Τι είναι το βιομηχανικό χιόνι;

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

Τις πρώτες ημέρες του Δεκεμβρίου 2019 παρατηρήθηκε ένα παράξενο φαινόμενο στη Βόρεια Γαλλία η οποία βρίσκεται υπό την επιρροή καιρικών συστημάτων υψηλής ατμοσφαιρικής πίεσης. Τα πάντα είναι λευκά σε περιοχές της περιφέρειας Oise λίγο βορειότερα του Παρισιού όπου πυκνή ομίχλη δεν αφήνει τη θερμοκρασία να ξεπεράσει τους 0°C, οδηγώντας την επιφανειακή θερμοκρασιακή αναστροφή σε καθημερινή ενίσχυση. Εκτός από την πάχνη, ένα άλλο ενδιαφέρον φαινόμενο βρίσκεται σε εξέλιξη! Ο κανόνας στην κατώτερη τροπόσφαιρα είναι η θερμοκρασία να μειώνεται με το ύψος, όμως τις ξάστερες νύχτες του χειμώνα με νηνεμία, η ψύξη της επιφάνειας του εδάφους οδηγεί στην ψύξη του υπερκείμενου αέρα και αύξηση της θερμοκρασία με το ύψος. Αυτό το φαινόμενο το ονομάζουμε θερμοκρασιακή αναστροφή και είναι πολύ συχνό ακόμη και στη χώρα μας.

Όταν ο αέρας είναι κορεσμένος σε υδρατμούς κατά τη διάρκεια θερμοκρασιακής αναστροφής, δημιουργείται ομίχλη και αν η θερμοκρασία του αέρα είναι υπό το μηδέν, ονομάζεται «παγωμένη ομίχλη». Αν μέσα σε αυτό το κορεσμένο στρώμα αέρα παρέχονται επιπλέον ποσότητες υδρατμών, όπως για παράδειγμα από εργοστάσια παραγωγής ενέργειας που έχουν πύργους ψύξης νερού, τότε ο υπερκορεσμός οδηγεί στη δημιουργία συμπυκνώσεων σε αιωρούμενα σωματίδια και περαιτέρω αύξηση της μάζας αιωρούμενων παγωμένων σταγόνων της ομίχλης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός τεχνητού νέφους χιονιού, η δημιουργία του οποίου δεν διαφέρει σε τίποτα από τα φυσικά νέφη χιονιού. Όσο περισσότερα τα αερολύματα λόγω ατμοσφαιρικής ρύπανσης, τόσο πιο εύκολα δημιουργούνται οι νιφάδες χιονιού και ενισχύεται η χιονόπτωση στο έδαφος. Αυτό το είδος νιφάδων όμως επειδή δημιουργείται σε πολύ μικρού πάχους νέφη λίγο πάνω από το έδαφος (100-200μ), δεν προλαβαίνει να αναπτύξει εξαγωνική μορφή δενδρίτη, και έχει σχήμα βελόνας μεγέθους 1-2 χιλιοστών.

Αυτό το φαινόμενο τεχνητής χιονόπτωσης παρατηρούν οι κάτοικοι της Βόρειας Γαλλίας, το οποίο ονομάζεται «Βιομηχανικό χιόνι» και έχει παρατηρηθεί σε πολλές χώρες που αντιμετωπίζουν πρόβλημα ατμοσφαιρικής ρύπανσης, όπως οι Κάτω Χώρες, η Γερμανία, οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Κίνα και η Ρωσία. Στη χώρα μας πολύ πιθανό το φαινόμενο να έχει εμφανιστεί στα λεκανοπέδια της Πτολεμαΐδας και της Μεγαλόπολης όπου λειτουργούν εργοστάσια παραγωγής ενέργειας. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις έχει παρατηρηθεί βιομηχανική χιονόπτωση επί αρκετές ημέρες στις ΗΠΑ όπου το στρώμα χιονιού στο έδαφος έφτασε σε ύψος τα 4 εκατοστά και φυσικά δεν προβλέφθηκε από τα προγνωστικά μοντέλα.