου. Λίγο αμηλότερα θα διατηρηθούν οι θερμοκρασίες στις Κυκλάδες και στη Βόρεια Κρήτη λόγω της επικράτησης βορείων ανέμων με εντάσεις 4-6 μποφόρ.

Έσπασε το φράγμα των 42 βαθμών την Τετάρτη 28/07

Σύνταξη/Επιμέλεια: Στρατής Βουγιούκας, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος
ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 28 Ιουλίου 2021, 18:30

Πολύ υψηλές μέγιστες θερμοκρασίες επικράτησαν την Τετάρτη 28/07, με τον υδράργυρο να ξεπερνά τους 40 βαθμούς Κελσίου σε 16 μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr και να σπάει το φράγμα των 42 βαθμών στη Δυτική και Νότια Πελοπόννησο. Οι περιοχές όπου καταγράφηκαν οι οκτώ υψηλότερες μέγιστες παρουσιάζονται στον πίνακα που ακολουθεί.

Τετάρτη 28/07/2021: 2η ημέρα καύσωνα - Μέγιστες έως 41-42 βαθμούς

Σύνταξη άρθρου: Στρατής  Βουγιούκας, Σταύρος Ντάφης, Κωνσταντίνος Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Τετάρτη 28 Ιουλίου 2021, 10:00

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, μικρή άνοδο αναμένεται να σημειώσει η θερμοκρασία την Τετάρτη 28/07. Έτσι οι μέγιστες θερμοκρασίες σε πολλές περιοχές θα ξεπεράσουν τους 38 βαθμούς, ενώ οι απολύτως μέγιστες θα φτάσουν τοπικά στα ηπειρωτικά στους 41-42 βαθμούς και στο Ανατολικό Αιγαίο τους 39-40 βαθμούς Κελσίου. Χαμηλότερα θα διατηρηθούν οι θερμοκρασίες στις Κυκλάδες και στη Βόρεια Κρήτη λόγω της επικράτησης βορείων ανέμων με εντάσεις 5-6 μποφόρ.

Στον προγνωστικό χάρτη που ακολουθεί επισημαίνονται οι περιοχές όπου οι μέγιστες θερμοκρασίες θα ξεπεράσουν τους του 36 βαθμούς Κελσίου.

Στο ακόλουθο βίντεο παρουσιάζεται εκ νέου η κίνηση των θερμών αερίων μαζών κατά το διάστημα 25 Ιουλίου - 4 Αυγούστου σε ύψος περίπου 1500 μέτρων. Το ύψος των 1500 μέτρων χρησιμοποιείται στη μετεωρολογία για την παρακολούθηση της κίνησης θερμών και ψυχρών αερίων μαζών.