Ξεκινά η επιχειρησιακή εφαρμογή του "Δείκτη Επικινδυνότητας Επεισοδίου Βροχόπτωσης (RPI)" στην Ελλάδα

Σύνταξη άρθρου: Μονάδα ΜΕΤΕΟ

ΕΑΑ-Πεντέλη, 15 Ιανουαρίου 2022, 16:00

Από τις αρχές του 2022, η μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών ξεκινά την κατηγοριοποίηση των κακοκαιριών οι οποίες αναμένεται να προκαλέσουν μεγάλα ύψη βροχής. Η μεθοδολογία που αναπτύχθηκε και θα εφαρμοστεί βασίζεται στον υπολογισμό ενός δείκτη ο οποίος ονομάζεται "Δείκτης Επικινδυνότητας Επεισοδίου Βροχόπτωσης - (Regional Precipitation Index - RPI)". Ο δείκτης λαμβάνει θετικές τιμές όταν αναμένεται βροχή σε κάποια περιοχή της χώρας.  Από την τιμή του δείκτη καθορίζεται το επίπεδο/κατηγορία της αναμενόμενης κακοκαιρίας. 

Ο  υπολογισμός του δείκτη RPI λαμβάνει υπόψη του:

• Το αναμενόμενο ύψος βροχής μέσα σε ένα 24ωρο, όπως αυτό προβλέπεται από ένα  σύνολο μετεωρολογικών μοντέλων υψηλής ανάλυσης τα οποία εφαρμόζει και διαθέτει η μονάδα ΜΕΤΕΟ.
• Τη χωρική έκταση των περιοχών όπου  η αναμενόμενη βροχή 24ώρου υπερβαίνει ένα όριο το οποίο έχει καθοριστεί από την κλιματολογική ανάλυση των βροχοπτώσεων στη χώρα μας την τελευταία τριακονταετία.
• Τον πληθυσμό που θα επηρεάσει η αναμενόμενη βροχόπτωση.

Πριν την εφαρμογή της νέας μεθόδου κατηγοριοποίησης των ισχυρών βροχοπτώσεων, προηγήθηκε ενδελεχής μελέτη ισχυρών κακοκαιριών της τελευταίας τριακονταετίας (1991-2020). Εντοπίστηκαν 1374 ημέρες μέσα στο διάστημα 1991-2020 με θετικό δείκτη RPI, αριθμός που αντιστοιχεί στο 12.5% των ημερών της τριακονταετίας. Η στατιστική ανάλυση οδήγησε στη διαμόρφωση πέντε κατηγοριών ταξινόμησης των κακοκαιριών, όπως διακρίνεται και  στον παρακάτω πίνακα και σχήμα: 

Για παράδειγμα, πρόσφατες κακοκαιρίες όπως ο Ιανός (18 Σεπτεμβρίου 2020), ο Ξενοφών/Ζορμπάς (29 Σεπτεμβρίου 2018),  η Ευρυδίκη (16 Νοεμβρίου 2017, πλημμύρες στη Μάνδρα) και  ο Γηρυόνης (25 Νοεμβρίου 2017 με τέσσερις νεκρούς), με βάση το δείκτη RPI κατατάσσονται στην κατηγορία 5 (Ακραία). Επίσης στην ίδια κατηγορία κατατάσσονται και οι πρόσφατες κακοκαιρίες Μπάλλος και Διομήδης.

Ανάλογες προσεγγίσεις κατηγοριοποίησης κακοκαιριών ακολουθούνται στις ΗΠΑ, με έμφαση στην κατανομή του ύψους χιονιού, κυρίως στα ανατολικά τμήματα της χώρας.

Από τον Ιανουάριο του 2022 στις ανακοινώσεις για επερχόμενες κακοκαιρίες θα δίνεται και η εκτιμώμενη κατηγορία της επικινδυνότητας της αναμενόμενης βροχής.

Όπως όλες οι νέες προσεγγίσεις έτσι και η συγκεκριμένη της κατηγοριοποίησης θα έχει μια περίοδο δοκιμαστικής επιχειρησιακής λειτουργίας ώστε να εντοπιστούν δυσλειτουργίες και προβλήματα στην εφαρμογή της μεθόδου.

Η εφαρμογή αυτή αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του έργου EXCLIMATE-GR (Grant Agreement: G-2111-63060) το οποίο χρηματοδοτείται από το European Climate Foundation.