Πέμπτη 24/08, 10:45: Νεότερη ενημέρωση για τους ανέμους στην Αττική

Σύνταξη ανακοίνωσης: Στρ. Βουγιούκας, Γ. Κύρος, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Πέμπτη 24 Αυγούστου 2023, 11:00

Σχετικά με τη δασική πυρκαγιά που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Πάρνηθα, τα πρωινά προγνωστικά στοιχεία της Πέμπτης 24/08, δείχνουν ότι κατά τη διάρκεια της ημέρας θα πνέουν βόρειοι βορειοανατολικοί άνεμοι, οι οποίοι τις μεσημεριανές ώρες θα ενισχυθούν στα 5 μποφόρ (με ισχυρότερες ριπές), το απόγευμα θα παρουσιάσουν μικρή εξασθένηση, ενώ το βράδυ θα εξασθενήσουν σημαντικά. Ακολουθούν προγνωστικοί χάρτες από το μοντέλο υψηλής ανάλυσης της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) για τις 13:00 το μεσημέρι και για τις 17:00 το απόγευμα.

Όπως φαίνεται, στις 13:00, οι ριπές των ΒΒΑ ανέμων στην περιοχή της πυρκαγιάς θα φτάνουν τα 70 km/h, ενώ ΒΑ άνεμοι με ριπές στο εύρος των 75-80 km/h θα πνέουν στην ευρύτερη περιοχή μεταξύ Πεντέλης και Υμηττού. Αντίστοιχα, στις 17:00, οι ριπές των ΒΒΑ ανέμων στην περιοχή της πυρκαγιά θα φτάνουν τα 50 km/h, ενώ βορειοανατολικοί άνεμοι με ριπές στο εύρος των 55-60 km/h θα πνέουν στην ευρύτερη περιοχή μεταξύ Πεντέλης και Υμηττού.

Επισημαίνεται ότι πέραν του ανεμολογικού πεδίου που περιγράφεται παραπάνω, η κάθε πυρκαγιά δημιουργεί το δικό της καιρό σε πολύ τοπικό επίπεδο.

Μάλτα και Σικελία καλυμμένες από τον καπνό των δασικών πυρκαγιών της Ελλάδας

Σύνταξη άρθρου: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 23 Αυγούστου 2023, 13:00

Την ώρα που δεκάδες δασικές πυρκαγιές μαίνονται στη χώρα μας και καταστρέφουν εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα δάσους, καλλιεργήσιμων εκτάσεων, και κατοικημένων περιοχών, ο καπνός έχει σκεπάσει μεγάλο μέρος της Ανατολικής Μεσογείου. Ειδικά οι πυρκαγιές στη Θράκη παράγουν τεράστιες ποσότητες μικροσωματιδίων που πλέον έχουν φτάσει στη Νότια Ιταλία και τη Μάλτα. Οι καιρικές συνθήκες που επικρατούν στην Κεντρική Μεσόγειο ευνοούν την καθίζηση των αερίων μαζών και μαζί τους τα μικροσωματίδια, τα οποία εντοπίζονται πολύ κοντά στο έδαφος. 

Χαρακτηριστική είναι η δορυφορική εικόνα που επεξεργάστηκε το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών/meteo.gr το πρωί της Τετάρτης 23/8, η οποία δείχνει την έκταση που καλύπτει ο καπνός από τις πυρκαγιές στην Ελλάδα. Ειδικά στην περιοχή της Σικελίας και της Μάλτας, η ποιότητα του αέρα είναι εξαιρετικά χαμηλή λόγω της υψηλής συγκέντρωσης μικροσωματιδίων PM10 και PM2.5.

Ακολουθεί εικόνα από την κάμερα καιρού στην Σλιέμα της Μάλτας, όπου διακρίνεται η περιορισμένη ορατότητα στο λιμάνι της πόλης. 

Η δασική πυρκαγιά στην Πάρνηθα μέσα από την κάμερα του Ε.Α.Α. στην Πεντέλη

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Θ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 23 Αυγούστου 2023, 10:15

Στο βίντεο που ακολουθεί διακρίνεται η έναρξη και η εξέλιξη της δασικής πυρκαγιάς στην Πάρνηθα από την κάμερα του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών στις εγκαταστάσεις της Πεντέλης. Το βίντεο ξεκινά από το πρωί της Τρίτης 22/08 και εκτείνεται έως τις πρωινές ώρες της Τετάρτης 23/08.

Νεότερη πυρομετεωρολογική ενημέρωση για τη δασική πυρκαγιά στην Πάρνηθα - Οπισθοδρομούσα πυρκαγιά

Σύνταξη ανακοίνωσης: Θ.Μ. Γιάνναρος, Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Τρίτη 22 Αυγούστου, 23:00

Σχετικά με τη δασική πυρκαγιά που εκδηλώθηκε νωρίτερα στην περιοχή της Πάρνηθας (Χασιά, Αττική), η πυρομετεωρολογική ομάδα FLAME της μονάδας METEO του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) ενημερώνει: 

🔥Η πυρκαγιά συμπεριφέρεται ως οπισθοδρομούσα πυρκαγιά (backing fire), εξαπλούμενη βόρεια-βορειοανατολικά, αντίθετα στην επικρατούσα διεύθυνση του ανέμου. Σημαντικό ρόλο σε αυτή τη συμπεριφορά της φωτιάς παίζει η αλληλεπίδραση της με την πολύπλοκη τοπογραφία και ειδικότερα τις απότομες κλίσεις της περιοχής, οπότε και αυτή μπορεί να κινείται με σχετική ταχύτητα ενάντια στους εξασθενημένους αυτή την ώρα βορειοανατολικούς ανέμους. Επιπροσθέτως, η παρουσία πυκνής και συνεχούς βλάστησης σε συνδυασμό με τις χαράδρες της περιοχής ευνοεί την πρόσκαιρη ανάπτυξη ακραίας συμπεριφοράς. Με βάση την εικόνα που παρουσιάζει η φωτιά, αναμένεται η προς βορρά εξάπλωση της να  επιβραδυνθεί όταν πλέον θα πλησιάσει την κορυφογραμμή. Παράλληλα, αναμένεται να συνεχιστεί η πλευρική της ανάπτυξη, δυτικά και ανατολικά. Τέλος, σημειώνεται ότι πολύ κρίσιμο στοιχείο για τον πλήρη έλεγχο της πυρκαγιάς θα αποτελέσει ο αποτελεσματικός έλεγχος των όποιων εστιών παραμείνουν ενεργές εντός των χαραδρών της περιοχής. 

🔥Σε ό,τι αφορά την εξέλιξη των πυρομετεωρολογικών συνθηκών, αυτή τη στιγμή εμφανίζουν μικρή βελτίωση. Ωστόσο, η εξασθένιση των ανέμων υποβοηθά την αλληλεπίδραση της φωτιάς με την τοπογραφία και τη συνέχιση της εξάπλωσης της προς βόρεια-βορειοανατολικά, όπως σημειώθηκε παραπάνω. Από νωρίς το ξημέρωμα (03:00) της Τετάρτης 23.08.2023 αναμένουμε εκ νέου επιδείνωση των πυρομετεωρολογικών συνθηκών, οι οποίες θα παραμείνουν δυσμενείς έως και αργά το απόγευμα (19:00) της ίδιας ημέρας. Τα παραπάνω συνοψίζονται στο πυρομετεώγραμμα της Εικόνας 1.  

Εικόνα 1. Πυρομετεώγραμμα για τη δασική πυρκαγιά στη Πάρνηθα (Χασιά, Αττική). Όλες οι ώρες είναι τοπικές. 

Πυρομετεωρολογική ενημέρωση: Δασική πυρκαγιά Χασιάς (Αττική)

Σύνταξη ανακοίνωσης: Θ.Μ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Τρίτη 22 Αυγούστου 13:00

Δασική πυρκαγιά εκδηλώθηκε νωρίτερα σήμερα, Τρίτη 22.08.2023, στην περιοχή της Χασιάς στην Αττική και είναι ορατή από τις κάμερες της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) στην Πεντέλη (Εικόνα 1). Στην περιοχή εκδήλωσης και εξάπλωσης της πυρκαγιάς πνέουν βορειοανατολικοί άνεμοι με μέσες εντάσεις στα 5 - 6 μποφόρ και ριπές που ξεπερνούν τα 60 km/h. 

Εικόνα 1. Άποψη της δασικής πυρκαγιάς στη Χασιά (Αττική) από τις κάμερες της μονάδας ΜΕΤΕΟ/ΕΑΑ στην Πεντέλη. 

Από την ανάλυση των πιο πρόσφατα διαθέσιμων προγνωστικών στοιχείων της Πυρομετεωρολογικής Ομάδας FLAME της μονάδας ΜΕΤΕΟ/ΕΑΑ, προκύπτει ότι οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες στην περιοχή εκδήλωσης και εξάπλωσης της φωτιάς θα παραμείνουν δυσμενείς έως και το βράδυ (21:00) της Τρίτης 22.08.2023, παρουσιάζοντας μικρή βελτίωση μέσα στη νύχτα και εκ νέου επιδείνωση από τις πρώτες πρωινές ώρες (03:00) της Τετάρτης 23.08.2023 (Εικόνα 2). Σημειώνεται ωστόσο ότι η ευκολία ανάφλεξης των δασικών καυσίμων φαίνεται να παραμένει σε υψηλά επίπεδα και κατά τη διάρκεια της νύχτας, γεγονός που θα δυσχαιράνει τον έλεγχο της φωτιάς κατά τη διάρκεια των νυχτερινών ωρών.

Εικόνα 3. Πυρομετεώγραμμα για τη δασική πυρκαγιά στη Χασιά (Αττική). Οι ώρες είναι σε UTC (προσθέστε +3 για μετατροπή σε τοπική ώρα).  

110.000 τετρ. χιλιόμετρα καλύπτει ο καπνός από τις δασικές πυρκαγιές το πρωί της Τρίτης 22/08/2023

Σύνταξη άρθρου: Θ.Μ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος, Γ. Κύρος
Ε.Α.Α - Πεντέλη, Τρίτη 22 Αυγούστου 2023, 09:45

Σε εικόνα του ευρωπαϊκού δορυφόρου METEOSAT-11 που επεξεργάστηκε η μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, αποτυπώνεται η δριμύτητα και η έκταση των δασικών πυρκαγιών που είναι ενεργές στη χώρα μας έως και αυτή την ώρα (Τρίτη 22/08/2023 09:45), με τον πυκνό καπνό να έχει καλύψει τον ουρανό αρκετών περιοχών της χώρας μας. Πιο συγκεκριμένα, διακρίνεται η μεταφορά του καπνού πάνω από το Βόρειο και Κεντρικό Αιγαίο από τις δασικές πυρκαγιές σε Έβρο και Ροδόπη, καθώς και από την πυρκαγιά πάνω από τη Βοιωτία. Ο καπνός από την πυρκαγιά στην περιοχή του Έβρου έφτασε περίπου 950 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά, καλύπτοντας έκταση ίση με περίπου 110.000 τετ. χλμ.

Εικόνα του δορυφόρου METEOSAT-11 το πρωί (08:40) της Τρίτης 22 Αυγούστου 2023.

Περισσότερα από 400.000 στρέμματα κάηκαν μέσα σε 3 ημέρες στην Ελλάδα

Σύνταξη άρθρου: Θ.Μ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος, Γ. Κύρος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Τρίτη 22 Αυγούστου, 16:30

Οι δασικές πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν στη χώρα μας κατά τη διάρκεια των τελευταίων 3 ημερών (Σάββατο - Δευτέρα, 19 - 21.08.2023) έχουν κατακάψει μέχρι σήμερα, Τρίτη 22 Αυγούστου 2023, περισσότερα από 400.000 στρέμματα (Εικόνα 1). Ειδικότερα, όπως προκύπτει από την προκαταρκτική ανάλυση δορυφορικών δεδομένων που πραγματοποίησε η μονάδα ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ):

🔥~380.000 στρέμματα έχουν καεί στον Έβρο
🔥~30.000 στρέμματα έχουν καεί στη Ροδόπη
🔥~12.000 στρέμματα έχουν καεί στη Βοιωτία
🔥~8.000 στρέμματα έχουν καεί στην Κύθνο
🔥~5.000 στρέμματα έχουν καεί στα Ψαχνά 

Επισημαίνεται ότι τα παραπάνω δεδομένα αποτελούν προκαταρκτική εκτίμηση και θα αναθεωρηθούν με την οριοθέτηση των πυρκαγιών και τη διαθεσιμότητα υψηλότερης ανάλυσης δορυφορικών δεδομένων.

Εικόνα 1. Σύνοψη των μεγαλών δασικών πυρκαγιών μεταξύ 17 - 22 Αυγούστου 2023 στην Ελλάδα. Στα ένθετα διαγράμματα παρουσιάζονται για κάθε μία πυρκαγιά ο εκτιμώμενος ρυθμός εξάπλωσης με βάση μετρήσεις από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών της μονάδας ΜΕΤΕΟ/ΕΑΑ.  

Οι δυσμενείς πυρομετεωρολογικές συνθήκες που επικρατούν στη χώρα μας από το Σάββατο 19.08.2023 έπαιξαν και συνεχίζουν να παίζουν καθοριστικό ρόλο στη δριμύτητα και την έκταση των παραπάνω δασικών πυρκαγιών. Από την μία, δρώντας σωρευτικά, οι θερμές και ξηρές συνθήκες αύξησαν και διατήρησαν σε υψηλά και πολύ υψηλά επίπεδα την ευκολία ανάφλεξης των δασικών καυσίμων, καθιστώντας έτσι εύκολη την έναρξη της φωτιάς και την ανάπτυξη υψηλών θερμικών φορτίων στις πυρκαγιές. Από την άλλη, η ενίσχυση των ανέμων στις περιοχές όπου εκδηλώθηκαν οι πυρκαγιές ευνόησε τη γρήγορη εξάπλωση τους. Τα παραπάνω αποτυπώνονται πολύ χαρακτηριστικά στα ένθετα διαγράμματα του χάρτη της Εικόνας 1, όπου παρουσιάζεται ο εκτιμώμενος ρυθμός εξάπλωσης για τις περιοχές των παραπάνω δασικών πυρκαγιών, όπως υπολογίζεται από δεδομένα των πλησιέστερων αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών της μονάδας METEO/ΕΑΑ. Σε όλες τις περιοχές, καταγράφεται σταδιακά και από την αρχή της αντιπυρικής περιόδου (01.05.2023) η επιδείνωση των πυρομετεωρολογικών συνθηκών (εξαίρεση αποτελεί η περίπτωση της Κύθνου, όπου λόγω των ενισχυμένων βόρειων ανέμων, δυσμενέστερες πυρομετεωρολογικές συνθήκες παρατηρούνται και σε προηγούμενες ημέρες), με την έναρξη των πυρκαγιών να συμπίπτει χρονικά με την περίοδο των χειρότερων συνθηκών, γεγονός που τονίζει την επιτακτική ανάγκη επιχειρησιακής επιτήρησης των πυρομετεωρολογικών συνθηκών στο σύνολο της ελληνικής επικράτειας. 

Οι δασικές πυρκαγιές της Δευτέρας (21.08.2023) κάλυψαν με καπνό τον ουρανό της Ελλάδας

Σύνταξη άρθρου: Θ.Μ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος, Α. Καραγιαννίδης
ΕΑΑ - Πεντέλη, Δευτέρα 21 Αυγούστου 2023, 20:15

Σε εικόνα του ευρωπαϊκού δορυφόρου METEOSAT-11 αποτυπώνεται η δριμύτητα και η έκταση των δασικών πυρκαγιών που εκδηλώθηκαν νωρίτερα μέσα στην ημέρα (Δευτέρα 21.08.2023) και παραμένουν ενεργές έως και αυτή την ώρα (19:30), με τον καπνό να έχει καλύψει τον ουρανό αρκετών περιοχών της χώρας μας. Πιο συγκεκριμένα, διακρίνεται η μεταφορά του καπνού πάνω από το Βόρειο και Κεντρικό Αιγαίο από τις δασικές πυρκαγιές σε Έβρο και Ροδόπη, πάνω από τη Βοιωτία από τη δασική πυρκαγιά στα Ψαχνά (Εύβοια), πάνω από την Πελοπόννησο από τη δασική πυρκαγιά στον Πρόδρομο (Βοιωτία) και, τέλος, πάνω από το Νότιο Αιγαίο από την πυρκαγιά στη Κύθνο.

Υπενθυμίζεται ότι οι δυσμενείς πυρομετεωρολογικές συνθήκες αναμένεται να συνεχιστούν και τις επόμενες δύο ημέρες (Τρίτη και Τετάρτη, 22 - 23.08.2023). Λεπτομέρειες δίνονται στη συνέχεια της ανακοίνωσης. 

Εικόνα του δορυφόρου METEOSAT-11 το απόγευμα (19:30) της Δευτέρας 21 Αυγούστου 2023.    

Ακραίες πυρομετεωρολογικές συνθήκες (Hot-Dry-Windy) την Τρίτη και την Τετάρτη, 22 - 23.08.2023

Σύνταξη ανακοίνωσης: Θ.Μ. Γιάνναρος, Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Δευτέρα 21 Αυγούστου 2023, 19:00

Ακραίες πυρομετεωρολογικές συνθήκες αναμένονται σε μεγάλα τμήματα της χώρας μας την Τρίτη και την Τετάρτη, 22 - 23.08.2023 (Εικόνα 1), όπως προκύπτει από την ανάλυση των πιο πρόσφατα διαθέσιμων προγνωστικών στοιχείων της Πυρομετεωρολογικής Ομάδας FLAME της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ). Αιτία των ακραίων πυρομετεωρολογικών συνθηκών αποτελεί ο συνδυασμός υψηλών θερμοκρασιών, ξηρής ατμόσφαιρας και σημαντικά ενισχυμένων ανέμων (καιρός τύπου Hot-Dry-Windy).

Εικόνα 1. Σύνοψη πυρομετεωρολογικής επικινδυνότητας για Τρίτη - Τετάρτη, 22 - 23.08.2023. 

 
🔥Με βάση το Καναδικό Σύστημα Πυρομετεωρολογικών Δεικτών, στο ανώτατο επίπεδο επικινδυνότητας εκδήλωσης και εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών αναμένεται την Τρίτη 22.08.2023 να βρεθούν η Αν. Μακεδονία και Θράκη, η Χαλκιδική, η Θεσσαλία, η Αιτωλοακαρνανία, η Εύβοια, η Φωκίδα, η Φθιώτιδα, η Βοιωτία, η Αττική, η Αχαΐα, η Κορινθία, η Αργολίδα, η Λακωνία, η Θάσος, η Σαμοθράκη, η Λήμνος, η Λέσβος, η Χίος και περιοχές σε Ηλεία, Μεσσηνία, Κεφαλονιά, και Βόρειες Κυκλάδες. 

🔥Για την Τετάρτη 23.08.2023, ανώτατο επίπεδο επικινδυνότητας εκδήλωσης και εξάπλωσης δασικών πυρκαγιών αναμένουμε σε Θράκη, Εύβοια, Φωκίδα, Φθιώτιδα, Βοιωτία, Αττική, Κορινθία, Αργολίδα, Λακωνία, Σαμοθράκη και τοπικά σε Ηλεία, Αχαΐα, Μεσσηνία, Θεσσαλία, Λέσβο, Χίο και Βόρειες Κυκλάδες. 

‼️Είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί ότι από την ανάλυση των διαθέσιμων προγνωστικών στοιχείων προκύπτει ότι σε ορισμένες περιοχές της χώρας μας, οι ακραίες πυρομετεωρολογικές συνθήκες θα επιμείνουν καθόλη τη διάρκεια του 24ώρου, τόσο την Τρίτη όσο και την Τετάρτη (22 - 23.08.2023). Όπως χαρακτηριστικά φαίνεται στα επόμενα δύο διαγράμματα, ο πυρομετεωρολογικός δείκτης Hot-Dry-Windy για ένα τυχαίο σημείο της Αττικής δε φαίνεται να υποχωρεί σημαντικά (εμμονή ακραίων πυρομετεωρολογικών συνθηκών) έως και τα μεσάνυχτα της Τετάρτης 23.08.2023 (Εικόνα 2), ενώ αντίστοιχα, η περιεχόμενη υγρασία των νεκρών δασικών καυσίμων θα παραμείνει σε τιμές μικρότερες του 10 %, οι οποίες υποδεικνύουν πολύ υψηλή ευκολία ανάφλεξης. Αντίστοιχες συνθήκες με την Αττική (εμμονή ακραίων πυρομετεωρολογικών συνθηκών όλο το 24ωρο) αναμένουμε επίσης σε Ν. Φωκίδα, Δ. Βοιωτία και κατά τόπους σε Αχαΐα, Κορινθία, Αργολίδα, Λακωνία και Σαμοθράκη. Η εμμονή των ακραίων πυρομετεωρολογικών συνθηκών κατά τη διάρκεια των νυχτερινών ωρών αναμένεται να δυσχαιράνει σημαντικά τον έλεγχο τυχόν δασικών πυρκαγιών που εκδηλωθούν στις παραπάνω περιοχές.

Εικόνα 2. Πυρομετεώγραμμα για ένα τυχαίο σημείο στην Αττική, Δευτέρα - Τετάρτη (21 - 24.08.2023). Οι ώρες είναι UTC (προσθέστε +3 για μετατροπή σε τοπική ώρα).

Εικόνα 3. Διάγραμμα περιεχόμενης υγρασίας νεκρών δασικών καυσίμων (δείκτης ευκολίας ανάφλεξης) για ένα τυχαίο σημείο στην Αττική, Δευτέρα - Τετάρτη (21 - 24.08.2023). Οι ώρες είναι UTC (προσθέστε +3 για μετατροπή σε τοπική ώρα).

Η Πυρομετεωρολογική μας Ομάδα θα παρακολουθεί τα τελευταία διαθέσιμα προγνωστικά και πραγματικά στοιχεία και θα επανέλθει με νεότερη πυρομετεωρολογική ενημέρωση.

Χάρτες επικινδυνότητας και πυρομετεωρολογικά δελτία αναρτώνται καθημερινά στο meteo.gr. Για περισσότερα γραφικά και πληροφορίες, επισκεφθείτε το https://fireweather.eu/firescope/. 

Παραμένουμε σε επαγρύπνηση. Παραμένουμε ενημερωμένοι. 

Ξεπέρασε τους 39 °C η θερμοκρασία τη Δευτέρα 21 Αυγούστου 2023 

Σύνταξη ανακοίνωσης: Σ. Ντάφης, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Δευτέρα 21 Αυγούστου 2023, 17:15 

Ξεπέρασε τους 39 °C  η θερμοκρασία τη Δευτέρα 21/08, με την υψηλότερη μέγιστη τιμή της να καταγράφεται στα Βραχναίικα Αχαΐας (39.8 °C). Όπως φαίνεται στον χάρτη της εικόνας που ακολουθεί, υψηλές θερμοκρασίες καταγράφηκαν σε πολλές ηπειρωτικές περιοχές και κυρίως στα δυτικά και βόρεια τμήματα της χώρας. Σύμφωνα με δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, και όπως φαίνεται στην σχετική εικόνα, η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 35 °C σε 221 από τους 477 επί του παρόντος ενεργούς σταθμούς.

Δασικές πυρκαγιές σε Βοιωτία και Έβρο: Άνεμοι 5-6 μποφόρ και ριπές άνω των 70 km/h

Σύνταξη ανακοίνωσης: Θ.Μ. Γιάνναρος, Κ. Λαγουβάρδος, Γ. Κύρος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Δευτέρα 21 Αυγούστου 2023, 12:45

Σύμφωνα με τα νεότερα προγνωστικά δεδομένα πολύ υψηλής ανάλυσης της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), στις περιοχές των δασικών πυρκαγιών σε Βοιωτία και Έβρο οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες θα παραμείνουν δυσμενείς τις επόμενες ώρες και μέχρι αργά το βράδυ. Ειδικότερα, όπως φαίνεται στους επόμενους δύο χάρτες (Εικόνες 1 και 2), στις δύο περιοχές θα συνεχίσουν να πνέουν βόρειοι/βορειοανατολικοί άνεμοι με μέσες εντάσεις στα 5 - 6 μποφόρ και ριπές που θα ξεπερνούν τα 70 km/h. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, σε συνδυασμό με την πολύ υψηλή ευκολία ανάφλεξης των δασικών καυσίμων, θα ευνοείται η εξάπλωση της φωτιάς, καθιστώντας εξαιρετικά δύσκολο το έργο του ελέγχου της.  

Εικόνα 1. Προγνωστικός χάρτης ανέμου (ένταση και διεύθυνση) για την περιοχή της Αλεξανδρούπολης για τη Δευτέρα 21 Αυγούστου 2023. 

Εικόνα 2. Προγνωστικός χάρτης ανέμου (ένταση και διεύθυνση) για την περιοχή της Βοιωτίας για τη Δευτέρα 21 Αυγούστου 2023. 

Σε άνοδο η θερμοκρασία τη Δευτέρα 21/08 - 40 °C τοπικά στα δυτικά και βόρεια     

Σύνταξη άρθρου: Στρ. Βουγιούκας, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Δευτέρα 21 Αυγούστου 2023, 09:15

Σύμφωνα με τα προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, μικρή άνοδο θα σημειώσει η θερμοκρασία στη χώρα τη Δευτέρα 21/08. Κατά τόπους στα δυτικά και βόρεια αναμένονται μέγιστες θερμοκρασίες της τάξης των 40 βαθμών Κελσίου.

Στον χάρτη που ακολουθεί αποτυπώνονται με σκούρες πορτοκαλί και με κόκκινες αποχρώσεις οι περιοχές όπου η μέγιστη θερμοκρασία θα υπερβεί τους 36 βαθμούς.

Νεότερη ενημέρωση για την πυρκαγιά στο Ν. Έβρο (Αλεξανδρούπολη)

Σύνταξη ανακοίνωσης: Θ.Μ. Γιάνναρος, Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Κυριακή 20 Αυγούστου 2023, 18:30

Σχετικά με τη δασική πυρκαγιά που βρίσκεται σε εξέλιξη στην ευρύτερη περιοχή της Αλεξάνδρουπολης, τα σημερινά στοιχεία από το δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ) επιβεβαιώνουν τη χθεσινή πρόγνωση, με την εκτιμώμενη ένταση της φωτιάς και τη δυσκολία ελέγχου να βρίσκονται στο ανώτατο επίπεδο επικινδυνότητας για το νομό Έβρου αλλά και 2 ακόμα νομούς (κόκκινο χρώμα, Εικόνα 1). 

Εικόνα 1. Εκτιμώμενη θερμική ένταση και δυσκολία ελέγχου την Κυριακή 20.08.2023, όπως υπολογίζεται από μετρήσεις των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών της μονάδας ΜΕΤΕΟ/ΕΑΑ.

Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία της Πυρομετεωρολογικής Ομάδας FLAME της μονάδας METEO/EAA, οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες στην ευρύτερη περιοχή της πυρκαγιάς αναμένεται να παρουσιάσουν μικρή βελτίωση κατά τη διάρκεια των νυχτερινών ωρών (20.08.2023/20:00 - 21.08.2023/04:00), επιδεινούμενες από τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας 21.08.2023 (Εικόνα 2). Αιτία των δυσμενών πυρομετεωρολογικών συνθηκών είναι οι υψηλές θερμοκρασίες, η χαμηλή σχετική υγρασία και οι ενισχυμένοι βορειοανατολικοί άνεμοι που πνέουν στην περιοχή. Θα πρέπει να υπογραμμιστεί πως με βάση τα προγνωστικά στοιχεία, η περιεχόμενη υγρασία των νεκρών δασικών καυσίμων αναμένεται από νωρίς το πρωί της Δευτέρας 21.08.2023 να παραμείνει σε επίπεδα κάτω του 10 % (Εικόνα 3) σχεδόν καθ' όλη τη διάρκεια του 24ώρου, δυσχεραίνοντας έτσι τον έλεγχο της φωτιάς και ευνοώντας την περαιτέρω εξάπλωση της. 

Εικόνα 2. Πυρομετεώγραμμα για τη δασική πυρκαγιά στον Έβρο (Αλεξανδρούπολη). Οι ώρες είναι UTC (προσθέστε +3 για μετατροπή σε τοπική ώρα).

Εικόνα 3. Διάγραμμα περιεχόμενης υγρασίας νεκρών δασικών καυσίμων (δείκτης ευκολίας ανάφλεξης) για τη δασική πυρκαγιά στον Έβρο (Αλεξανδρούπολη). Οι ώρες είναι UTC (προσθέστε +3 για μετατροπή σε τοπική ώρα).

Πυρομετεωρολογική προειδοποίηση: Σημαντική επιδείνωση των πυρομετεωρολογικών συνθηκών με καιρό τύπου Hot-Dry-Windy

Σύνταξη ανακοίνωσης: Θ.Μ. Γιάνναρος, Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Σάββατο 19 Αυγούστου 2023, 21:00

Η σωρευτική επίδραση των πυρομετεωρολογικών συνθηκών (θερμός και ξηρός καιρός) στην ευκολία ανάφλεξης των δασικών καυσίμων έχει ως αποτέλεσμα η ευφλεκτότητα να είναι υψηλή ή πολύ υψηλή στο σύνολο σχεδόν της χώρας (Εικόνα 1), ήδη από το ξεκίνημα (Σάββατο 19.08.2023) του νέου θερμού κύματος που αναμένεται να μας επηρεάσει έως και τουλάχιστον την Παρασκευή 25.08.2023. Αυτό προκύπτει από την ανάλυση των δεδομένων των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (ΕΑΑ), τα οποία χρησιμοποιούνται για την καθημερινή αποτίμηση της πυρομετεωρολογικής επικινδυνότητας και τα οποία λαμβάνουν υπόψη τη σωρευτική επίδραση των μετεωρολογικών συνθηκών στα δασικά καύσιμα και την αναμενόμενη συμπεριφορά των δασικών πυρκαγιών.  

Εικόνα 1. Εκτιμώμενη ευκολία ανάφλεξης των δασικών καυσίμων το Σάββατο 19.08.2023, όπως υπολογίζεται από μετρήσεις των αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών της μονάδας ΜΕΤΕΟ/ΕΑΑ. 

Οι πολύ θερμές και ξηρές συνθήκες που ήδη επηρεάζουν τη χώρα μας και οι οποίες θα επιμείνουν έως και την Παρασκευή 25.08.2023, σε συνδυασμό με την πολύ υψηλή ευκολία ανάφλεξης των δασικών καυσίμων και τους κατά τόπους ενισχυμένους ανέμους, αναμένεται να διαμορφώσουν ιδιαίτερα επικίνδυνες πυρομετεωρολογικές συνθήκες, ικανές να δυσχεράνουν τον έλεγχο τυχόν δασικών πυρκαγιών που εκδηλωθούν. Ειδικότερα και με βάση τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα προγνωστικά στοιχεία της Πυρομετεωρολογικής Ομάδας FLAME της μονάδας ΜΕΤΕΟ/ΕΑΑ, πολύ υψηλή έως και ακραία επικινδυνότητα με καιρό τύπου Hot-Dry-Windy αναμένεται την Κυριακή και τη Δευτέρα, 20 -21.08.2023 σε μεγάλο τμήμα της ηπειρωτικής Ελλάδας και των νησιών του Β. Αιγαίου. 

Πιο αναλυτικά, την Κυριακή 20.08.2023 (Εικόνα 2) αναμένουμε την υψηλότερη επικινδυνότητα για καθοδηγούμενες από τον άνεμο δασικές πυρκαγιές σε Θράκη, Θάσο, Σαμοθράκη, Λήμνο, Αν. Λέσβο, Κ. και Β. Εύβοια, Αττική, Κορινθία, Αργολίδα και κατά τόπους σε Θεσσαλία, Φθιώτιδα, Βοιωτία και Αιτωλοακαρνανία. 

Εικόνα 2. Σύνοψη πυρομετεωρολογικών συνθηκών την Κυριακή 20.08.2023. 

Για τη Δευτέρα 21.08.2023 (Εικόνα 3) αναμένουμε περαιτέρω επιδείνωση των πυρομετεωρολογικών συνθηκών και έως και ακραία επικινδυνότητα για καθοδηγούμενες από τον άνεμο δασικές πυρκαγιές σε Θράκη, Αν. και Κ. Μακεδονία, Θάσο, Σαμοθράκη, Λήμνο, Λέσβο, Χίο, Εύβοια, Αττική, Βοιωτία, Φθιώτιδα, Φωκίδα, Κορινθία, Αργολίδα, Λακωνία, Ηλεία και κατά τόπους σε Θεσσαλία, Αρκαδία, Αχαΐα, Μεσσηνία, Αιτωλοακαρνανία, και Λευκάδα. 

Εικόνα 3. Σύνοψη πυρομετεωρολογικών συνθηκών τη Δευτέρα 21.08.2023. 

Επισημαίνεται ότι στις παραπάνω γεωγραφικές ζώνες, ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί σε περιοχές όπου οι άνεμοι θα "ευθυγραμμίζονται" με την τοπογραφία και τα δασικά καύσιμα (π.χ., όταν ο άνεμος πνέει κάθετα στην πλαγιά ενός πυκνόφυτου ορεινού όγκου), μεγιστοποιώντας το δυναμικό εκδήλωσης ακραίας συμπεριφοράς φωτιάς.

Τέλος, τα προγνωστικά στοιχεία που αυτή τη στιγμή είναι διαθέσιμα υποδεικνύουν συνέχιση του τύπου καιρού Hot-Dry-Windy έως και την Τετάρτη 23.08.2023. 

Η Πυρομετεωρολογική μας Ομάδα θα παρακολουθεί τα τελευταία διαθέσιμα προγνωστικά και πραγματικά στοιχεία και θα επανέλθει με νεότερη πυρομετεωρολογική ενημέρωση.

Χάρτες επικινδυνότητας και πυρομετεωρολογικά δελτία αναρτώνται καθημερινά στο meteo.gr. 

Για περισσότερα γραφικά και πληροφορίες, επισκεφθείτε το https://fireweather.eu/firescope/. 

Παραμένουμε σε επαγρύπνηση. Παραμένουμε ενημερωμένοι. 

Ξεπέρασε τους 38 °C η θερμοκρασία το Σάββατο 19 Αυγούστου 2023-Ενημέρωση για την πυρκαγιά στον Εβρο

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

Ε.Α.Α. – Πεντέλη, Σάββατο 19 Αυγούστου 2023, 17:45

Ξεπέρασε τους 38 °C  η θερμοκρασία το Σάββατο 19/08, με την μέγιστη τιμή της να καταγράφεται στο Παρανέστι Δράμας (38.6 °C). Όπως φαίνεται στον χάρτη της εικόνας που ακολουθεί, υψηλές θερμοκρασίες καταγράφηκαν σε πολλές ηπειρωτικές περιοχές και κυρίως στα βόρεια τμήματα της χώρας. Σύμφωνα με δίκτυο αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr, και όπως φαίνεται στην σχετική εικόνα, η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 35 °C σε 134 από τους 478 επί του παρόντος ενεργούς σταθμούς (ποσοστό ~28%).

Οι υψηλές θερμοκρασίες και η χαμηλή σχετική υγρασία, σε συνδυασμό με τους ισχυρούς βορειοανατολικούς ανέμους στα βόρεια ηπειρωτικά συνέβαλαν στη εξάπλωση της πυρκαγιάς που ξέσπασε στον Έβρο. Μπορείτε να διαβάσετε εδώ: Πυρομετεωρολογική ενημέρωση: Δασική πυρκαγιά στον Έβρο.

Δεκαήμερο υψηλών θερμοκρασιών στη χώρα

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Παρασκευή 18 Αυγούστου 2023, 11:30

Υψηλές θερμοκρασίες αναμένεται να επικρατήσουν στην χώρα κατά τις επόμενες 10 ημέρες, σύμφωνα με τα τελευταία προγνωστικά στοιχεία του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr. Αιτία θα είναι η εμμονή θερμών αερίων μαζών επάνω από την Ανατολική Μεσόγειο σε συνδυασμό με την απουσία σημαντικών φαινομένων. Όπως προκύπτει από τα διαθέσιμα δεδομένα οι εν λόγω αέριες μάζες θα είναι 2 έως 5 °C θερμότερες των κανονικών για την εποχή. Στην εικόνα που ακολουθεί παρουσιάζεται ενδεικτικά το εύρος διακύμανσης της θερμοκρασίας έως τις 25/08 σε ύψος 1500 περίπου μέτρων επάνω από την Αθήνα. Με την κόκκινη γραμμή παρουσιάζεται το «θερμότερο» σενάριο ενώ με τη μπλε γραμμή το «ψυχρότερο» σενάριο. Με πράσινη γραμμή παρουσιάζεται η διακύμανση της μέσης θερμοκρασίας με βάση όλα τα διαθέσιμα σενάρια του μοντέλου. Τέλος, με την μαύρη οριζόντια γραμμή σημειώνεται η προσεγγιστική μέση τιμή της περιόδου σύμφωνα με δεδομένα του διαστήματος 1991-2020. Όπως γίνεται εμφανές, όλα σχεδόν τα σενάρια δίνουν θερμοκρασίες υψηλότερες των κανονικών για την εποχή. Το ύψος των 1500 μέτρων χρησιμοποιείται για την μελέτη των θερμοκρασιακών μεταβολών στο κατώτερο μέρος της ατμόσφαιρας. Σημειώνεται ότι η τελική διαμόρφωση της θερμοκρασίας κοντά στο έδαφος εξαρτάται από πλήθος παραγόντων όπως π.χ. η παρουσία/απουσία νεφώσεων και φαινόμενων και ο άνεμος.

Συνολικά λοιπόν, η θερμοκρασία αναμένεται να ανέβει σταδιακά κατά τις επόμενες ημέρες και παραμείνει σε υψηλά επίπεδα έως το τέλος της επόμενης εβδομάδας, παρουσιάζοντας φυσικά μικρές διακυμάνσεις από μέρα σε μέρα αλλά και μεταξύ των διαφορετικών περιοχών της χώρας. Με τα έως τώρα διαθέσιμα προγνωστικά δεδομένα, η θερμοκρασία από τη Δευτέρα 21/08 θα φτάσει ή και θα ξεπεράσει τοπικά τους 40 °C. Κατά τη διάρκεια της νύχτας όμως η ελάχιστη θα πέφτει κάτω από τους 27-29 °C με εξαίρεση κυρίως τα αστικά κέντρα όπου το φαινόμενο της αστικής θερμικής νησίδας θα κρατά τις ελάχιστες θερμοκρασίες μεταξύ 27 και 29 °C.

Οι θερμότερες περιοχές της χώρας την Πέμπτη 17 Αυγούστου 2023

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Πέμπτη 17 Αυγούστου 2023, 17:30

Υψηλές θερμοκρασίες επικράτησαν στη χώρα το μεσημέρι της Πέμπτης 17/08. Οι περιοχές με τις υψηλότερες μέγιστες θερμοκρασίες ήταν η Αργολίδα (Κρανίδι – 38.8 °C), η Λακωνία (Σπάρτη – 38.2 °C), το Κιλκίς (Μουριές Κιλκίς – 38.1 °C) και η Αιτωλοακαρνανία (Γαβαλού Αιτωλοακαρνανίας – 37.9 °C). Στο χάρτη της εικόνας που ακολουθεί παρουσιάζεται η μέγιστη θερμοκρασία στη χώρα σύμφωνα με τις καταγραφές του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών /meteo.gr. Όπως προκύπτει από τις επιπλέον πληροφορίες που παρέχονται στην εικόνα, η θερμοκρασία ξεπέρασε τους 30 ^oC σε 377 από τους 472 επί του παρόντος ενεργούς σταθμούς του δικτύου (ποσοστό ~80%) και τους 35 ^oC σε 100 σταθμούς (ποσοστό ~21%).  

Υψηλές θερμοκρασίες στα ηπειρωτικά – Κοντά στους 39 °C η Θεσσαλία

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τετάρτη 16 Αυγούστου 2023, 18:00

Άνοδο παρουσίασε ο υδράργυρος την Τετάρτη 16/08, πλησιάζοντας τους 39 °C στη Θεσσαλία. Πιο συγκεκριμένα, στα Τρίκαλα η θερμοκρασία στις 16:30 έφτασε τους 38.8 °C. Υψηλές θερμοκρασίες καταγράφηκαν επίσης στην Κεντρική Μακεδονία, στα ανατολικά τμήματα της Στερεάς Ελλάδας και στα ανατολικά και νότια τμήματα της Πελοποννήσου. Στον σχετικό πίνακα παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr που κατέγραψαν τις υψηλότερες μέγιστες θερμοκρασίες το μεσημέρι της Τετάρτης 16/08.

Στους 36.5 °C η μέγιστη θερμοκρασία την Τρίτη 15 Αυγούστου 2023

Σύνταξη άρθρου: Α. Καραγιαννίδης, Κ. Λαγουβάρδος

ΕΑΑ – Πεντέλη, Τρίτη 15 Αυγούστου 2023, 18:00

Αρκετά υψηλές θερμοκρασίες σημειώθηκαν στα ηπειρωτικά της χώρας το μεσημέρι της Τρίτης 15/08. Η μέγιστη θερμοκρασία καταγράφηκε στο Κρανίδι (36.5 °C) και ακολούθησαν το Γαλαξίδι (35.9 °C) και οι Μουριές Κιλκίς (35.8 °C). Στον σχετικό πίνακα παρουσιάζονται οι 8 σταθμοί του δικτύου αυτόματων μετεωρολογικών σταθμών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών / meteo.gr που κατέγραψαν τις υψηλότερες μέγιστες θερμοκρασίες το μεσημέρι της Τρίτης 15/08.

4 ερωτήσεις για τη φονική πυρκαγιά στη Lahaina, Χαβάη

Σύνταξη άρθρου: Θ.Μ. Γιάνναρος, Γ. Παπαβασιλείου, Κ. Λαγουβάρδος
ΕΑΑ - Πεντέλη, Δευτέρα 14 Αυγούστου 2024, 13:00

Η πυρκαγιά που έπληξε τη νήσο Maui της Χαβάη, ισοπεδώνοντας κυριολεκτικά την ιστορική πόλη της Lahaina και προκαλώντας έως σήμερα (Δευτέρα, 14.08.2023) το θάνατο περισσότερων από 90 ανθρώπων, αποτελεί τη φονικότερη πλέον πυρκαγιά των τελευταίων 100 ετών στην ιστορία των ΗΠΑ. Με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες, η πυρκαγιά ξέσπασε τις πρώτες πρωινές ώρες της Τρίτης 8 Αυγούστου 2023, στις πλαγιές του όρους Mauna Kahalawai, ανατολικά της πόλης Lahaina και έως νωρίς το πρωί (09:00 τοπική ώρα) είχε τεθεί υπό έλεγχο. Ωστόσο, το μεσημέρι της ίδιας ημέρας (08.08.2023, 15:00 τοπική ώρα) αναφέρθηκε αναζωπύρωση της φωτιάς, με τους θυελλώδεις ανατολικούς ανέμους να οδηγούν στην εκρηκτική της εξάπλωση και συμπεριφορά. Σύμφωνα με τις αναφορές που υπάρχουν, μέσα σε λιγότερο από 3 ώρες η φωτιά είχε φτάσει στην ακτή, καίγοντας πλέον εντός του αστικού ιστού της πόλης Lahaina. 

Αναφορικά με τις συνθήκες που οδήγησαν σε αυτή τη φονική πυρκαγιά, η Πυρομετεωρολογική Ομάδα FLAME της μονάδας ΜΕΤΕΟ του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών παρουσιάζει τις ακόλουθες ερωτήσεις και απαντήσεις. 

1) Τι ρόλο έπαιξαν οι μετεωρολογικές συνθήκες στην εκδήλωση της πυρκαγιάς;  

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου Ξηρασίας της Μετεωρολογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ, 20% της έκτασης της νήσου Maui όπου εκδηλώθηκε η πυρκαγιά βρίσκοταν από τις αρχές του Αυγούστου 2023 στο επίπεδο προειδοποίησης 1, το οποίο αντιστοιχεί σε συνθήκες μέτριας ξηρασίας. Η διαθεσιμότητα καύσιμης ύλης ήταν υψηλή εξαιτίας της προηγηθείσας υγρής περιόδου το χειμώνα και της επακόλουθης εμμονής των ξηρών συνθηκών. Επιπροσθέτως, τα προγνωστικά στοιχεία που υπήρχαν διαθέσιμα αρκετές ημέρες πριν την εκδήλωση της πυρκαγιάς υποδείκνυαν πολύ υψηλή επικινδυνότητα λόγω των ενισχυμένων Α/ΒΑ ανέμων, με έμφαση στις υπήνεμες πλευρές της νήσου Maui. Συνεπώς, υπήρχαν διαθέσιμα όλα τα συστατικά στοιχεία που είναι απαραίτητα για την εκδήλωση δυνητικά καταστροφικών πυρκαγιών.  

2) Ποιες είναι οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες που οδήγησαν στην εκρηκτική συμπεριφορά της φωτιάς;  

Η ανάλυση των διαθέσιμων στοιχείων δείχνει ότι οι πυρομετεωρολογικές συνθήκες κατά τη διάρκεια της εκρηκτικής εξάπλωσης της φωτιάς καθορίστηκαν κύρια από την παρουσία ενός πολύ ισχυρού πεδίου υψηλών πιέσεων στα βόρεια του νησιωτικού συμπλέγματος της Χαβάης (Εικόνα 1). Η παρουσία αυτού του ανώμαλα ισχυρού πεδίου υψηλών πιέσεων είχε ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ισχυρής βαροβαθμίδας κατά τη διεύθυνση βορράς-νότος και συνεπακόλουθα την ενίσχυση των Α/ΒΑ ανέμων (αληγείς άνεμοι). Πνέοντας με θυελλώδεις εντάσεις πάνω από το όρος Mauna Kahalawai, οι Α/ΒΑ άνεμοι έδρασαν ως καταβάτες στην υπήνεμη πλευρά του όρους, εκεί όπου βρίσκεται η πόλη Lahaina. Εξαναγκαζόμενοι από την τοπογραφία να κινηθούν “κατηφορικά” στην υπήνεμη πλευρά, οι Α/ΒΑ καθίστανται ακόμη περισσότερο θερμοί και ξηροί, συνεισφέροντας καθοριστικά στην ακραία ξήρανση της καύσιμης ύλης και επομένως στην αύξηση της ευκολίας ανάφλεξης. Επιπροσθέτως, η συνοπτική κυκλοφορία που περιγράφηκε προηγούμενα, με την παρουσία του πολύ ισχυρού πεδίου υψηλών πιέσεων, είχε ως αποτέλεσμα και την μεταφορά στην επιφάνεια θερμού και ξηρού αέρα από την μέση και κατώτερη τροπόσφαιρα (Εικόνα 1), στοιχείο που συνεισέφερε στη δημιουργία περιβάλλοντος εξαιρετικά ευνοϊκού για την εκρηκτική εξάπλωση και συμπεριφορά της φωτιάς. Συμπερασματικά, η εκρηκτική εξάπλωση της πυρκαγιάς στη νήσο Maui καθοδηγήθηκε κύρια από την επικράτηση πολύ ισχυρών (θυελλωδών), θερμών και ξηρών ανέμων λόγω της επικρατούσας συνοπτικής κυκλοφορίας.  

Εικόνα 1. Σύνοψη συνοπτικής ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας κατά τη διάρκεια της φονικής πυρκαγιάς στη νήσο Maui της Χαβάης. 

 3) Έπαιξε ρόλο ο τυφώνας Dora στην εκρηκτική εξάπλωση της φωτιάς; 

Όχι. Ο κατηγορίας 4 τυφώνας Dora μπορεί να ήταν ένας ισχυρός τυφώνας, αλλά η διέλευση του έλαβε χώρα περίπου 1.000 km νότια του νησιωτικού συμπλέγματος της Χαβάης. Το αποτέλεσμα είναι η επίδραση του ανεμολογικού πεδίου του τυφώνα στους ανέμους που έπνεαν στην περιοχή της νήσου Maui να είναι πρακτικά αμελητέα. Η ένταση των θυελλωδών ανέμων που καθοδήγησε την εκρηκτική εξάπλωση και συμπεριφορά της φωτιάς καθορίστηκε από τη συνοπτική κυκλοφορία (βλ. Ερώτηση 2) και όχι από την παρουσία του τυφώνα Dora στην ευρύτερη περιοχή του Ειρηνικού Ωκεανού. 

4) Υπάρχουν ομοιότητες με τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι της Αττικής; 

Ναι. Τόσο στην φονική πυρκαγιά στο Μάτι της Αττικής, όσο και σε αυτή στη νήσο Maui, καταγράφεται η αλληλεπίδραση του ανέμου με την τοπογραφία, με αποτέλεσμα τη δημιουργία των πολύ θερμών και ξηρών καταβατών ανέμων. Υπενθυμίζεται ότι στην περίπτωση του Ματιού, έπνεαν θυελλώδεις δυτικοί άνεμοι που έδρασαν ως καταβάτες στην υπήνεμη πλευρά του όρους Πεντέλη, καθοδηγώντας την εκρηκτική εξάπλωση και συμπεριφορά της φωτιάς. Ωστόσο, σε αντίθεση με την πυρκαγιά στη νήσο Maui, στην πυρκαγιά του Ματιού, σημαντικό ρόλο έπαιξε και η παρουσία του υποτροπικού αεροχειμμάρου που ευνόησε την μεταφορά στην επιφάνεια ισχυρών ανέμων και θερμού και ξηρού αέρα. 

Εικόνα 2. Εστίες πυρκαγιάς όπως εντοπίστηκαν από δορυφόρους της NASA, σε περιοχές της νήσου Μάουϊ στη Χαβάη, κατά την χρονική περίοδο 9 και 10 Αυγούστου 2023. Πηγή δεδομένων: FIRMS/NASA

 Αποκωδικοποιώντας τα μαθήματα από τη φονική πυρκαγιά στη νήσο Maui της Χαβάης, αξίζει να σημειώσουμε τα ακόλουθα:

- Η παρακολούθηση των μετεωρολογικών συνθηκών σε βάθος μηνών έως και ετών πριν από κάθε αντιπυρική περίοδο και η βραχυπρόθεσμη πρόγνωση (2-3 ημέρες) των πυρομετεωρολογικών συνθηκών σε συνοπτική και περιοχική κλίμακα πρέπει να αποτελούν αναπόσπαστο εργαλείο οποιουδήποτε συστήματος εκτίμησης επικινδυνότητας.

- Αποτελεί επιτακτική ανάγκη η αξιοποίηση της διαθέσιμης πυρομετεωρολογικής γνώσης, εργαλείων και υπηρεσιών, συμπεριλαμβανομένων εξελιγμένων μοντέλων φωτιάς-ατμόσφαιρας τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν εκ των προτέρων για τη χάραξη σεναρίων διαχείρισης και αντιμετώπισης, υλοποιώντας υποθετικά σενάρια πυρκαγιών, αλλά και επιχειρησιακά σε σχεδόν πραγματικό χρόνο.