Πάνω από 210.000 στρέμματα κάτω από το νερό στον θεσσαλικό κάμπο

Σύνταξη άρθρου: Στ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, Δευτέρα 21 Σεπτεμβρίου 2020, 21:45

Κατά τη διάρκεια του καταστροφικού περάσματος του Μεσογειακού Κυκλώνα ΙΑΝΟΥ από τη χώρα μας, καταρρακτώδεις βροχές παρατηρήθηκαν στην Κεντρική και Δυτική Ελλάδα οι οποίες είχαν σαν αποτέλεσμα εκτεταμένα πλημμυρικά επεισόδια. Οι πολύωρες ισχυρές βροχοπτώσεις στην Πίνδο και τον θεσσαλικό κάμπο βύθισαν τεράστιες αγροτικές και αστικές εκτάσεις κάτω από τόνους νερού προκαλώντας καταστροφές. Η επόμενη εικόνα δείχνει τις πλημμυρισμένες εκτάσεις του Νομού Καρδίτσας την Κυριακή 20 Σεπτεμβρίου 2020 όπως τις κατέγραψε ο ευρωπαϊκός δορυφόρος Sentinel-2, περίπου δύο ημέρες μετά τα ακραία καιρικά φαινόμενα αφότου ένα μέρος των υδάτων είχε ήδη υποχωρήσει. 

Δορυφορική εικόνα υπερ-υψηλής χωρικής ανάλυσης 10 μ από τον ευρωπαϊκό δορυφόρο Sentinel-2 το μεσημέρι της Κυριακής 20/09/2020. Με αποχρώσεις του γαλάζιου παρουσιάζονται οι πλημμυρισμένες εκτάσεις (αριστέρα με βαθύ μπλε διακρίνεται η λίμνη Πλαστήρα), με λευκό χρώμα τα νέφη, με πράσινο δασικές και αγροτικές εκτάσεις και με αποχρώσεις του μπεζ βραχώδεις περιοχές και λόφοι. 

Τα 8 μεγαλύτερα ύψη βροχής του ΙΑΝΟΥ - Ψυχρότερο το Ιόνιο μετά το πέρασμά του

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος, Στ. Ντάφης, Ι. Κωλέτσης

ΕΑΑ-Πεντέλη, Δευτέρα 21 Σεπτεμβρίου 2020, 19:00

Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται επικαιροποιημένα τα 8 μεγαλύτερα ύψη βροχόπτωσης του ΙΑΝΟΥ κατά το διάστημα Πέμπτη 17/09 έως Κυριακή 20/09, σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr.

Παράλληλα, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις που μας παρέχουν οι μετεωρολογικοί δορυφόροι σημαντική ήταν επίδραση του ΙΑΝΟΥ στις θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας στο Ιόνιο, και ιδιαίτερα στις περιοχές όπου βρέθηκε κατά τη φάση της μεγαλύτερης ισχύος του. Στους χάρτες που ακολουθούν επισημαίνονται σε κύκλο οι περιοχές όπου μεταξύ 15/09 και 20/09 οι θερμοκρασίες της επιφάνειας της θάλασσας υποχώρησαν έως και κατά 3 βαθμούς Κελσίου.  

Αξίζει να τονίσουμε για ακόμα μία φορά ότι είναι επείγουσα η ανάγκη για:

• επένδυση σε μετρητικές υποδομές και ολοκλήρωσή τους σε συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης.
• επέκταση του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών για την παρακολούθηση της εξέλιξης μιας κακοκαιρίας και την εκτίμηση της πραγματικής της έντασης.
• ανάπτυξη ενός εθνικού δικτύου μετεωρολογικών ραντάρ για την λεπτομερή παρακολούθηση των καιρικών φαινομένων, κάτι που θα βελτιώσει τον χρόνο αντίδρασης και προειδοποίησης για ακραία φαινόμενα.

Επτά ερωτήματα με αφορμή τον Μεσογειακό Κυκλώνα Ιανό

Σύνταξη άρθρου: Κ. Λαγουβάρδος, B. Κοτρώνη, Σ. Ντάφης

ΕΑΑ – Πεντέλη, Κυριακή 20 Σεπτεμβρίου 2020

• Τι είναι ένας μεσογειακός κυκλώνας;

Πρόκειται για ένα βαθύ βαρομετρικό χαμηλό το οποίο αντλεί την ενέργειά του μέσω της μεταφοράς θερμότητας από τα θερμά νερά της Μεσογείου και της έκλυσης θερμότητας κατά τη διάρκεια καταιγίδων κοντά στο κέντρο του. Παρότι δεν αναπτύσσει θερμά και ψυχρά μέτωπα γύρω του, όπως οι υπόλοιπες υφέσεις της Μεσογείου, και μπορεί να εμφανιστεί ένα ανέφελο «μάτι» στο κέντρο του παρόμοιο με τους τυφώνες, τα χαρακτηριστικά του είναι υβριδικά, δηλαδή παρουσιάζει ομοιότητες με τους τροπικούς και τους εξωτροπικούς κυκλώνες.

• Ήταν πρωτόγνωρο φαινόμενο ή έχουμε ξαναδεί μεσογειακούς κυκλώνες στην περιοχή μας;

Γενικά στη Μεσόγειο τέτοιου είδους βαρομετρικά συστήματα εμφανίζονται κατά μέσο όρο 1.5 φορές ανά έτος, δηλαδή μπορούμε να έχουμε 1 ή 2 Μεσογειακούς Κυκλώνες μέσα σε ένα έτος και άλλα έτη να μην δημιουργηθούν. Ειδικότερα στην περιοχή της Ελλάδας, από το 1982 έχουμε καταγράψει 6 Μεσογειακούς Κυκλώνες, εκ των οποίων οι 4 έχουν δημιουργηθεί στο διάστημα 2016 - 2020. Επομένως δεν πρόκειται για πρωτόγνωρο καιρικό φαινόμενο στην περιοχή μας, αλλά μας ανησυχεί η αυξητική τάση της εμφάνισής τους στην Αν.Μεσόγειο την τελευταία 10ετία, καθώς και η αύξηση της έντασής τους.

• Ήταν το φαινόμενο ακραίο;

Ναι ήταν ακραίο, κυρίως όσον αφορά στα ύψη βροχής. Σύμφωνα με το δίκτυο μετεωρολογικών σταθμών του ΕΑΑ/meteo.gr στο Περτούλι μετρήθηκαν 317 mm βροχής και στην Καρδίτσα και το Μουζάκι μετρήθηκαν περισσότερα από 200 mm σε διάστημα μικρότερο των 24 ωρών. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι το μέσο ετήσιο ύψος βροχόπτωσης στην Αθήνα δεν ξεπερνά τα 400 mm. Επίσης πρέπει να σημειώσουμε τη μεγάλη γεωγραφική έκταση που δέχθηκε μεγάλα ύψη βροχής με αποτέλεσμα την αυξημένη πιθανότητα πλημμύρας στις περιοχές αυτές. Ακόμη ένα ακραίο στοιχείο του Ιανού ήταν η μεγάλη διάρκεια ζωής του με τροπικά χαρακτηριστικά και η έντασή του, που τον κατατάσσουν ως έναν από τους πιο ισχυρούς Μεσογειακούς Κυκλώνες που έχουν καταγραφεί από το 1969, από την αρχή δηλαδή των δορυφορικών παρατηρήσεων.

• Οι καταρρακτώδεις βροχές στη Θεσσαλία / Ανατ. Στερεά συνδέονταν με τον Ιανό;

Ναι, συνδέονταν άμεσα. Ο Ιανός λειτούργησε σαν μια αντλία εξαγωγής υδρατμών από τα θερμά νερά της Μεσογείου, μεταφέροντας ακραίες ποσότητες υδρατμών ψηλά στην ατμόσφαιρα. Επήλθε δηλαδή κορεσμός της ατμόσφαιρας σε υδρατμούς και ως αποτέλεσμα εκδηλώθηκαν ραγδαίες βροχοπτώσεις. Επιπροσθέτως, ο Ιανός σε συνδυασμό με τις υψηλότερες ατμοσφαιρικές πιέσεις γύρω του στην Αν. Μεσόγειο, αύξησε σημαντικά την ταχύτητα των ανέμων ακόμη και μακριά από το κέντρο του. Οι συγκλίσεις των αερίων μαζών που κινήθηκαν με μεγάλη ταχύτητα πάνω στο ορεινό ανάγλυφο της κεντρικής ηπειρωτικής χώρας δημιούργησαν τις συνθήκες για τη σχηματισμό των βροχοφόρων νεφών και της παραμονής τους στις περιοχές αυτές για μεγάλο χρονικό διάστημα. Τέλος, η παρατεταμένη διάρκεια των ισχυρών βροχοπτώσεων σε Θεσσαλία και Στερεά Ελλάδα οφείλονται άμεσα στην αργή κίνηση του Ιανού την Παρασκευή 18/09 και το Σάββατο 19/09.

• Ήταν το φαινόμενο προβλέψιμο; 

Ναι σε μεγάλο βαθμό. Ήδη από την αρχή της εβδομάδας 13-18/09 τα μετεωρολογικά μοντέλα προέβλεπαν την τάση σχηματισμού του Ιανού στην περιοχή του κόλπου της Σύρτης (θαλάσσια περιοχή της Λιβύης) καθώς επίσης προέβλεπαν με μεγάλη ακρίβεια την κίνησή του προς το Ιόνιο. Τα δύο σημαντικότερα φαινόμενα που συνόδευαν τον κυκλώνα δηλαδή οι πολύ θυελλώδεις άνεμοι στο Ιόνιο και τα πολύ μεγάλα ύψη βροχής στην Κεντρική και Νότια Ελλάδα επίσης είχαν προβλεφθεί με πολύ καλή ακρίβεια και είχαν κοινοποιηθεί μέσω των ανακοινώσεών μας εγκαίρως. Σημειώνουμε ότι παρόλο που η πρόγνωση του ύψους βροχής από τα μετεωρολογικά μοντέλα εμπεριέχει ακόμα πολλά σφάλματα και αστοχίες, στη συγκεκριμένη περίπτωση τα προβλεπόμενα ύψη βροχής στην Κεντρική Ελλάδα ήταν πολύ κοντά σε αυτά που παρατηρήθηκαν. Η μοναδική αστοχία της πρόγνωσης αφορούσε τις βροχοπτώσεις της Αθήνας το μεσημέρι/απόγευμα της Παρασκευής 18/09, οι οποίες καθυστέρησαν κατά ένα 12ωρο.

• Έχουμε επάρκεια υποδομών για την παρακολούθηση των έντονων καιρικών φαινομένων όπως ο Ιανός;

Υπάρχει διεθνής καλή πρακτική και τεχνογνωσία σε εθνικό επίπεδο αλλά απαιτείται επένδυση σε μετρητικές υποδομές και ολοκλήρωσή τους σε συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης. Κάθε ανακοίνωση πρόγνωσης για επερχόμενα έντονα καιρικά φαινόμενα σε μια περιοχή, πρέπει να τη διαδέχεται η εκκίνηση της συστηματικής παρατήρησης ώστε να δούμε αν η κακοκαιρία εξελίσσεται σύμφωνα με την πρόγνωση. Η ανάλυση δεδομένων από μετεωρολογικούς δορυφόρους, από δίκτυα καταγραφής κεραυνών και κυρίως από μετεωρολογικά ραντάρ και αυτόματους μετεωρολογικούς σταθμούς είναι απολύτως απαραίτητη για την παρακολούθηση της εξέλιξης μιας κακοκαιρίας και την εκτίμηση της πραγματικής της έντασης. Η κατάλληλη επεξεργασία των μετρήσεων αυτών από τους μετεωρολόγους δίνει την προστιθέμενη αξία στην πληροφορία ώστε αυτή να φτάσει στη συνέχεια στις Αρχές αλλά και στους πολίτες. Πρέπει να τονιστεί όμως η έλλειψη ενός εθνικού δικτύου μετεωρολογικών ραντάρ για την λεπτομερή παρακολούθηση των καιρικών φαινομένων, κάτι που θα βελτιώσει τον χρόνο αντίδρασης και προειδοποίησης για ακραία φαινόμενα. Επίσης θα πρέπει να καλυφθούν αρκετές ακόμη περιοχές της χώρας μας με μετεωρολογικούς σταθμούς.

• Και πώς πρέπει να παρέχονται οι πληροφορίες αυτές στις Αρχές και στους πολίτες;

Μέσω ενός ολοκληρωμένου συστήματος συλλογής των πληροφοριών και της μετάδοσής προς την Πολιτεία και τους πολίτες. Απαιτείται όμως η αρχική επένδυση σε επιστημονικά όργανα καθώς και η ανάπτυξη διαδικασιών παραγωγής εξειδικευμένων ειδοποιήσεων, πάντα σε συνεργασία με τους τοπικούς φορείς (Περιφέρειες, Δήμους) και στη συνέχεια μετάδοση της πληροφορίας αυτής στους πολίτες (πχ. μέσω εφαρμογών σε κινητά τηλέφωνα). Αυτό ισχύει και για προειδοποιήσεις σχετικά με ισχυρούς άνεμους, ακραίες θερμοκρασίες και δασικές πυρκαγιές. 

Η προστασία της ζωής και της περιουσίας των πολιτών είναι μια συλλογική προσπάθεια στην οποία όλοι, επιστήμονες, επιχειρησιακοί φορείς και τοπικές αρχές πρέπει να συμμετέχουν. Αξιοποιώντας την επιστημονική γνώση σώζουμε ζωές.

Αποχώρηση του ΙΑΝΟΥ – Βροχές στην Κρήτη και θυελλώδεις βοριάδες στα ανατολικά

Σύνταξη άρθρου: Ι. Κωλέτσης, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Κυριακή 20 Σεπτεμβρίου 2020, 10:30

Σημαντικά ποσά βροχής σημειώθηκαν στην Κρήτη, κατά την αποχώρηση της κακοκαιρίας ΙΑΝΟΣ, η οποία απασχόλησε τις τελευταίες ημέρες τη χώρα μας. Σύμφωνα με το Μετεωρολογικό και Κλιματικό Παρατηρητήριο Κρήτης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr, τα μεγαλύτερα ύψη βροχής παρουσιάζονται στον παρακάτω Πίνακα 1.

Πίνακας 1. Τα μεγαλύτερα ύψη βροχής όπως καταγράφονται από το δίκτυο σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr, από τα μεσάνυχτα έως τις πρωινές ώρες της Κυριακής 21/09/2020.     

Παράλληλα, θυελλώδεις άνεμοι πνέουν από τις πρώτες πρωινές ώρες της Κυριακής 21/09, στα ανατολικά ηπειρωτικά και στο Αιγαίο, με την έντασή τους να ξεπερνά τα 100 km/h. Οι οκτώ ισχυρότερες ριπές του ανέμου, παρουσιάζονται στον Πίνακα 2.

Πίνακας 2. Οι ισχυρότερες ριπές του ανέμου κατά τις πρωινές ώρες της Κυριακής 21/09, όπως κατεγράφησαν από το δίκτυο σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr.

Κοντά στην Κρήτη ο ΙΑΝΟΣ

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου 2020, 19:15

Όπως αναμενόταν σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr, ο ΙΑΝΟΣ τις απογευματινές ώρες του Σαββάτου 19/09 πλησιάζει την Κρήτη, στα δυτικά τμήματα της οποίας  εκδηλώνονται ισχυρές βροχές και καταιγίδες.

Στη δορυφορική εικόνα που ακολουθεί παρουσιάζεται η ακριβής θέση του ΙΑΝΟΥ και οι νεφώσεις που των συνοδεύουν στις 18:55 ώρα Ελλάδας, ενώ στη συνέχεια παρουσιάζεται ο χάρτης με τις βροχοπτώσεις που έχουν καταγραφεί μέχρι την ίδια ώρα σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του ΕΑΑ στο νησί.

Σε τροχιά προς την Κρήτη ο ΙΑΝΟΣ

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου 2020, 13:15

Σύμφωνα με τα νεότερα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr, ο ΙΑΝΟΣ, το κέντρο του οποίου βρίσκεται στο Νότιο Ιόνιο,  αναμένεται κατά τη διάρκεια του Σαββάτου 19/09 να κινηθεί αρχικά νότια και στη συνέχεια νοτιοανατολικά με τα φαινόμενα του σταδιακά να περιορίζονται στα νοτιότερα τμήματα της χώρας.

Από το απόγευμα του Σαββάτου 19/09 και την Κυριακή 20/09 ο ΙΑΝΟΣ θα επηρεάσει την Κρήτη.

Στο βίντεο που ακολουθεί παρουσιάζονται διαδοχικοί προγνωστικοί χάρτες των αθροιστικών βροχοπτώσεων του ΙΑΝΟΥ έως και τη νύχτα της Κυριακής 20/09, υποδεικνύοντας τόσο την κίνηση του συστήματος, όσο και τις περιοχές που θα πληγούν περισσότερο.

Οι βροχές του ΙΑΝΟΥ μέχρι το μεσημέρι του Σαββάτου 19/09

Στους πίνακες που ακολουθούν παρουσιάζονται τα 8 μεγαλύτερα ήψη βροχόπτωσης μέχρι το μεσημέρι του Σαββάτου 19/09 και κατά τη διάρκεια της Παρασκευής 18/09 αντίστοιχα, σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αιθηνών/meteo.gr. Επισημαίνεται ότι λόγω διακοπών ρεύματος αρκετοί σταθμοί όπως αυτοί στη Λαμία, στο Μουζάκι και στην Καρδίτσα είναι εκτός σύνδεσης με αποτέλεσμα οι βροχές που παρουσιάζονται να είναι μικρότερες των πραγματικών.

Κινείται νότια ο ΙΑΝΟΣ - πολλά τα προβλήματα από την κακοκαιρία

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, 19 Σεπτεμβρίου 2020, 10:15

Ο Μεσογειακός Κυκλώνας ΙΑΝΟΣ μετά από σχεδόν 24 ώρες παραμονής στις δυτικές ακτές της χώρας, άρχισε να κινείται νότια και το πρωί του Σαββάτου 19 Σεπτεμβρίου 2020 το κέντρο του εντοπίζεται νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου (Χάρτης). Τη νύχτα που πέρασε πολλές περιοχές της Θεσσαλίας αντιμετώπισαν σοβαρά προβλήματα από τις καταρρακτώδεις βροχές οι οποίες οδήγησαν στην υπερχείλιση χειμάρρων, καταστροφή υποδομών, κτιρίων και γεφυρών και δυστυχώς στον θάνατο μιας γυναίκας στο Βασιλί Φαρσάλων. Τις πρωινές και απογευματινές ώρες του Σαββάτου 19/09 αναμένεται επιδείνωση του καιρού στην Ανατολική Πελοπόννησο με κατά περιόδους έντονες βροχοπτώσεις και πιθανόν καταιγίδες. 

ΙΑΝΟΣ: Πολύ έντονα φαινόμενα στα ανατολικά και νότια από το βράδυ της Παρασκευής 18/09

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Στ, Ντάφης , Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, Παρασκευή 18 Σεπτεμβρίου 2020, 21:15

Σύμφωνα και με τα νεότερα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr, τα ιδιαίτερα έντονα φαινόμενα που προκαλεί ο ΙΑΝΟΣ  την Παρασκευή 18/09, αναμένεται από αργά το βράδυ και μέχρι τις πρώτες απογευματινές ώρες Σαββάτου 19/09 να πλήξουν με μεγάλη διάρκεια τα περισσότερα τμήματα της ανατολικής και νότιας ηπειρωτικής χώρας, την Εύβοια, καθώς επίσης τις Βόρειες και Δυτικές Κυκλάδες και παροδικά το Νότιο Ιόνιο. Στο

Στις περιοχές που θα επηρεαστούν συμπεριλαμβάνονται ο νομός Αττικής και η πόλη της Αθήνας.

Κατά τη διάρκεια του Σαββάτου 19/09 τα φαινόμενα θα μετατοπίζονται νοτιότερα και το βράδυ θα επηρεάσουν τα δυτικά κυρίως τμήματα της Κρήτης, ενώ στις υπόλοιπες περιοχές θα σταματήσουν.

Στον προγνωστικό χάρτη που ακολουθεί, παρουσιάζονται οι περιοχές που θα δεχτούν τις μεγαλύτερες ποσότητες βροχών έως το πέρας της κακοκαιρίας. 

Σε εξέλιξη η επιδείνωση του καιρού στην Ανατολική ηπειρωτική Ελλάδα

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Παρασκευή 18 Σεπτεμβρίου 2020, 17:30

Καθώς ο Μεσογειακός Κυκλώνας ΙΑΝΟΣ στροβιλίζεται κοντά στις ακτές της Δυτικής Ελλάδας το απόγευμα της Παρασκευής 18/09 και κινείται αργά νότια, στα κεντρικά και ανατολικά τμήματα της ηπειρωτικής Ελλάδας καταγράφονται πολύ ισχυρές βροχοπτώσεις. Δορυφορικές εκτιμήσεις από δεδομένα που λαμβάνουμε και επεξεργαζόμαστε στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr δείχνουν ότι σε πολλές περιοχές σημειώνονται ραγδαιότητες βροχόπτωσης άνω των 50 χιλιοστών ανά ώρα (Χάρτης 1). Επιπρόσθετα, το πυκνό δίκτυο των 360 επίγειων μετεωρολογικών μας σταθμών καταγράφει ημερήσια ύψη βροχής άνω των 140 mm μέχρι τις 17:20 το απόγευμα της Παρασκευής 18/09 (Χάρτης 2). Τις αμέσως επόμενες ώρες αναμένονται πολύ ισχυρές και πολύωρες βροχοπτώσεις και σε νοτιότερες περιοχές της Στερεάς Ελλάδας και της Αν. Πελ/νησου. Και στην Αττική από τις βραδινές ώρες αναμένονται κατά διαστήματα έντονες βροχοπτώσεις, ιδιαίτερα στα βόρεια και ανατολικά τμήματα του νομού. 

Χάρτης 1. Δορυφορική εκτίμηση έντασης βροχόπτωσης σε χιλιοστά ανά ώρα στις 17:10 το απόγευμα της Παρασκευής 18/09.

Χάρτης 2. Συνολικό ημερήσιο ύψος βροχής από 360 επίγειους μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr και τα μεγαλύτερα ύψη βροχής σε χιλιοστά έως τις 17:20 την Παρασκευή 18/09. 

Εκτίμηση της ολικής βροχής του ΙΑΝΟΥ με δορυφορικές και επίγειες παρατηρήσεις. 186 χιλιοστά στο Ιόνιο μέσα σε 32 ώρες

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Παρασκευή 18 Σεπτεμβρίου 2020, 12:30

Ισχυρές βροχές και καταιγίδες καταγράφονται στο πέρασμα του ΙΑΝΟΥ. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr, χρησιμοποιώντας το πυκνό δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του, παρακολουθεί συνεχώς την εξέλιξη του φαινομένου. Παράλληλα, εφαρμόζοντας εξειδικευμένους αλγορίθμους που συνδυάζουν δεδομένα δορυφόρων και μοντέλων μπορεί να εκτιμήσει μια σειρά από μετεωρολογικές παραμέτρους ακόμη και σε περιοχές χωρίς δυνατότητες επίγειας παρατήρησης, όπως πχ οι θαλάσσιες περιοχές.

Στους χάρτες που ακολουθούν παρουσιάζεται ο ολικός υετός (ι) όπως αυτός καταγράφηκε από το δίκτυο αυτομάτων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr από την αρχή της Πέμπτης 17/09 έως το πρωί της Παρασκευής 18/09 (Χάρτης 1) και (ιι) όπως αυτός εκτιμήθηκε με χρήση κατάλληλου αλγόριθμου που συνδυάζει δεδομένα δορυφόρων και μοντέλων για το ίδιο περίπου χρονικό διάστημα (Χάρτης 2). Όπως προκύπτει από τον Χάρτη 1 ή υψηλότερη ολική βροχόπτωση καταγράφηκε στη Γαβαλού Αιτωλοακαρνανίας και ήταν ίση με 123 χιλιοστά. Σαφώς μεγαλύτερα ύψη βροχής καταγράφηκαν στις θαλάσσιες περιοχές, όπως φαίνεται και στον Χάρτη 2, με το μέγιστο να σημειώνεται στα ανοιχτά του Ιονίου και να είναι ίσο με 186 χιλιοστά.

Χάρτης 1. Ολικά ύψη βροχής από τους σταθμούς του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr από την αρχή της Πέμπτης 17/09 έως και το πρωί της Παρασκευής 18/09

Χάρτης 2. Εκτίμηση της ολικής βροχόπτωσης με συνδυαστική χρήση δεδομένων δορυφόρων και μοντέλων από την αρχή της Πέμπτης 17/09 έως και το πρωί της Παρασκευής 18/09

Μέσα από την εκδήλωση φυσικών φαινομένων όπως ο ΙΑΝΟΣ αναδεικνύεται η επιτακτική ανάγκη σύγχρονων εργαλείων παρακολούθησης και πρόγνωσής τους. Οι μετεωρολογικοί/περιβαλλοντικοί δορυφόροι, το πυκνό δίκτυο επίγειων μετεωρολογικών σταθμών αλλά και το σύστημα καταγραφής κεραυνών ΖΕΥΣ είναι μερικά από αυτά που χρησιμοποιούμε στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr, ώστε να μπορούμε να παρέχουμε έγκαιρα και έγκαιρα πληροφόρηση για την εξέλιξη τους.

ΙΑΝΟΣ: Πολύ μεγάλα ύψη βροχής το διήμερο Παρασκευή 18/09 - Σάββατο 19/09

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Στ, Ντάφης , Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, Παρασκευή 18 Σεπτεμβρίου 2020, 09:20

Σύμφωνα και με τα νεότερα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr, ο ΙΑΝΟΣ  το κέντρο του οποίου νωρίς το πρωί της Παρασκευής 18/09 στροβιλίζεται στο Κεντρικό Ιόνιο, αναμένεται αρχικά να κινηθεί προς τη Βορειοδυτική Πελοπόννησο και στη συνέχεια να στραφεί νότια. Στο βίντεο που ακολουθεί παρουσιάζονται διαδοχικοί προγνωστικοί χάρτες των αθροιστικών βροχοπτώσεων του ΙΑΝΟΥ μέχρι και τη νύχτα του Σαββάτου 19/09, υποδεικνύοντας τόσο την κίνηση του συστήματος, όσο και τις περιοχές που θα πληγούν περισσότερο (Ιόνιο, Πελοπόννησος, Κεντρική και Ανατολική Στερεά, Νότια Θεσσαλία και ηπιότερα στην Αττική). Ο κίνδυνος πλημμυρικών φαινομένων στις παραπάνω περιοχές είναι αυξημένος το επόμενο 24ωρο. 

Η προβλεπόμενη τροχιά που θα ακολουθήσει ο ΙΑΝΟΣ και τα συγκεντρωτικά ύψη βροχής άνω των 50 mm παρουσιάζονται στον παρακάτω χάρτη. Η διακεκομένη γραμμή στην τροχιά του ΙΑΝΟΥ μετά το βράδυ του Σαββάτου υποδεικνύει τη σχετική αβεβαιότητα για την ακριβή του πορεία. 

Σοβαρά προβλήματα προκαλεί ο ΙΑΝΟΣ στη Δυτική Ελλάδα

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, 18 Σεπτεμβρίου 2020, 07:45

Κατά τη διάρκεια της νύχτας της Πέμπτης 17 και νωρίς το πρωί της Παρασκευής 18 Σεπτεμβρίου 2020 ο Μεσογειακός Κυκλώνας "ΙΑΝΟΣ" κινήθηκε προς τη χώρα μας, με το κέντρο του να εμφανίζει "μάτι", δηλαδή απουσία νεφών σε μια περιοχή ακτίνας περίπου 50 km όπου οι άνεμοι πνέουν θυελλώδεις στην περιφέρειά του και επικρατεί άπνοια στο κέντρο του. Δορυφορικές εκτιμήσεις της έντασης του ανέμου έδειξαν μέση ένταση ανέμου 90 km/h δυτικά της Κεφαλονιάς και της Ζακύνθου, λίγο πριν ο ΙΑΝΟΣ κινηθεί στο στενό ανάμεσα σε αυτά τα δύο νησιά μετά τις 04:00 ώρα Ελλάδας. Κατά τη διάρκεια αυτής της κίνησης, οι μεγαλύτερες εντάσεις ανέμου έπληξαν την Ιθάκη, την Κεφαλονιά, τη Ζάκυνθο και την Δυτική Αχαΐα με ριπές που ξεπέρασαν τα 80 km/h. Πλημμυρικά φαινόμενα λόγω έντονης βροχόπτωσης και ανόδου της στάθμης της θάλασσας, καθώς και πτώσεις δέντρων αναφέρονται σε πολλές περιοχές. 

Ο χάρτης δείχνει τη δορυφορική εικόνα που λάβαμε και επεξεργαστήκαμε στο Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr το πρωί της Παρασκευής 18/09 στις 07:30 ώρα Ελλάδας και δείχνει το κέντρο του ΙΑΝΟΥ λίγα χιλιόμετρα βόρεια της Ζακύνθου με την ελάχιστη ατμοσφαιρική πίεση στη μέση στάθμη της θάλασσας να εκτιμάται στα 990 hPa. Επίσης αναφέρονται πάνω στον χάρτη τα μεγαλύτερα ύψη βροχής που καταγράφουμε από το απόγευμα της Πέμπτης 17/09, όμως λόγω εκτεταμένων διακοπών ηλεκτρικού ρεύματος πολλοί μετεωρολογικοί σταθμοί δεν αναφέρουν νεότερες τιμές από τις 04:00. 

Μεσογειακός Κυκλώνας ΙΑΝΟΣ: Οι περιοχές που αναμένεται να σαρώσει από ψηλά

Καθώς ο Μεσογειακός Κυκλώνας «ΙΑΝΟΣ» πλησιάζει τις ακτές της Δυτικής Ελλάδας, κάτοικοι και κρατικός μηχανισμός ετοιμάζονται για τα επικείμενα ακραία καιρικά φαινόμενα. Τα προγνωστικά στοιχεία της Πέμπτης 17 Σεπτεμβρίου 2020 δείχνουν ότι θυελλώδεις άνεμοι και υψηλός κυματισμός με ταυτόχρονη άνοδο της μέσης στάθμης της θάλασσας θα επηρεάσουν την Κεφαλονιά, τη Ζάκυνθο και τις ακτές της Πελοποννήσου αργά το βράδυ της Πέμπτης 17 και νωρίς το πρωί της Παρασκευής 18 Σεπτεμβρίου 2020. Παράλληλα, οι ισχυρές βροχοπτώσεις και καταιγίδες δεν θα περιοριστούν μόνο στις παραπάνω περιοχές αλλά θα πλήξουν μεγάλο μέρος της χώρας.

 Τα πλάνα που ετοίμασε η Up Stories από την ακτογραμμή της Δυτικής Πελοποννήσου δείχνουν περιοχές οι οποίες αναμένεται να επηρεαστούν σημαντικά και άμεσα από τον «ΙANO». Τελευταία φορά που η Πελοπόννησος επηρεάστηκε από Μεσογειακό Κυκλώνα ήταν τον Σεπτέμβριο του 2018, ενώ παλαιότερα μόλις μία ακόμη φορά είναι γνωστό ότι την περιοχή είχε επισκεφθεί ξανά παρόμοιο βαρομετρικό χαμηλό με τροπικά χαρακτηριστικά στις 26 Ιανουάριου 1982. Αντίθετα, τα νησιά του Ιονίου επηρεάστηκαν και τον Οκτώβριο του 2017 από τον Μεσογειακό Κυκλώνα «Ζήνων».

Η πορεία του ΙΑΝΟΥ προς την Ελλάδα την Πέμπτη 17 Σεπτεμβρίου 2020

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Πέμπτη 17 Σεπτεμβρίου 2020, 19:30

Η πορεία του ΙΑΝΟΥ προς την Ελλάδα, καταγράφηκε από τον Ευρωπαϊκό μετεωρολογικό δορυφόρο Meteosat-11. Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr επεξεργάστηκε και οπτικοποίησε τα δεδομένα του δορυφόρου και ετοίμασε το βίντεο που ακολουθεί. Σε αυτό παρουσιάζεται η κίνηση του συστήματος προς την χώρα μας έως το απόγευμα της Πέμπτης 17/09. Με κόκκινες αποχρώσεις χρωματίζονται οι κορυφές των νεφών οι οποίες υπολογίζεται ότι σε κάποιες περιπτώσεις ξεπερνούν τα 13 χιλιόμετρα. Στο ίδιο βίντεο φαίνονται και οι κεραυνοί που κατέγραψε το σύστημα ΖΕΥΣ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

ΙΑΝΟΣ: Θα φτάσει τα 7 μέτρα το ύψος κύματος στη Δ. Ελλάδα

Σύνταξη/Επιμέλεια: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, Πέμπτη 17 Σεπτεμβρίου 2020, 15:30

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr, κατά τη διάρκεια της Παρασκευής 18/09/2020, ο Μεσογειακός Κυκλώνας ΙΑΝΟΣ θα επηρεάσει τα νησιά του Κεντρικού Ιονίου και παράκτια τμήμα της Δ. Ελλάδας με κύματα το ύψος των οποίων θα φτάνει τα 7 μέτρα, όπως φαίνεται στον προγνωστικό χάρτη κυματισμού που ακολουθεί.

Μεσογειακός Κυκλώνας ΙΑΝΟΣ: Ενισχύεται και κινείται προς τη Δυτική Ελλάδα

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος, Στ, Ντάφης, Ι. Κωλέτσης, Α. Καραγιαννίδης

ΕΑΑ-Πεντέλη, Πέμπτη 17 Σεπτεμβρίου 2020, 10:00

Τις πρωινές ώρες της Πέμπτης 17/09 ο ΙΑΝΟΣ βρίσκεται στη θαλάσσια περιοχή μεταξύ Σικελίας και Πελοποννήσου (βλ. δορυφορική εικόνα) όπου ενισχύεται και αποκτά σταδιακά χαρακτηριστικά Μεσογειακού Κυκλώνα (Medicane). Η ατμοσφαιρική πίεση στο κέντρο του είναι περί τα 1000 hPa και μέχρι το βράδυ αναμένεται να πέσει στα επίπεδα των 990 hPa, ενώ οι άνεμοι που τον συνοδεύουν εκτιμήθηκαν από δορυφόρους στα 65 km/h (8 μποφόρ).  

Σύμφωνα με τα νεότερα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr, ο ΙΑΝΟΣ  θα κινηθεί ενισχυόμενος προς το Κεντρικό Ιόνιο και τη ΒΔ Πελοπόννησο όπου θα βρεθεί τις πρωινές ώρες της Παρασκευής 18/09, ωστόσο η τροχιά που θα ακολουθήσει στη συνέχεια παραμένει αβέβαιη, με πιθανότερο σενάριο να στραφεί νότια. Στο βίντεο που ακολουθεί παρουσιάζονται διαδοχικοί προγνωστικοί χάρτες των αθροιστικών βροχοπτώσεων του ΙΑΝΟΥ μέχρι και τη νύχτα του Σαββάτου 19/09, υποδεικνύοντας τόσο την κίνηση του συστήματος, όσο και τις περιοχές που θα πληγούν περισσότερο (Ιόνιο, Πελοπόννησος, Κεντρική Στερεά και ηπιότερα άλλες περιοχές της ανατολικής ηπειρωτικής χώρας συμπεριλαμβανομένης της Αττικής).

Πέραν των μεγάλων υψών βροχής, ο ΙΑΝΟΣ θα συνοδεύεται από σποραδικές καταιγίδες, ανέμους που κατά τόπους θα πνέουν σε επίπεδα θύελλας (άνω των 10 μποφόρ) και πολύ μεγάλο κυματισμό.

Η ομάδα πρόγνωσης του ΕΑΑ/ meteo.gr θα μελετά με προσοχή τα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία και θα σας ενημερώνει για την επερχόμενη καιρική μεταβολή με νεότερες ανακοινώσεις.

Οι πρώτες δορυφορικές εκτιμήσεις της ολικής βροχόπτωσης του ΙΑΝΟΥ

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης , Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 16 Σεπτεμβρίου 2020, 21:00

Ιδιαίτερα βροχοφόρα φαίνεται να είναι η ατμοσφαιρική διαταραχή που συνδέεται με την κακοκαιρία ΙΑΝΟΣ, σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα που έχει στη διάθεσή του το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr. Εξειδικευμένοι αλγόριθμοι, βασισμένοι σε δεδομένα μετεωρολογικών δορυφόρων δίνουν τις πρώτες εκτιμήσεις για την ολική βροχόπτωση του συστήματος, στις θαλάσσιες περιοχές που κινήθηκε κατά το διήμερο 14-15/09. Στην εικόνα που ακολουθεί παρουσιάζεται η γεωγραφική κατανομή της δορυφορικής εκτίμησης της βροχόπτωσης, η μέγιστη τιμή της οποίας υπολογίζεται σε 595 χιλιοστά σε διάστημα μόλις 2 ημερών.

Πηγή δεδομένων: NASA/GPM IMERG

Ο στροβιλισμός του ΙΑΝΟΥ στην Κεντρική Μεσόγειο την Τετάρτη 16 Σεπτεμβρίου 2020

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης,  Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη Τετάρτη 16 Σεπτεμβρίου 2020, 18:45

Στο παρακάτω βίντεο παρουσιάζεται ο στροβιλισμός του Ιανού στην Κεντρική Μεσόγειο έως το απόγευμα της Τετάρτης 16/09, όπως καταγράφηκε από τον Ευρωπαϊκό μετεωρολογικό δορυφόρο Meteosat-11. Η επεξεργασία και οπτικοποίηση των δορυφορικών δεδομένων έγινε από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr. Στο ίδιο βίντεο με κίτρινα x φαίνονται και οι κεραυνοί που κατέγραψε το σύστημα ΖΕΥΣ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

Κακοκαιρία ΙΑΝΟΣ: Πρεμιέρα του Φθινοπώρου με ισχυρές βροχοπτώσεις και θυελλώδεις ανέμους

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος, Α. Καραγιαννίδης, Στ, Ντάφης, Ι. Κωλέτσης

ΕΑΑ-Πεντέλη, Τετάρτη 16 Σεπτεμβρίου 2020, 10:00

Σύμφωνα με τα νεότερα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr, καθώς και με διαθέσιμα προγνωστικά μοντέλα άλλων φορέων, η ατμοσφαιρική διαταραχή στην περιοχή της Κεντρικής Μεσογείου (βλ. δορυφορική εικόνα) αναμένεται βαθμιαία να ενισχυθεί σημαντικά, δημιουργώντας την κακοκαιρία ΙΑΝΟΣ η οποία θα επηρεάσει τη χώρα μας από την Πέμπτη 17/09. Κύρια χαρακτηριστικά του ΙΑΝΟΥ θα είναι οι έντονες βροχοπτώσεις, ιδιαίτερα στο Ιόνιο και τα νότια ηπειρωτικά τμήματα της χώρας, οι  καταιγίδες κατά τόπους και οι πολύ θυελλώδεις άνεμοι, ιδιαίτερα σε θαλάσσια τμήματα, όπου ενδέχεται να φτάσουν σε επίπεδα θύελλας.

Δορυφορική εικόνα του Ευρωπαϊκού μετεωρολογικού δορυφόρου “Meteosat-11” της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης για την Εκμετάλλευση των Μετεωρολογικών Δορυφόρων (EUMETSAT) την Τετάρτη 16/09/2020 στις 08:55. τοπική ώρα, επεξεργασμένη από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr. Με κόκκινες αποχρώσεις οι κορυφές των νεφών με θερμοκρασίες κάτω από -50 βαθμούς Κελσίου.

Επισημαίνεται ότι:

• Λόγω της αβεβαιότητας που παρουσιάζουν προγνωστικά οι μεταβατικές εποχές, και λόγω της παρούσας θέσης της ατμοσφαιρικής διαταραχής (βρίσκεται πάνω από θάλασσα), δεν είναι ακόμα σαφής η τροχιά που θα ακολουθήσει. Στο χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζονται τα 4 επικρατέστερα σενάρια σχετικά την τροχιά που θα ακολουθήσει το κέντρο του βαρομετρικού χαμηλού έως τις 03:00 τα ξημερώματα του Σαββάτου 19/09.

• Δεν είναι ακόμα σαφές αν ο ΙΑΝΟΣ θα αποκτήσει τροπικά χαρακτηριστικά και αν θα πληροί τις προϋποθέσεις ώστε να χαρακτηριστεί Μεσογειακός Κυκλώνας (διεθνώς γνωστά βαρομετρικά χαμηλά ως medicanes από την ένωση των λέξεων Mediterranean και hurricanes), κάτι ωστόσο που δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Η ομάδα πρόγνωσης του ΕΑΑ/ meteo.gr θα μελετά με προσοχή τα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία και θα σας ενημερώνει για την επερχόμενη καιρική μεταβολή με νεότερες ανακοινώσεις.

Νεότερα σχετικά με την κίνηση της ατμοσφαιρικής διαταραχής της Κεντρικής Μεσογείου

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος, Α. Καραγιαννίδης, Στ, Ντάφης, Ι. Κωλέτσης

ΕΑΑ-Πεντέλη, Τρίτη 15 Σεπτεμβρίου 2020, 12:00

Σύμφωνα με τα προγνωστικά μοντέλα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr, καθώς και άλλα διαθέσιμα προγνωστικά μοντέλα, η ατμοσφαιρική διαταραχή στην περιοχή της Κεντρικής Μεσογείου (βλ. δορυφορική εικόνα) στην οποία αναφερθήκαμε σε προηγούμενη ανακοίνωσή μας, αναμένεται τις επόμενες ημέρες να κινηθεί προς τη χώρα μας μεταφέροντας υγρές και ασταθείς αέριες μάζες. Ως αποτέλεσμα θα πρέπει να περιμένουμε την πρώτη φθινοπωρινή μεταβολή του καιρού από την Πέμπτη 17/09 με βροχές και τοπικές καταιγίδες.

Δορυφορική εικόνα του Ευρωπαϊκού μετεωρολογικού δορυφόρου “Meteosat-11” της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης για την Εκμετάλλευση των Μετεωρολογικών Δορυφόρων (EUMETSAT) στις 11:55. τοπική ώρα, επεξεργασμένη από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / meteo.gr. Με κόκκινες αποχρώσεις οι κορυφές των νεφών με θερμοκρασίες κάτω από -50 βαθμούς Κελσίου.

Επισημαίνεται ότι:

• Λόγω της αβεβαιότητας που παρουσιάζουν προγνωστικά οι μεταβατικές εποχές και λόγω της παρούσας θέσης της ατμοσφαιρικής διαταραχής (που βρίσκεται πάνω από θάλασσα), δεν είναι ακόμα σαφής η τροχιά που θα ακολουθήσει αλλά ούτε και η δυναμική που θα παρουσιάσει.
• Σε ορισμένα προγνωστικά μοντέλα διαφαίνεται ο σχηματισμός ενός ισχυρού βαρομετρικού χαμηλού με αρκετά έντονα φαινόμενα στη χώρα μας και κυρίως στα νότια τμήματά της.
• Υπαρκτή είναι η πιθανότητα σχηματισμού Μεσογειακού Κυκλώνα (διεθνώς γνωστά βαρομετρικά χαμηλά ως medicanes από την ένωση των λέξεων Mediterranean και hurricanes) με κίνηση προς τη χώρας μας, χωρίς ωστόσο ακόμα αυτό να αποτελεί το πιθανότερο σενάριο.

Η ομάδα πρόγνωσης του ΕΑΑ/ meteo.gr θα μελετά με προσοχή τα τελευταία διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία και θα σας ενημερώνει για την επερχόμενη καιρική μεταβολή σε επόμενες ανακοινώσεις.

Υψηλή δραστηριότητα καταιγίδων στην Κεντρική Μεσόγειο τη Δευτέρα 14 και την Τρίτη 15 Σεπτεμβρίου 2020

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, Δευτέρα 14 Σεπτεμβρίου 2020, 17:45

Μια ατμοσφαιρική διαταραχή στην περιοχή της Κεντρικής Μεσογείου προκαλεί ισχυρές και πολύωρες καταιγίδες τη Δευτέρα 14 Σεπτεμβρίου 2020. Μεγάλα ύψη βροχής καταγράφονται σε περιοχές της Νότιας Ιταλίας, της Μάλτας, της Τυνησίας και της Βορειοδυτικής Λιβύης, όπου οι καταιγίδες θα συνεχιστούν και την Τρίτη 15/09. Στο βίντεο παρουσιάζονται δορυφορικές εικόνες και ανιχνεύσεις ηλεκτρικών εκκενώσεων από το σύστημα ανίχνευσης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr «ZEUS» μέχρι το απόγευμα της Δευτέρας 14/09. 

Σχετικά με τα δημοσιεύματα του Τύπου τη Δευτέρα 14 Σεπτεμβρίου 2020 για την πιθανή δημιουργία Μεσογειακού Κυκλώνα (διεθνώς γνωστά βαρομετρικά χαμηλά ως medicanes από την ένωση των λέξεων Mediterranean και hurricanes) με κίνηση προς τη χώρας μας, πρέπει να τονίσουμε την μικρή πιθανότητα που υπάρχει γι’αυτό το σενάριο. Η πλειοψηφία των διαθέσιμων προγνωστικών μοντέλων δείχνει μη ευνοϊκές συνθήκες για τη δημιουργία ενός medicane στο Ιόνιο Πέλαγος και ειδικά κοντά στις ακτές της χώρας μας.

Το medicane είναι ένα σχετικά σπάνιο φαινόμενο που εμφανίζεται μία ή δύο φορές τον χρόνο και πρόκειται για ισχυρό βαρομετρικό συστήμα με πολλά κοινά με τους τροπικούς κυκλώνες. Κύριο χαρακτηριστικό των medicanes είναι οι θυελλώδεις άνεμοι που στροβιλίζονται γύρω από ένα «μάτι», συνοδευόμενοι από καταρρακτώδεις βροχές κοντά στο κέντρο του βαρομετρικού συστήματος και όχι στα θερμά και ψυχρά μέτωπα, όπως συνήθως συμβαίνει με τα κοινά βαρομετρικά χαμηλά της Μεσογείου. Σχηματίζονται κυρίως το φθινόπωρο ή νωρίς τον χειμώνα πάνω από τα σχετικά θερμά νερά της Μεσογείου, σε συνδυασμό με τον ψυχρότερο υπερκείμενο αέρα και αντλούν ενέργεια από τη δραστηριότητα των καταιγίδων. Το τελευταίο medicane που επηρέασε τη χώρα μας ήταν ο «Ξενοφών» στις 29 Σεπτεμβρίου 2018.

Ενισχυμένοι βοριάδες και πολύ αυξημένος κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιάς τη Δευτέρα 14/09

Σύνταξη άρθρου: Σ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος, Ι. Κωλέτσης  

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Δευτέρα 14 Σεπτεμβρίου 2020, 09:30                                   

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr, ενισχυμένοι άνεμοι βορείων διευθύνσεων θα επικρατήσουν τη Δευτέρα 14/09 κυρίως στο Αιγαίο, καθώς και σε περιοχές της ανατολικής και νότιας ηπειρωτικής χώρας και της Θράκης, όπως αποτυπώνεται στον Χάρτη 1.

Χάρτης 1. Εκτιμώμενες μέγιστες εντάσεις ανέμου τις μεσημεριανές ώρες της Δευτέρας 14/09/2020, σύμφωνα με το αριθμητικό μοντέλο πρόγνωσης καιρού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr.

Οι ενισχυμένοι άνεμοι θα έχουν ως αποτέλεσμα τον αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης και εξάπλωσης πυρκαγιάς σε μεγάλο τμήμα της ηπειρωτικής χώρας και των νησιών του Αιγαίου, σύμφωνα με τον καναδικό πυρο-μετεωρολογικό δείκτη (Χάρτης 2), ο οποίος υπολογίζεται από το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών / Meteo.gr και περιλαμβάνεται στις υπηρεσίες και στα προϊόντα που αναπτύχθηκαν στα πλαίσια του ερευνητικού προγράμματος DISARM.

Χάρτης 2. Καναδικός πυρο-μετεωρολογικός δείκτης για τη Δευτέρα 14/09/2020, όπως υπολογίστηκε από το αριθμητικό μοντέλο πρόγνωσης καιρού του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / Meteo.gr.   

Σε κανονικά για την εποχή επίπεδα η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Κυριακή 13 Σεπτεμβρίου 2020, 09:15

Σε κανονικά για την εποχή επίπεδα βρίσκεται η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας, όπως φαίνεται και στο Χάρτη 1, όπου παρουσιάζεται η απόκλιση της τιμής της από την μέση τιμή των ετών από 2008 έως 2018. Όπως φαίνεται σε αυτόν, στις περισσότερες θάλασσες της χώρας μας η απόκλιση είναι ίση με ±1 βαθμό και μόνο στην περιοχή των Δωδεκανήσων η θάλασσα είναι θερμότερη κατά 2 περίπου βαθμούς. 

Χάρτης 1. Η απόκλιση της θερμοκρασίας της επιφάνειας της θάλασσας από την μέση τιμή της περιόδου 2008-2018

Στο χάρτη 2 φαίνεται η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας. Όπως προκύπτει από αυτόν, η τιμή της κυμαίνεται μεταξύ 25 και 27 βαθμών στο Ιόνιο, μεταξύ 25 και 26 βαθμών στις ακτές της υπόλοιπης ηπειρωτικής χώρας, μεταξύ 25 και 27 στις ακτές της Κρήτης, μεταξύ 23 και 25 βαθμών στις θαλάσσιες περιοχές των περισσοτέρων νησιών του Αιγαίου και μεταξύ 27 και 28 βαθμών στα Δωδεκάνησα.

Χάρτης 2. Η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας

Οι καιρικές συνθήκες το Σαββατοκύριακο 12-13 Σεπτεμβρίου 2020

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Σάββατο 12 Σεπτεμβρίου 2020, 09:45

Ηλιοφάνεια με τοπικές μόνο νεφώσεις, κυρίως στο Αιγαίο, στην Εύβοια και στην Κρήτη, όπου και υπάρχει πιθανότητα για πρόσκαιρες, ασθενείς βροχές τοπικού χαρακτήρα, αναμένονται το Σάββατο 12/09. Την Κυριακή 13/09 τοπικές νεφώσεις και ενδεχομένως πρόσκαιρες, ασθενείς βροχές αναμένονται στη Θράκη, στο Αιγαίο, στην Εύβοια, στην Πελοπόννησο και στη Κρήτη. Οι βόρειοι άνεμοι στο Αιγαίο θα φτάνουν τοπικά τα 7 μποφόρ, ενώ στο Ιόνιο θα πνέουν από μεταβαλλόμενες διευθύνσεις και δεν θα ξεπερνούν τα 4 με 5 μποφόρ. Η θερμοκρασία το Σάββατο 12/09 θα φτάσει τους 37 βαθμούς στα δυτικά ηπειρωτικά και τους 34 στην υπόλοιπη χώρα. Ελαφρά χαμηλότερες τιμές αναμένονται την Κυριακή 13/09. Στο χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζεται η γεωγραφική κατανομή της μέγιστης θερμοκρασίας που αναμένουμε το Σάββατο 12/09 καθώς και η τιμή σε επιλεγμένες πόλεις.

Οι καλές καιρικές συνθήκες θα οδηγήσουν αρκετούς στις παραλίες. Σας προτρέπουμε να ενημερωθείτε για τις συνθήκες κολύμβησης σε αυτές μέσα από την ενότητα «ΧΑΡΤΗΣ ΠΑΡΑΛΙΩΝ». Στην ενότητα αυτή μπορείτε να βρείτε πληροφορίες όπως το βάθος, η πρόσβαση, η υποστήριξη ΑΜΕΑ και ο άνεμος που αναμένεται σε μεγάλο πλήθος παραλιών της χώρας μας. Στην εικόνα που ακολουθεί φαίνονται οι συνθήκες κολύμβησης που θα επικρατήσουν το μεσημέρι του Σαββάτου 12/09.

Στους 37 βαθμούς η μέγιστη θερμοκρασία την Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου 2020

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου 2020, 17:45

Σε υψηλά επίπεδα έφτασε κατά τόπους η θερμοκρασία την Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου 2020. Η υψηλότερη τιμή της καταγράφηκε στη Λίνδο και ήταν ίση με 37.3 βαθμούς. Στον πίνακα που ακολουθεί φαίνονται οι 8 υψηλότερες θερμοκρασίες που κατέγραψε το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr.

Η πρόγνωση εξάπλωσης πυρκαγιάς στην Ανάβυσσο Αττικής - 9 Σεπτεμβρίου 2020

Σύνταξη άρθρου: Θ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος, Σ.Ντάφης

ΕΑΑ-Πεντέλη, 10 Σεπτεμβρίου 2020

Στο βίντεο παρουσιάζεται η προσομοίωση της εξάπλωσης της πυρκαγιάς που εκδηλώθηκε νωρίς το μεσημέρι της Τετάρτης 9 Σεπτεμβρίου 2020 στην περιοχή μεταξύ Αναβύσσου και Κερατέας. Η προσομοίωση αποτελεί αποτέλεσμα της εφαρμογής του προγνωστικού συστήματος ταχείας απόκρισης IRIS, το οποίο αξιοποιείται επιχειρησιακά και αποκλειστικά από το Πυροσβεστικό Σώμα, στα πλαίσια μνημονίου συνεργασίας με το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (ΕΑΑ) και την επιχειρησιακή μονάδα ΜΕΤΕΟ. Στο βίντεο, εκτός από την εξάπλωση της πυρκαγιάς, παρουσιάζεται και το πεδίο του ανέμου (λευκά βέλη). Όπως φαίνεται, οι θυελλώδεις βορειανατολικοί άνεμοι έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην ταχεία εξάπλωση της πυρκαγιάς, σε συνδυασμό με την ξηρότητα της καύσιμης ύλης εξαιτίας της παρατεταμένης ανομβρίας στη χώρα μας.

Έως την Κρήτη φτάνει ο καπνός από την πυρκαγιά στην Κερατέα – Η εξέλιξη των ανέμων τις επόμενες ώρες

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 9 Σεπτεμβρίου 2020, 17:15

Ορατός από τον Ευρωπαϊκό μετεωρολογικό δορυφόρο Meteosat – 11 είναι ο καπνός από την πυρκαγιά στην Κερατέα. Όπως φαίνεται και στην εικόνα που ελήφθη στις 16:00 ώρα Ελλάδας, ο καπνός φτάνει έως τις βορειοδυτικές ακτές της Κρήτης.

Οι βόρειοι άνεμοι που πνέουν νωρίς το απόγευμα στην περιοχή αναμένεται να διατηρηθούν κατά τις επόμενες ώρες στα 5 έως 7 μποφόρ με κατά τόπους ισχυρότερες ριπές. Στους σχετικούς χάρτες παρουσιάζεται το πεδίο των ανέμων στην Αττική σύμφωνα με τα τελευταίες εκτιμήσεις του μοντέλου υψηλής ανάλυσης BOLAM του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr για τις 18:00 (αριστερά) και 21:00 (δεξιά).

Στα 148 χλμ/ώρα η μέγιστη ριπή ανέμου έως το μεσημέρι της Τετάρτης 9 Σεπτεμβρίου 2020

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 9 Σεπτεμβρίου 2020, 14:45

Θυελλώδεις (8 μποφόρ) έως πολύ θυελλώδεις (9 μποφόρ) βόρειοι άνεμοι πνέουν κατά τόπους στο Αιγαίο την Τετάρτη 09/09. Όπως αναμέναμε και σας ενημερώσαμε σχετικά στην προηγούμενη ανακοίνωσή μας, ισχυρότατες ριπές καταγράφονται σε περιοχές καναλισμού του ανέμου, όπως για παράδειγμα μεταξύ της Νότιας Εύβοιας και της Άνδρου. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο σταθμός της Παξιμάδας Καρύστου κατέγραψε ριπή 148 χλμ/ώρα στις 09:46. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr που κατέγραψαν τις ισχυρότερες ριπές ανέμου έως το μεσημέρι της Τετάρτης 09/09.

Καναλισμός του ανέμου στο Κεντρικό και Νότιο Αιγαίο - Θυελλώδεις άνεμοι τοπικά έως 9 μποφόρ

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Ι. Κωλέτσης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τρίτη 8 Σεπτεμβρίου 2020, 21:45

Ο συνδυασμός των υψηλών πιέσεων στα Βαλκάνια με τις χαμηλές πιέσεις στην Ανατολική Μεσόγειο θα έχει ως αποτέλεσμα το ενισχυμένο μελτέμι στο Αιγαίο και κυρίως στα κεντρικά και νότια τμήματα αυτού. Σύμφωνα με τα τελευταία προγνωστικά δεδομένα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr η έντασή του θα φτάνει τα 7 μποφόρ στο Βόρειο Αιγαίο ενώ στο Κεντρικό και Νότιο Αιγαίο θα φτάνει τα 8 και κατά τόπους τα 9 μποφόρ.

Σε περιοχές όπου ο άνεμος αναγκάζεται να περάσει μεταξύ νησιών ή ορεινών όγκων παρατηρούνται φαινόμενα «καναλισμού» με αποτέλεσμα τη σημαντική ενίσχυση του και την καταγραφή ιδιαίτερα ισχυρών ριπών. Από τα πιο συνήθη σημεία καναλισμού του ανέμου στο Αιγαίο είναι οι περιοχές μεταξύ Νότιας Εύβοιας και Άνδρου, αυτή μεταξύ Πάρου και Νάξου καθώς και αυτή μεταξύ Ανατολικής Κρήτης και Κάσου. Καναλισμός επίσης παρατηρείται μεταξύ των ορεινών όγκων της Κρήτης με αποτέλεσμά την τοπική ενίσχυση του ανέμου και στην υπήνεμη (νότια) πλευρά του νησιού. Στην εικόνα που ακολουθεί και παρουσιάζει την ταχύτητα και τη διεύθυνση του ανέμου το πρωί της Τετάρτης 09/09 φαίνεται ότι τα φαινόμενα καναλισμού αναμένεται να δώσουν ανέμους που θα φτάνουν τα 9 μποφόρ μεταξύ Νότιας Εύβοιας και Άνδρου, μεταξύ Ανατολικής Κρήτης και Κάσου και τοπικά στα νότια της Κρήτης.