Καιρική ανασκόπηση του 2023: Τα ρεκόρ των μετεωρολογικών σταθμών του ΕΑΑ και άλλα αξιοσημείωτα στοιχεία του έτους

Σύνταξη/Επιμέλεια: Κ. Λαγουβάρδος, Β. Κοτρώνη, Χ, Πετρόπουλος, Κ. Παπαγιαννάκη, Σ. Ντάφης, Γ. Κύρος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τρίτη 2 Ιανουαρίου 2024, 14:00

Όπως κάθε χρόνο, έτσι και φέτος, συγκεντρώσαμε και σας παρουσιάζουμε τα ρεκόρ βροχόπτωσης και θερμοκρασιών για το 2023, σύμφωνα με τις καταγραφές του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του meteo.gr/Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, καθώς και άλλα αξιοσημείωτα μετεωρολογικά στοιχεία του έτους.

Ξεκινώντας ας δώσουμε κάποια αξιοσημείωτα αριθμητικά μεγέθη:

• 46,4 βαθμοί Κελσίου, η υψηλότερη θερμοκρασία του έτους στο Γύθειο, στις 23 Ιουλίου 2023 (καύσωνας Κλέων).
• -14,8 βαθμοί Κελσίου, η χαμηλότερη θερμοκρασία του έτους (εκτός χιονοδρομικών κέντρων και δολινών) στη Βωβούσα Ιωαννίνων, στις 8 Φεβρουαρίου 2023 (κακοκαιρία Βαρβάρα)
• -23,9 βαθμοί Κελσίου στη δολίνη Βαθυστάλου Παρνασσού στις 12 Φεβρουαρίου 2023.
• 760 χιλιοστά το μεγαλύτερο ημερήσιο ύψος βροχής του έτους (αλλά και η μεγαλύτερη ημερήσια τιμή που έχει καταγραφεί ποτέ στη χώρα μας) στη Ζαγορά Πηλίου (κακοκαιρία Δανιήλ).
• 3210 χιλιοστά ετήσιο ύψος βροχής στα Θεοδώριανα Άρτας.
• 5 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού στη λεκάνη απορροής του Πηνειού (η οποία καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος των τριών περιφερειακών ενοτήτων Λάρισας, Καρδίτσας, και Τρικάλων) κατά τη διάρκεια της κακοκαιρίας Δανιήλ. Ο όγκος αυτός του νερού είναι προσεγγιστικά το νερό που καταναλώνει το σύνολο της Αττικής σε 14 χρόνια.
• 1.740.000 στρέμματα καμένων εκτάσεων μέσα στην αντιπυρική περίοδο του 2023, η δεύτερη υψηλότερη έκταση από το 2000 (οι καμένες εκτάσεις το 2007 ήταν 2.710.000 στρέμματα).
• 34 καιρικά γεγονότα με σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις σημειώθηκαν μέσα στο 2023, αριθμός μεγαλύτερος του μέσου όρου της περιόδου 2000-2023 (Δείτε αναλυτικά εδώ).
• 25 ανθρώπινες απώλειες μέσα στο 2023, αριθμός μεγαλύτερος του μέσου όρου της περιόδου 2000-2023. 

Στον χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 10 μεγαλύτερες μέγιστες και οι 10 μικρότερες ελάχιστες θερμοκρασίες (πλην χιονοδρομικών κέντρων και δολινών) για το 2023.

Στον χάρτη που ακολουθεί παρουσιάζονται τα 10 μεγαλύτερα και τα 10 μικρότερα ετήσια ύψη βροχόπτωσης για το 2023.

Πέραν των παραπάνω αριθμών, οι δώδεκα μήνες  του έτους είχαν τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

Ο Ιανουάριος ήταν ένας πολύ θερμός μήνας με πολύ σημαντικές θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας από τις κανονικές τιμές σε όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας.

Το κύριο καιρικό χαρακτηριστικό του Φεβρουαρίου ήταν η κακοκαιρία ΒΑΡΒΑΡΑ με ισχυρές χιονοπτώσεις σε πολλές περιοχές της χώρας, συμπεριλαμβανομένης της Αττικής και της  στην πόλη της Αθήνας.

Ο Μάρτιος ήταν ένας μήνας με θερμοκρασίες ελαφρώς υψηλότερες από τις κανονικές τιμές.

Ο Απρίλιος ήταν ένας μήνας με θερμοκρασίες χαμηλότερες από τις κανονικές τιμές.

Ο Μάιος ήταν ένας μήνας με θερμοκρασίες πολύ χαμηλότερες από τις κανονικές τιμές, με πολλές βροχές σε ολόκληρη τη χώρα.

Ο Ιούνιος ήταν ένας μήνας με θερμοκρασίες χαμηλότερες από τις κανονικές τιμές, με πολλές βροχές σε ολόκληρη τη χώρα.

Ο Ιούλιος ήταν ένας πολύ θερμός μήνας με πολύ σημαντικές θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας από τις κανονικές τιμές σε όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας.  Από τις 12 ως τις 27 Ιουλίου ο καύσωνας Κλέων επηρέασε όλη τη χώρα, ο μεγαλύτερος σε διάρκεια καύσωνας που έχει σημειωθεί πότε στην Ελλάδα. Μεγάλες δασικές πυρκαγιές εκδηλώθηκαν στη Ρόδο και την Αττική.

Ο Αύγουστος ήταν ένα μήνας με θερμοκρασίες ελαφρώς υψηλότερες των κανονικών τιμών, ενώ ο αριθμός των ημερών με ισχυρό μελτέμι στο Αιγαίο ήταν πολύ κοντά στις κανονικές τιμές. Πολύ μεγάλης διάρκειας δασική πυρκαγιά σημειώθηκε στη Ροδόπη και στον Έβρο, καίγοντας συνολικά πάνω από 900.000 στρέμματα.

Οι δύο κακοκαιρίες, Δανιήλ και Ηλίας ήταν το κύριο χαρακτηριστικό του Σεπτεμβρίου. Ειδικά στην κακοκαιρία Δανιήλ, σημειώθηκαν ρεκόρ ημερήσιας βροχής και συνόλου κακοκαιρίας, με ύψη που ποτέ δεν είχαν σημειωθεί στη χώρα μας.

Ο Οκτώβριος ήταν ένας επίσης πολύ θερμός μήνας με πολύ σημαντικές θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας από τις κανονικές τιμές σε όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας. Ήταν επίσης πολύ ξηρός.

Ο Νοέμβριος ήταν ένας θερμός μήνας με σημαντικές θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας από τις κανονικές τιμές σε όλα τα γεωγραφικά διαμερίσματα της χώρας.

Ο Δεκέμβριος ήταν ένας μήνας με θερμοκρασίες ελαφρώς πάνω από τις κανονικές τιμές, με αρκετές βροχές κυρίως στα ανατολικά και νότια της χώρας.

Οι ελάχιστες θερμοκρασίες το πρωί της Τρίτης 2 Ιανουαρίου 2024

Σύνταξη άρθρου: Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ - Πεντέλη, Τρίτη 2 Ιανουαρίου 2024, 09:00

Υψηλές για την εποχή ήταν οι ελάχιστες θερμοκρασίες στη χώρα μας το πρωί της Τρίτης 02/01. Η ελάχιστη θερμοκρασία σημειώθηκε στο Οχυρό Νευροκοπίου και ήταν ίση με -1.2 °C. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 8 χαμηλότερες θερμοκρασίες που κατέγραψαν οι σταθμοί του δικτύου του meteo.gr / Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

Ερωτηματολόγιο: H Κλιματική Αλλαγή από τη δική σας οπτική

Πατήστε εδώ για το ερωτηματολόγιο

Ο θερμότερος Δεκέμβριος τα τελευταία 15 χρόνια σε Βόρεια Ελλάδα, Θεσσαλία, Κρήτη, και Νησιά Αιγαίου

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Γ. Κύρος, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, Δευτέρα 1 Ιανουαρίου 2024, 08:30

Σύμφωνα με το δίκτυο 52 μετεωρολογικών σταθμών του meteo.gr του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) που λειτουργούν ανελλιπώς από το 2010 μέχρι σήμερα, τον φετινό Δεκέμβριο η μέση τιμή των μεγίστων ημερήσιων θερμοκρασιών κυμάνθηκε σε ακραία υψηλά επίπεδα σχεδόν στο σύνολο της χώρας, σε σχέση με τον μέσο όρο της περιόδου 2010-2019.

Ο φετινός Δεκέμβριος χαρακτηρίστηκε από πολλές ημέρες με θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας και ήταν ο πιο θερμός Δεκέμβριος από το 2010. Στη Βόρεια Ελλάδα, στη Θεσσαλία, και στα νησιά του Αιγαίου καταγράφηκαν οι μεγαλύτερες θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας, με τις μέσες μηνιαίες τιμές να κυμαίνονται έως και 3,3 °C πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα. Εξαιρετικά θερμός ήταν και για τη Στερεά Ελλάδα (+2,4 °C).

Ο χάρτης δείχνει τις αποκλίσεις της μέσης μέγιστης θερμοκρασίας τον Δεκέμβριο 2023 ανά γεωγραφικό διαμέρισμα.

Το επόμενο γράφημα παρουσιάζει την κατάταξη του μήνα Δεκέμβρίου ανά έτος, ανάλογα με τη μέση μηνιαία τιμή της μέγιστης θερμοκρασίας. Για τη Βόρεια Ελλάδα, τη Θεσσαλία, την Κρήτη και τα υπόλοιπα νησιά του Αιγαίου ήταν ο πιο θερμός μήνας τα τελευταία 15 χρόνια, και για τη Στερεά Ελλάδα και την Πελ/νησο ο 2ος πιο θερμός. Μεταξύ 13 και 15 Δεκεμβρίου εκδηλώθηκαν οι μεγαλύτερες θετικές αποκλίσεις θερμοκρασίας, της τάξης των 12-14 °C πάνω από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα.

Στη Θεσσαλία ο Δεκέμβριος του 2023 ήταν κατά 1.1 °C θερμότερος από τον αντίστοιχο του 2022, τον αμέσως προήγουμενο θερμότερο Δεκέμβρη από το 2010. 

Στην Αθήνα, η μέση μηνιαία τιμή απόκλισης της μέγιστης θερμοκρασίας ήταν +2,3 °C, με 26 από τις 31 ημέρες του μήνα να είναι θερμότερες από τα κανονικά για την εποχή επίπεδα. Στη Θεσσαλονίκη, 24 ημέρες του μήνα ήταν θερμότερες από τη μέση τιμή της περιόδου 2010-2019, όπου η μέση μέγιστη θερμοκρασία του μήνα κυμάνθηκε +2,2 ºC πάνω από τα κανονικά επίπεδα. Στον Άγιο Νικόλαο της Κρήτης και στη Λίνδο της Ρόδου παρατηρήθηκαν οι περισσότερες ημέρες με θετική απόκλιση θερμοκρασίας (27 ημέρες).

Στο τελευταίο γράφημα εμφανίζονται οι τιμές των αποκλίσεων και για τους 52 μετεωρολογικούς σταθμούς. 

Συνολικά το 2023 καταγράψαμε θετικές αποκλίσεις μεγίστων θερμοκρασιών τους 9 από τους 12 μήνες του έτους στη Βόρεια Ελλάδα, τους 8 μήνες σε Θεσσαλία και Κρήτη, και τους 7 μήνες στην υπόλοιπη χώρα. Πιο αναλυτικά στοιχεία για το έτος 2023 θα παρουσιαστούν σε επόμενο άρθρο. 

Μπορείτε να βλέπετε τις αποκλίσεις των τιμών της μέγιστης θερμοκρασίας ανά περιφέρεια και ανά μήνα από τη σελίδα μας πατώντας εδώ. 

Οι ελάχιστες θερμοκρασίες της Κυριακής 31 Δεκεμβρίου 2023

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Κυριακή 31 Δεκεμβρίου 2023, 09:00

Στους -2.6 °C έπεσε η θερμοκρασία στο Νευροκόπι το πρωί της Κυριακής 31/12, τιμή που αποτελεί την ελάχιστη της ημέρας για τη χώρα. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 8 χαμηλότερες θερμοκρασίες που κατέγραψαν οι σταθμοί του δικτύου του meteo.gr / Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

Παραμονή πρωτοχρονιάς με υψηλές θερμοκρασίες στα νότια – Στους 20 °C ο υδράργυρος

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Κυριακή 31 Δεκεμβρίου 2023, 19:45

Θερμοκρασίες που κυμάνθηκαν στους 19-20 °C σημειώθηκαν την τελευταία ημέρα του 2023 σε περιοχές της νότιας χώρας, με την υψηλότερη μέγιστη θερμοκρασία να καταγράφεται στο Λέντα Ηρακλείου με 20,3 °C. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr οι οκτώ υψηλότερες μέγιστες θερμοκρασίες της ημέρας παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα.

Οι ελάχιστες θερμοκρασίες του Σαββάτου 30 Δεκεμβρίου 2023

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Σάββατο 30 Δεκεμβρίου 2023, 08:30

Στους -5.1 °C έπεσε η θερμοκρασία στο Νέο Καύκασο Φλώρινας το πρωί του Σαββάτου 30/12, τιμή που αποτελεί την ελάχιστη της ημέρας για τη χώρα. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 8 χαμηλότερες θερμοκρασίες που κατέγραψαν οι σταθμοί του δικτύου του meteo.gr / Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

Οι ελάχιστες θερμοκρασίες της Παρασκευής 29 Δεκεμβρίου 2023

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Παρασκευή 29 Δεκεμβρίου 2023, 09:30

Κοντά στους -5 °C έπεσε η θερμοκρασία το πρωί της Παρασκευής 29/12. Πιο συγκεκριμένα και σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του meteo.gr / Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών η ελάχιστη τιμή της ήταν ίση με -4.9 °C και σημειώθηκε στα Γρεβενά. Στον σχετικό πίνακα παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου που κατέγραψαν τις χαμηλότερες θερμοκρασίες το πρωί της Παρασκευής 29/12.

Καιρικά επεισόδια με κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις στην Ελλάδα την περίοδο 2000–2023

Σύνταξη άρθρου: Κ. Παπαγιαννάκη, Κ. Λαγουβάρδος, Γ. Κύρος

Ε.Α.Α – Πεντέλη, Τετάρτη 27 Δεκεμβρίου 2023, 12:00

Με αφορμή την διάχυτη ανησυχία πολιτείας και πολιτών για τα έντονα καιρικά φαινόμενα λόγω των συνεπαγόμενων κοινωνικο-οικονομικών επιπτώσεων, η μονάδα METEO του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΙΕΠΒΑ/ΕΑΑ) παραθέτει επικαιροποιημένο το ιστορικό των καιρικών επεισοδίων που έπληξαν την Ελλάδα την περίοδο από το 2000 έως σήμερα. Πηγή είναι η βάση δεδομένων που έχει αναπτύξει η μονάδα METEO με καιρικά επεισόδια με κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις στην Ελλάδα, μία λιγότερο λεπτομερής εκδοχή της οποίας είναι διαθέσιμη online στο meteo.gr (https://meteo.gr/weather_cases.cfm), αλλά και σε online διαδραστικό χάρτη (https://meteo.gr/weatherEvents.cfm).

Στην Ελλάδα, από το 2000 έως σήμερα, καταγράφηκαν 580 καιρικά επεισόδια με αρνητικές κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις και 285 ανθρώπινες απώλειες από διάφορα φαινόμενα (κυρίως πλημμύρες, κεραυνούς, ανεμοθύελλες). Το Σχήμα 1 παρουσιάζει την ετήσια εξέλιξη του πλήθους καιρικών επεισοδίων με κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις. 

Σχήμα 1. Πλήθος καιρικών επεισοδίων με κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις ανά έτος, για την περίοδο 2000-2023.

Τα Σχήματα 2 & 3 παρουσιάζουν σε χάρτες το πλήθος των καιρικών επεισοδίων που έπληξαν κάθε νομό και τις ανθρώπινες απώλειες ανά νομό για την περίοδο 2000-2023.

Σχήμα 2. Γεωγραφική κατανομή του πλήθους καιρικών επεισοδίων ανά νομό, την περίοδο 2000-2023. Η Αττική, ως ο πολυπληθέστερος νομός, χωρίζεται σε 4 γεωγραφικές περιοχές.

Σχήμα 3. Γεωγραφική κατανομή ανθρώπινων απωλειών από καιρικά φαινόμενα ανά νομό, την περίοδο 2000-2023.

Από τα 580 καιρικά επεισόδια, το 35% αυτών προκάλεσαν σοβαρές κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις κατηγορίας 3 (σε κλίμακα 1-3). Στην κατηγορία 3, κατατάσσονται επεισόδια που έχουν είτε πλήξει σοβαρά μεγάλο μέρος της χώρας, είτε έχουν προκαλέσει απώλειες ζωής (περισσότερες πληροφορίες: https://meteo.gr/weather_cases.cfm). 

Μεταβολή των δεδομένων της 24-ετούς περιόδου 2000-2023 συγκρίνοντας τις 12-ετίες (2 ίσες περιόδους)

Για την κατανόηση της μεταβολής των δεδομένων μέσα στην περίοδο των τελευταίων 24 ετών, το Σχήμα 4 συγκρίνει τα σύνολα μεταξύ των δύο 12-ετών περιόδων.

Σχήμα 4. Μεταβολή ανά 12-ετία: πλήθους καιρικών επεισοδίων με κοινωνικο-οικονομικές επειπτώσεις, επεισοδίων με σοβαρές επιπτώσεις κατηγορίας 3, και απωλειών ζωής από καιρικά επεισόδια.

Τα βασικά συμπεράσματα συνοψίζονται παρακάτω:

• Συνολικά καιρικά επεισόδια με κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις

Την 1η 12-ετία καταγράφηκαν συνολικά 215 επεισόδια (~18 κατά μέσο όρο ετησίως) και την 2η 12-ετία καταγράφηκαν 365 επεισόδια (~30 κατά μέσο όρο ετησίως). Επομένως, το 2ο μισό της περιόδου 2000-2023 είχαμε 70% αύξηση στα καιρικά επεισόδια σε σχέση με το 1ο μισό της περιόδου. 

• Καιρικά επεισόδια με σοβαρές κοινωνικο-οικονομικές επιπτώσεις (κατηγορίας 3)

Την 1η 12-ετία καταγράφηκαν 84 σοβαρά επεισόδια (7 κατά μέσο όρο ετησίως) και την 2η 12-ετία καταγράφηκαν 121 σοβαρά επεισόδια (~10 κατά μέσο όρο ετησίως). Επομένως, το 2ο μισό της περιόδου 2000-2023 είχαμε 44% αύξηση στα καιρικά επεισόδια με σοβαρές επιπτώσεις (κατηγορίας 3) σε σχέση με το 1ο μισό της περιόδου. 

• Απώλειες ζωής από καιρικά επεισόδια

Την 1η 12-ετία καταγράφηκαν 103 απώλειες ζωής (~9 κατά μέσο όρο ετησίως) και την 2η 12-ετία καταγράφηκαν 182 απώλειες ζωής (~15 κατά μέσο όρο ετησίως). Επομένως, το 2ο μισό της περιόδου 2000-2023 είχαμε 77% αύξηση στους θανάτους από καιρικά επεισόδια σε σχέση με το 1ο μισό της περιόδου.

Οι ελάχιστες θερμοκρασίες της Τετάρτης 27 Δεκεμβρίου 2023

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 27 Δεκεμβρίου 2023, 08:30

Στους -3.9 °C έπεσε η θερμοκρασία στα Γρεβενά το πρωί της Τετάρτης 27/12, τιμή που αποτελεί την ελάχιστη της ημέρας για τη χώρα. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 8 χαμηλότερες θερμοκρασίες που κατέγραψαν οι σταθμοί του δικτύου του meteo.gr / Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

Οι ελάχιστες θερμοκρασίες της Τρίτης 26 Δεκεμβρίου 2023

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τρίτη 26 Δεκεμβρίου 2023, 10:00

Στους -4.6 °C έπεσε η θερμοκρασία στη Βουτύρο Καρπενησίου το πρωί της Τρίτης 26/12, τιμή που αποτελεί την ελάχιστη της ημέρας για τη χώρα. Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζονται οι 8 χαμηλότερες θερμοκρασίες που κατέγραψαν οι σταθμοί του δικτύου του meteo.gr / Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών.

Χριστούγεννα με ανοιξιάτικες θερμοκρασίες – Στους 22 °C ο υδράργυρος

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Δευτέρα 25 Δεκεμβρίου 2023, 16:45

Θερμοκρασίες που κυμάνθηκαν στους 20-22 °C σημειώθηκαν σε πολλές περιοχές της χώρας μας τα Χριστούγεννα, με την υψηλότερη μέγιστη θερμοκρασία να καταγράφεται στον Αλικιανό Χανίων με 22,1 °C. Σύμφωνα με το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr οι οκτώ υψηλότερες μέγιστες θερμοκρασίες των Χριστουγέννων, παρουσιάζονται στον παρακάτω πίνακα.

Ηλιοφάνεια και υψηλές θερμοκρασίες ανήμερα των Χριστουγέννων

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Κυριακή 24 Δεκεμβρίου 2023, 10:00

Ηλιοφάνεια και υψηλές θερμοκρασίες θα επικρατήσουν ανήμερα των Χριστουγέννων, σύμφωνα με τα τελευταία προγνωστικά δεδομένα του meteo.gr / Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών. Λίγες τοπικές νεφώσεις θα υπάρχουν κυρίως στις νησιωτικές περιοχές και στα δυτικά ηπειρωτικά ενώ μετά το απόγευμα υπάρχει ενδεχόμενο σποραδικών βροχών στο Ιόνιο και στο Ανατολικό Αιγαίο. Αιτία είναι η επικράτηση ζωνικής κυκλοφορίας και υψηλών πιέσεων στην περιοχή της Μεσογείου και μεγάλου μέρους της Ευρώπης και η μεταφορών θερμών αερίων μαζών. Στον σχετικό χάρτη παρουσιάζεται η απόκλιση της θερμοκρασίας από την μέση τιμή της περιόδου 1979-2010 σε ύψος περίπου 1500 μέτρων το μεσημέρι των Χριστουγέννων, (Δεύτερα 25/12). Με πορτοκαλί/κόκκινο σκιάζονται οι περιοχές όπου η θερμοκρασία θα είναι υψηλότερη της μέσης κλιματικής τιμής και με γαλάζιο/μπλε οι περιοχές όπου θα είναι χαμηλότερη. Σε αυτόν φαίνονται χαρακτηριστικά οι θερμότερες αέριες μάζες πάνω την Ευρώπη και τη Μεσόγειο. Σημειώνεται ότι η τελική διαμόρφωση της θερμοκρασίας κοντά το έδαφος επηρεάζεται από μεγάλο πλήθος παραγόντων όπως η νέφωση, τα φαινόμενα, η κάλυψη του εδάφους, ο άνεμος κλπ.

Αποτέλεσμα της μεταφοράς θερμότερων αερίων μαζών προς τη χώρα μας θα είναι οι υψηλές θερμοκρασίες που θα φτάνουν τους 16-18 °C στα βόρεια και δυτικά ηπειρωτικά και στο Ιόνιο, τους 17-20 °C στα υπόλοιπα ηπειρωτικά και στο Κεντρικό και Βόρειο Αιγαίο και τους 19-21 °C στα Δωδεκάνησα και την Κρήτη. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η θερμοκρασία στο κέντρο των Αθηνών αναμένεται να φτάσει τους 18-19 °C, στο κέντρο της Θεσσαλονίκης τους 16-17 °C, στην Πάτρα τους 17-18 °C, στη Λάρισα τους 16-17 °C και στο Ηράκλειο τους 20-21 °C.

Η ορατότητα κατά τόπους στα ηπειρωτικά και στο Ιόνιο θα είναι περιορισμένη και θα σχηματιστούν ομίχλες, τόσο έως το πρωί όσο και προς το τέλος του εικοσιτετραώρου. Οι νότιοι άνεμοι στο Αιγαίο δεν θα ξεπερνούν τα 5 μποφόρ.

Η επιστημονική/συντακτική ομάδα του meteo.gr σας εύχεται Καλά Χριστούγεννα.

Ξεπέρασε τους 22 °C η θερμοκρασία το Σάββατο 23 Δεκεμβρίου 2023

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Σάββατο 23 Δεκεμβρίου 2023, 16:15

Υψηλές για την εποχή θερμοκρασίες σημειώθηκαν το Σάββατο 23/12 με τη μέγιστη να καταγράφεται στη Στυλίδα Φθιώτιδας (22.4 °C). Στον σχετικό πίνακα παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του meteo.gr / Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών που κατέγραψαν τις υψηλότερες θερμοκρασίες το μεσημέρι του Σαββάτου 23/12.

Σημαντική μείωση της πιθανότητας χιονόστρωσης ανήμερα Χριστουγέννων στην Ελλάδα σε σχέση με την περίοδο 1991-2000

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Ι. Μασλουμίδης, Γ. Κύρος, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ-Πεντέλη, Παρασκευή 22 Δεκεμβρίου 2023, 12:00

Η περίοδος των Χριστουγέννων είναι συνυφασμένη με χιονισμένα τοπία σε χώρες βορειότερου γεωγραφικού πλάτους από τη χώρα μας, όμως στο παρελθόν δεν ήταν λίγες οι περιπτώσεις που το χιόνι παρέμενε στο έδαφος ανήμερα των Χριστουγέννων σε περιοχές με χαμηλό υψόμετρο της Ελλάδας.

Ο πρώτος χάρτης δείχνει την πιθανότητα χιονοκάλυψης στις 25 Δεκεμβρίου, βάση των δεδομένων αριθμητικού μοντέλου της ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Copernicus από το 1991 μέχρι σήμερα. Παρατηρούμε ότι στην Πίνδο πάνω από το 80 % των ετών την περίοδο 1991-2022 το χιόνι κάλυπτε την οροσειρά, όπως και τις υπόλοιπες ορεινές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και τον Όλυμπο. Στις υπόλοιπες περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας η πιθανότητα χιονοκάλυψης είναι 30-50 % και στην Κεντρική Μακεδόνια το ποσοστό πέφτει κάτω από το 20 %. Μεγάλες χωρικές διαφορές παρατηρούνται στη Θεσσαλία, στην Ανατολική Μακεδονία και την Θράκη, όπου η πιθανότητα χιονοκάλυψης είναι από 0-5 % σε παραθαλάσσια τμήματα, έως 30 % σε ημιορεινές περιοχές. 

Χάρτης 1. Πιθανότητα χιονοκάλυψης στην Ελλάδα (%) την περίοδο 1991-2022 βάσει των δεδομένων CERRA-Land από την ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus. 

Η πιο εκταταμένη χιονοκάλυψη ανήμερα των Χριστουγέννων σημειώθηκε το 2001 όταν πάνω από το 60 % της χερσαίας έκτασης της χώρας μας ήταν καλυμμένο με χιόνι. Αντίθετα, η πιο περιορισμένη χιονοκάλυψη παρατηρήθηκε πέρυσι τα Χριστούγεννα του 2022. 

Αναλύοντας τα ίδια δεδομένα χιονοκάλυψης ανά δεκαετία, παρατηρούμε ότι κατά την περίοδο 2011-2020 το ποσοστό μείωσης της χιονοκάλυψης σε σχέση με τις δεκαετίες 1991-2000 και 2001-2010 είναι σημαντικό. Ειδικότερα, την περιόδο 2011-2020 τη μεγαλύτερη μείωση παρατηρούμε στη Δυτική Μακεδονία, όπου η χιονοκάλυψη ανήμερα των Χριστουγέννων έχει μειωθεί έως και 50 % την τελευταία δεκαετία, σε σχέση με την περίοδο 1991-2000. Σε όλες τις ορεινές περιοχές της χώρας μας παρατηρείται μείωση της πιθανότητας χιονοκάλυψης, όχι μόνο τα Χριστούγεννα, αλλά γενικότερα τους χειμερινούς μήνες. 

Χάρτης 2. Μεταβολή της πιθανότητας χιονοκάλυψης στην Ελλάδα (%) την περίοδο 2011-2020 σε σχέση με την περιόδο 1991-2000, βάσει των δεδομένων CERRA-Land από την ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus. 

Φέτος η έκταση της χιονοκάλυψης που θα έχουμε τα Χριστούγεννα θα είναι λίγο χαμηλότερα από τον μέσο όρο των τελευταίων 10 ετών, δηλαδή μόνο στα ορεινά άνω των 1.000 μ υψόμετρο, αλλά αρκετά περιορισμένη σε σχέση με την περίοδο 1991-2010.  

Η εργασία αυτή χρηματοδοτείται από το European Climate Foundation στο πλαίσιο του έργου SNOWCLIM (ECF-G-2308-66609).